Íslenska viðskiptaelítan býr í Garðabæ og á Seltjarnarnesi Þorbjörn Þórðarson skrifar 28. júní 2017 19:00 Vísbendingar eru um að elítur séu til staðar í íslensku samfélagi og ennfremur að þær séu styrkjast og ójöfnuður að aukast. Þetta eru niðurstöður rannsóknar fjögurra íslenskra fræðimanna. Einsleitni í búsetu, mæld í póstnúmerum, er sterk en fulltrúar elítunnar búa einkum í Garðabæ og á Seltjarnarnesi. Engin einhlít skilgreining er til á hugtakinu elíta (e. elite). Hinn almenni skilningur er að elíta sé hópur sem hefur einhvers konar aðgang að valdi eða yfirráðum umfram hinn almenna borgara. Í dag birtist greinin Elítur á Íslandi – einsleitni og innbyrðis tengsl í tímaritinu Stjórnmál og stjórnsýsla en höfundar eru fjórir íslenskir fræðimenn við Háskóla Íslands. Markmið greinarinnar var að greina viðskipta og atvinnulífselítuna á Íslandi árin 2014 og 2015 út frá tengslum hennar við aðrar elítur sem og innbyrðis tengslum. Í útdrætti segir: „Niðurstöðurnar benda til þess að íslenska þjóðfélagið sé lagskipt og að tiltekin gjá sé á milli elítunnar og almennings.“Magnús Þór Torfason lektor við viðskiptafræðideild Háskóla Íslands og einn höfunda greinarinnar.Vísir/ÞÞ„Þessi svokallaða atvinnulífselíta býr á ákveðnum stöðu á landinu og svo sjáum við vísbendingar um að staðbundin félagshegðun, það sem fólk gerir í sínu nærumhverfi, hafi áhrif á hverjir veljast inn í þessa elítu,“ segir Magnús Þór Torfason lektor við viðskiptafræðideild HÍ og einn greinarhöfunda. Staðbundna félagshegðunin sem Magnús vísar til er þátttaka í íþróttastarfi og stjórnmálum. „Þátttaka viðskipta- og atvinnulífselítunnar í stjórnmála- og íþróttastarfi er ekki síður áhugaverð, þar sem einsleitni í búsetu er meiri hjá þeim sem tilheyra elítunni en eru að auki virkir í slíku starfi,“ segir í greininni. Búsetumynstur var skoðað fyrir framkvæmdastjórnir stærstu fyrirtækja á Íslandi. Tvö póstnúmer, 210 Garðabær og 170 Seltjarnarnes, skera sig greinilega frá öðrum póstnúmeruum en í þessum póstnúmerum búa 2,5 sinnum fleiri einstaklingar í viðskipta og atvinnulífselítunni en vænta hefði mátt út frá íbúafjölda. Í greininni segir: „Einsleitnin í vali á búsetu viðskipta- og atvinnulífselítunnar endurspeglar þannig tiltekinn tekjuójöfnuð í samfélaginu, jafnvel einnig sameiginlegt gildismat á því hvar sé æskilegt að búa, og gefur þannig til kynna að elítan sé ekki endilega þverskurður af íslensku þjóðinni.“ Magnús segir að aukin búsetueinsleitni dragi úr jöfnum tækifærum og félagslegum hreyfanleika. „Eftir því sem búsetueinsleitni er minni þeim mun meiri tækifæri hefur fólk til að fara á milli staða, flokka eða laga samfélagsins.“ Mest lesið Getur gosið hvenær sem er Innlent Tók upp þegar hann nauðgaði kærustu sinni í tvígang Innlent Að taka afstöðu er einkamál hvers og eins Innlent Íkveikjan ekki talin hafa beinst að Trump eða réttarhöldunum Erlent Þjófunum yfirsást taska með milljónum króna Innlent Tilkynnti sig tvisvar til barnaverndar til að fá aðstoð fyrir einhverfa dóttur Innlent Pollrólegur í viðtali í 45 metra hæð yfir borginni Innlent Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Innlent Kveikti í sér fyrir utan dómshúsið þar sem réttað er yfir Trump Erlent Átta forsetaefni klár með listana Innlent Fleiri fréttir Getur gosið hvenær sem er Að taka afstöðu er einkamál hvers og eins Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Pollrólegur í viðtali í 45 metra hæð yfir borginni Tilkynnti sig tvisvar til barnaverndar til að fá aðstoð fyrir einhverfa dóttur Bandarísk þota í vandræðum lenti í Keflavík Þjófunum yfirsást taska með milljónum króna Framkvæmdastjórinn sagður hafa greitt sjálfum sér án heimildar Yfirvofandi eldgos, örvæntingarfull móðir og Hamraborgarþjófarnir Eiga von á öðru eldgosi Maður með kókaín í niðursuðudósum fær mildari dóm Tók upp þegar hann nauðgaði kærustu sinni í tvígang Öllum dómurum skipt út í milljarðamáli fyrrverandi ráðherra Skoðar róttækar breytingar á vaxtabótakerfinu Baldur segir lygasögur ekki hafa nein áhrif á þá Felix Ráðnar aðstoðarmenn nýrrar ríkisstjórnar Átta forsetaefni klár með listana Þórhildur og Heiða María hlutu Hvatningarverðlaun Rannsóknasjóðs Taska stútfull af milljónum króna enn ófundin Ófundin peningataska, aukin spenna í Mið-Austurlöndum og breyting á vaxtabótum Svona var Pallborðið með Baldri, Höllu Hrund og Jóni Guðmundur H. Garðarsson fallinn frá Sakaður um fjölda afbrota: Ungar stúlkur einar heima urðu skelkaðar þegar hann ruddist inn Helga ekki tilbúin að henda inn handklæðinu Kallað út vegna eldamennsku við Stuðlaháls Kæra bónda eftir að 29 naut fundust dauð Straumhvörf í veðrinu Náttúran helsta ástæðan fyrir ferðalögum til Íslands Hættir með Matargjafir á Akureyri með sorg í hjarta Stjórnarmaður í RÚV segir opinber hlutafélög fé án hirðis Sjá meira
Vísbendingar eru um að elítur séu til staðar í íslensku samfélagi og ennfremur að þær séu styrkjast og ójöfnuður að aukast. Þetta eru niðurstöður rannsóknar fjögurra íslenskra fræðimanna. Einsleitni í búsetu, mæld í póstnúmerum, er sterk en fulltrúar elítunnar búa einkum í Garðabæ og á Seltjarnarnesi. Engin einhlít skilgreining er til á hugtakinu elíta (e. elite). Hinn almenni skilningur er að elíta sé hópur sem hefur einhvers konar aðgang að valdi eða yfirráðum umfram hinn almenna borgara. Í dag birtist greinin Elítur á Íslandi – einsleitni og innbyrðis tengsl í tímaritinu Stjórnmál og stjórnsýsla en höfundar eru fjórir íslenskir fræðimenn við Háskóla Íslands. Markmið greinarinnar var að greina viðskipta og atvinnulífselítuna á Íslandi árin 2014 og 2015 út frá tengslum hennar við aðrar elítur sem og innbyrðis tengslum. Í útdrætti segir: „Niðurstöðurnar benda til þess að íslenska þjóðfélagið sé lagskipt og að tiltekin gjá sé á milli elítunnar og almennings.“Magnús Þór Torfason lektor við viðskiptafræðideild Háskóla Íslands og einn höfunda greinarinnar.Vísir/ÞÞ„Þessi svokallaða atvinnulífselíta býr á ákveðnum stöðu á landinu og svo sjáum við vísbendingar um að staðbundin félagshegðun, það sem fólk gerir í sínu nærumhverfi, hafi áhrif á hverjir veljast inn í þessa elítu,“ segir Magnús Þór Torfason lektor við viðskiptafræðideild HÍ og einn greinarhöfunda. Staðbundna félagshegðunin sem Magnús vísar til er þátttaka í íþróttastarfi og stjórnmálum. „Þátttaka viðskipta- og atvinnulífselítunnar í stjórnmála- og íþróttastarfi er ekki síður áhugaverð, þar sem einsleitni í búsetu er meiri hjá þeim sem tilheyra elítunni en eru að auki virkir í slíku starfi,“ segir í greininni. Búsetumynstur var skoðað fyrir framkvæmdastjórnir stærstu fyrirtækja á Íslandi. Tvö póstnúmer, 210 Garðabær og 170 Seltjarnarnes, skera sig greinilega frá öðrum póstnúmeruum en í þessum póstnúmerum búa 2,5 sinnum fleiri einstaklingar í viðskipta og atvinnulífselítunni en vænta hefði mátt út frá íbúafjölda. Í greininni segir: „Einsleitnin í vali á búsetu viðskipta- og atvinnulífselítunnar endurspeglar þannig tiltekinn tekjuójöfnuð í samfélaginu, jafnvel einnig sameiginlegt gildismat á því hvar sé æskilegt að búa, og gefur þannig til kynna að elítan sé ekki endilega þverskurður af íslensku þjóðinni.“ Magnús segir að aukin búsetueinsleitni dragi úr jöfnum tækifærum og félagslegum hreyfanleika. „Eftir því sem búsetueinsleitni er minni þeim mun meiri tækifæri hefur fólk til að fara á milli staða, flokka eða laga samfélagsins.“
Mest lesið Getur gosið hvenær sem er Innlent Tók upp þegar hann nauðgaði kærustu sinni í tvígang Innlent Að taka afstöðu er einkamál hvers og eins Innlent Íkveikjan ekki talin hafa beinst að Trump eða réttarhöldunum Erlent Þjófunum yfirsást taska með milljónum króna Innlent Tilkynnti sig tvisvar til barnaverndar til að fá aðstoð fyrir einhverfa dóttur Innlent Pollrólegur í viðtali í 45 metra hæð yfir borginni Innlent Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Innlent Kveikti í sér fyrir utan dómshúsið þar sem réttað er yfir Trump Erlent Átta forsetaefni klár með listana Innlent Fleiri fréttir Getur gosið hvenær sem er Að taka afstöðu er einkamál hvers og eins Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Pollrólegur í viðtali í 45 metra hæð yfir borginni Tilkynnti sig tvisvar til barnaverndar til að fá aðstoð fyrir einhverfa dóttur Bandarísk þota í vandræðum lenti í Keflavík Þjófunum yfirsást taska með milljónum króna Framkvæmdastjórinn sagður hafa greitt sjálfum sér án heimildar Yfirvofandi eldgos, örvæntingarfull móðir og Hamraborgarþjófarnir Eiga von á öðru eldgosi Maður með kókaín í niðursuðudósum fær mildari dóm Tók upp þegar hann nauðgaði kærustu sinni í tvígang Öllum dómurum skipt út í milljarðamáli fyrrverandi ráðherra Skoðar róttækar breytingar á vaxtabótakerfinu Baldur segir lygasögur ekki hafa nein áhrif á þá Felix Ráðnar aðstoðarmenn nýrrar ríkisstjórnar Átta forsetaefni klár með listana Þórhildur og Heiða María hlutu Hvatningarverðlaun Rannsóknasjóðs Taska stútfull af milljónum króna enn ófundin Ófundin peningataska, aukin spenna í Mið-Austurlöndum og breyting á vaxtabótum Svona var Pallborðið með Baldri, Höllu Hrund og Jóni Guðmundur H. Garðarsson fallinn frá Sakaður um fjölda afbrota: Ungar stúlkur einar heima urðu skelkaðar þegar hann ruddist inn Helga ekki tilbúin að henda inn handklæðinu Kallað út vegna eldamennsku við Stuðlaháls Kæra bónda eftir að 29 naut fundust dauð Straumhvörf í veðrinu Náttúran helsta ástæðan fyrir ferðalögum til Íslands Hættir með Matargjafir á Akureyri með sorg í hjarta Stjórnarmaður í RÚV segir opinber hlutafélög fé án hirðis Sjá meira