Löngu tímabært að endurskoða meiðyrðalöggjöf Bjarki Ármannsson skrifar 30. júlí 2014 07:30 Enginn hefur hlotið fangelsisrefsingu hér á landi fyrir meiðyrði, þótt slík refsing rúmist innan laganna. Vísir/Samsett Björg Thorarensen, prófessor við lagadeild Háskóla Íslands, segir að þótt refsirammi hér á landi fyrir ýmis brot á friðhelgi einkalífsins, þar með talið meiðyrði og móðganir, sé mjög hár sé hann í engu sambandi við raunverulega framkvæmd dómstóla. Ný skýrsla Alþjóðlegu fjölmiðlastofnunarinnar þar sem borin var saman meiðyrðalöggjöf í Evrópu sýnir að löggjöfin á Íslandi er nokkuð ströng.Björg ThorarensenFramkvæmdin gjörbreytt „Refsiramminn okkar er frá 1940, þannig að þetta eru orðin mjög gömul hegningarlög sem hafa ekki verið tekin til heildarendurskoðunar,“ segir Björg. „Síðan hafa breytt viðhorf manna til tjáningarfrelsisins leitt til þess að þungar refsingar fyrir að nýta sér tjáningarfrelsið eru aflagðar hér á landi.“ Þau ákvæði almennu hegningarlaganna sem snúa að brotum á friðhelgi einkalífs og meiðyrðum er að finna í 25. kafla. Þar kemur meðal annars fram að hægt sé að dæma einstakling í fangelsi í tvö ár fyrir „ærumeiðandi aðdróttun“. Björg segir það „löngu tímabært“ að endurskoða þessi ákvæði. „Framkvæmdin hefur gjörbreyst,“ segir hún. „Það má segja að þessi kafli hafi sérstöðu innan hegningarlaganna fyrir það að það er algjörlega úrelt, og andstætt sjónarmiðum um tjáningarfrelsi, að dæma mann til fangelsisvistar fyrir að nýta tjáningarfrelsi sitt. Það má segja að það sé álitamál hvort það þurfi yfirleitt að vera refsiákvæði út af því að menn misnoti tjáningarfrelsi, svona í hefðbundnum meiðyrðamálum.“ Hegningarlögin íslensku taka sér að miklu leyti til fyrirmyndar danska löggjöf. Björg segir að þar í landi, sem og hér, sé aldrei dæmt til fangelsisvistar í meiðyrðamálum og mjög sjaldan til nokkurrar refsingar yfirhöfuð. „Það hafa komið önnur úrræði í staðinn,“ segir Björg. „Það eru oftar dæmdar skaðabætur, sem renna þá til þess sem var misgert við. Slík mál eru höfðuð á grundvelli skaðabótalaganna.“Helgi Hrafn GunnarssonVilja afnema fangelsisrefsinguna Helgi Hrafn Gunnarsson, þingmaður Pírata, segir mikla þörf á að endurskoða íslenska meiðyrðalöggjöf. Þingflokkur Pírata lagði á síðasta þingi fram frumvarp um að afnema fangelsisrefsingu við brot á áðurnefndum ákvæðum og hyggst gera það að nýju í haust. „Erlendis hefur fólk verið fangelsað vegna sambærilegra laga,“ segir Helgi Hrafn. „Þegar það hefur verið gagnrýnt þar, þá hafa þeir bent á lönd eins og Ísland og sagt: Sjáið bara ykkar eigin lög. Skilaboðin sem við sendum með þessu er að þetta sé réttmætt, jafnvel þó við göngum aldrei það langt í dómkerfinu sjálfu.“ Tengdar fréttir Lög um ærumeiðingar ströng í alþjóðasamanburði Hámarksrefsing á Íslandi við því að smána erlent ríki er sex ár, lengri dómur en í öðrum ríkjum Evrópu. 29. júlí 2014 09:00 Mest lesið „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Innlent Fjölskylda í norðurljósaleit hrakin á brott af leiðsögumönnum Innlent „Hvergi í verklagsreglum að við séum að reka fólk í burtu“ Innlent Svipar til gamalla óupplýstra rána Innlent Íbúar Hlíða velta fyrir sér dularfullum hvelli Innlent Fullkomlega sáttur við ákvörðun sína en útilokar ekkert Innlent Hamfaragámur Bónus tryggir kældan mat í neyðarástandi Innlent Ísland sé í torfkofanum í meðferð alvarlegra atvika Innlent Verulega brugðið yfir Hamraborgarmálinu Innlent „Trúði því ekki að þetta væri ég“ Innlent Fleiri fréttir Ísland að tapa í slagnum um ferðamenn „Hvergi í verklagsreglum að við séum að reka fólk í burtu“ Aðstoða göngumann á Móskarðshnjúkum Íbúar Hlíða velta fyrir sér dularfullum hvelli Ísland sé í torfkofanum í meðferð alvarlegra atvika Ný og glæsileg skólaþyrping byggð á Hellu Hamfaragámur Bónus tryggir kældan mat í neyðarástandi Fullkomlega sáttur við ákvörðun sína en útilokar ekkert „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Hádegisfréttir Bylgjunnar Svipar til gamalla óupplýstra rána Sýknaður af ákæru um að hafa tekið í háls barns Bjartur skírdagur fram undan í höfuðborginni Líkamsárás til rannsóknar eftir nóttina Fjölskylda í norðurljósaleit hrakin á brott af leiðsögumönnum Vilja koma böndum á bókhald trúfélaga Ferðaóðir Íslendingar þyrpast í ferðalög innanlands sem utan Verulega brugðið yfir Hamraborgarmálinu Hátt í hundrað dauðsföll á þremur árum Týndi vinningshafinn gaf sig fram og græddi níu milljónir Felldu úr gildi friðlýsingu en mátu Mumma ekki vanhæfan Kvöldfréttir Stöðvar 2 Býr á Íslandi en dæmd í sex ára fangelsi í Rússlandi Eldur í Hafnarfirði Haraldur mátti ekki hækka launin en Sigríður ekki heldur lækka þau Læknafélagið mótfallið lögleiðingu dánaraðastoðar „Trúði því ekki að þetta væri ég“ Ekki viss hvort nokkru þurfi að breyta eftir tug milljóna króna þjófnað 546 Grindvíkingar vilja selja Þórkötlu húsið sitt Steinunn Ólína hálfu skrefi frá því að bjóða sig fram Sjá meira
Björg Thorarensen, prófessor við lagadeild Háskóla Íslands, segir að þótt refsirammi hér á landi fyrir ýmis brot á friðhelgi einkalífsins, þar með talið meiðyrði og móðganir, sé mjög hár sé hann í engu sambandi við raunverulega framkvæmd dómstóla. Ný skýrsla Alþjóðlegu fjölmiðlastofnunarinnar þar sem borin var saman meiðyrðalöggjöf í Evrópu sýnir að löggjöfin á Íslandi er nokkuð ströng.Björg ThorarensenFramkvæmdin gjörbreytt „Refsiramminn okkar er frá 1940, þannig að þetta eru orðin mjög gömul hegningarlög sem hafa ekki verið tekin til heildarendurskoðunar,“ segir Björg. „Síðan hafa breytt viðhorf manna til tjáningarfrelsisins leitt til þess að þungar refsingar fyrir að nýta sér tjáningarfrelsið eru aflagðar hér á landi.“ Þau ákvæði almennu hegningarlaganna sem snúa að brotum á friðhelgi einkalífs og meiðyrðum er að finna í 25. kafla. Þar kemur meðal annars fram að hægt sé að dæma einstakling í fangelsi í tvö ár fyrir „ærumeiðandi aðdróttun“. Björg segir það „löngu tímabært“ að endurskoða þessi ákvæði. „Framkvæmdin hefur gjörbreyst,“ segir hún. „Það má segja að þessi kafli hafi sérstöðu innan hegningarlaganna fyrir það að það er algjörlega úrelt, og andstætt sjónarmiðum um tjáningarfrelsi, að dæma mann til fangelsisvistar fyrir að nýta tjáningarfrelsi sitt. Það má segja að það sé álitamál hvort það þurfi yfirleitt að vera refsiákvæði út af því að menn misnoti tjáningarfrelsi, svona í hefðbundnum meiðyrðamálum.“ Hegningarlögin íslensku taka sér að miklu leyti til fyrirmyndar danska löggjöf. Björg segir að þar í landi, sem og hér, sé aldrei dæmt til fangelsisvistar í meiðyrðamálum og mjög sjaldan til nokkurrar refsingar yfirhöfuð. „Það hafa komið önnur úrræði í staðinn,“ segir Björg. „Það eru oftar dæmdar skaðabætur, sem renna þá til þess sem var misgert við. Slík mál eru höfðuð á grundvelli skaðabótalaganna.“Helgi Hrafn GunnarssonVilja afnema fangelsisrefsinguna Helgi Hrafn Gunnarsson, þingmaður Pírata, segir mikla þörf á að endurskoða íslenska meiðyrðalöggjöf. Þingflokkur Pírata lagði á síðasta þingi fram frumvarp um að afnema fangelsisrefsingu við brot á áðurnefndum ákvæðum og hyggst gera það að nýju í haust. „Erlendis hefur fólk verið fangelsað vegna sambærilegra laga,“ segir Helgi Hrafn. „Þegar það hefur verið gagnrýnt þar, þá hafa þeir bent á lönd eins og Ísland og sagt: Sjáið bara ykkar eigin lög. Skilaboðin sem við sendum með þessu er að þetta sé réttmætt, jafnvel þó við göngum aldrei það langt í dómkerfinu sjálfu.“
Tengdar fréttir Lög um ærumeiðingar ströng í alþjóðasamanburði Hámarksrefsing á Íslandi við því að smána erlent ríki er sex ár, lengri dómur en í öðrum ríkjum Evrópu. 29. júlí 2014 09:00 Mest lesið „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Innlent Fjölskylda í norðurljósaleit hrakin á brott af leiðsögumönnum Innlent „Hvergi í verklagsreglum að við séum að reka fólk í burtu“ Innlent Svipar til gamalla óupplýstra rána Innlent Íbúar Hlíða velta fyrir sér dularfullum hvelli Innlent Fullkomlega sáttur við ákvörðun sína en útilokar ekkert Innlent Hamfaragámur Bónus tryggir kældan mat í neyðarástandi Innlent Ísland sé í torfkofanum í meðferð alvarlegra atvika Innlent Verulega brugðið yfir Hamraborgarmálinu Innlent „Trúði því ekki að þetta væri ég“ Innlent Fleiri fréttir Ísland að tapa í slagnum um ferðamenn „Hvergi í verklagsreglum að við séum að reka fólk í burtu“ Aðstoða göngumann á Móskarðshnjúkum Íbúar Hlíða velta fyrir sér dularfullum hvelli Ísland sé í torfkofanum í meðferð alvarlegra atvika Ný og glæsileg skólaþyrping byggð á Hellu Hamfaragámur Bónus tryggir kældan mat í neyðarástandi Fullkomlega sáttur við ákvörðun sína en útilokar ekkert „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Hádegisfréttir Bylgjunnar Svipar til gamalla óupplýstra rána Sýknaður af ákæru um að hafa tekið í háls barns Bjartur skírdagur fram undan í höfuðborginni Líkamsárás til rannsóknar eftir nóttina Fjölskylda í norðurljósaleit hrakin á brott af leiðsögumönnum Vilja koma böndum á bókhald trúfélaga Ferðaóðir Íslendingar þyrpast í ferðalög innanlands sem utan Verulega brugðið yfir Hamraborgarmálinu Hátt í hundrað dauðsföll á þremur árum Týndi vinningshafinn gaf sig fram og græddi níu milljónir Felldu úr gildi friðlýsingu en mátu Mumma ekki vanhæfan Kvöldfréttir Stöðvar 2 Býr á Íslandi en dæmd í sex ára fangelsi í Rússlandi Eldur í Hafnarfirði Haraldur mátti ekki hækka launin en Sigríður ekki heldur lækka þau Læknafélagið mótfallið lögleiðingu dánaraðastoðar „Trúði því ekki að þetta væri ég“ Ekki viss hvort nokkru þurfi að breyta eftir tug milljóna króna þjófnað 546 Grindvíkingar vilja selja Þórkötlu húsið sitt Steinunn Ólína hálfu skrefi frá því að bjóða sig fram Sjá meira
Lög um ærumeiðingar ströng í alþjóðasamanburði Hámarksrefsing á Íslandi við því að smána erlent ríki er sex ár, lengri dómur en í öðrum ríkjum Evrópu. 29. júlí 2014 09:00