Hverju nennum við þá? Hreiðar Már Árnason skrifar 1. nóvember 2014 12:45 Dræm þátttaka í kosningum á Íslandi er staðreynd sé litið til sveitastjórnakosninga árið 2014. Ný hafin skráning á kjörsókn einstaklinga eftir aldri hefur þannig veitt okkur áður ómögulega sýn inn í aldursdreifingu kjörsóknar og verður að segja að niðurstöðurnar eru okkur sem starfa að málefnum æsku landsins nokkuð sláandi. Er þetta sérstaklega merkilegt með tilliti til þeirrar staðreyndar að áhuga íslendinga og þá sér í lagi ungra Íslendinga á stjórnmálum er afar svipaður því sem við höfum séð í gegnum tíðina sé litið til kosningarannsóknar Ólafs Þ. Harðarsonar. Mikið hefur borið á þeirri staðreynd í umfjöllun fjölmiðla að um 30% þeirra sem ekki mættu á kjörstað, en svöruðu könnunni, hafi ekki gert það vegna þess að sá hinn sami hafi ekki „nennt“ að mæta. (Gæsalappirnar í þessu tilviki þjóna afar mikilvægum tilgangi þar sem erfitt er að alhæfa um merkingu orðsins að nenna sé stærra samhengi ekki gefið.) Er sú tala sótt í greiningu Félagsvísindastofnunar á mögulegum ástæðum þess að kjörsókn hafa verið líkt og raunir báru vitni. Hinsvegar kemur þó sterkast fram, í um 41% tilvika að þeir sem ekki sóttu kjörstaði hafi ekki átt sér samsvörun með neinum af þeim stjórnmálaflokkum sem voru í framboði eða ekki talið þá höfða til sín. Áhugvert er að velta fyrir sér hvers vegna svo stór hópur aðspurðra telji sig ekki hafa fundið samsvörun með nokkrum af þeim stjórnmálaflokkum sem fram buðu í áður nefndum kosningu. Sérstaklega með það sem gefna staðreynd að sjaldan hafi valmöguleikarnir verið jafn margir. Þetta vekur upp spurningar um það hvað það sé þá eiginlega sem unga fólkið vilji, ef ekki einn af þeim urmul flokka sem fram buðu.Hefur ungt fólk hreinlega ekki áhuga á stjórnmálum? Mögulega er ég einhverskonar pólitísk Pollýanna en mitt nærumhverfi og reynsla í starfi innan æskulýðsfélaga landsins leyfir mér að halda að svo sé ekki. Í starfi mínu sem formaður Landssambands Æskulýðsfélaga sé ég á degi hverjum að unga fólkinu í þessu landi er ekki sama. Þess til stuðnings nefni ég og ber á borð afar fjölbreytt og blómlegt starf sjálfstæðra, ungmennarekinna æskulýðsfélaga sem beita sér fyrir afar ólíkum málefnum með afar ólíkum hætti. Hefur gróskan í vexti frjálsra félagasamtaka á Íslandi sjaldan verið meiri, þrátt fyrir að stuðningur hins opinbera við málaflokkunn hafi í mínum minnum aldrei verið lakari. Þetta frumkvæði og þessi drifkraftur gefur mér að ekki skorti á áhugann á málefnum og úrbótum í samfélagi okkar. Heldur virðist þetta undirstrika rofið á milli málefnalegrar þátttöku ungs fólks í samfélaginu og svo stjórmálaþátttöku hinsvegar vegar. Hefur í seinni tíð grafið nokkuð undan beinni aðkomu einstaklinga að starfi stjórnmálaflokka og í staðin hefur orðið mikil aukning í þátttöku fólks fyrir báráttu sértækari málefna. Þessi sveigjanleiki í því með hvaða hætti og að hvaða málefnum fólk beitir sér virðist þannig vera að taka yfir beinni aðkomu fólks að starfi stjórnmálaflokka. Þetta leyfi ég mér að halda hefur stuðlað að því að einstaklingar og þá sérstaklega ungt fólk áttar sig oft ekki á tengingu þeirra málefna sem það skiptir hve mestu við stjórnmálaumræðuna í landinu sem um leið veldur því að einstaklingar skila sér ekki á kjörstað. Því velti ég því fyrir mér hvort það sé í raun ekkert í málefnastarfi þeirra stjórnmálaflokka sem til sveitastjórna buðu sem olli því kosningaþátttaka var jafn lök og við höfum nú fengið staðfest eða hvort við þurfum að stokka upp í, ekki aðeins því hvernig við lýtum á stjórnmál og hvernig stjórnmálamenninginn í landinu býður fólki til þátttöku heldur einnig og sér í lagi hvernig framkvæmd kosninga er háttað. Sveigjanleiki fólks og fjölbreytni í pólitískri þátttöku, breyttar hefðir og venjur samfélagsmiðlasamfélagsins hlýtur að þurfa að hafa áhrif á það hvernig við framkvæmum kosningar. Í sömu rannsókn og áður hefur verið bent á, svaraði meirihluti þeirra sem ekki kaus, að sá hinn sami hefði líklega kosið hefði verið boðið uppá möguleikann á því að kjósa rafrænt. Málefni og starf stjórnmálaflokkanna verður að taka til til greina að ungt fólk sér ekki samsvörun með þeim málefnum sem þau lögðu fram og þarfnast þar af leiðandi úrbóta. Við sem samfélag þurfum að eiga samtal um það hvernig við viljum að virkni lýðræðisins fari fram og að gera okkur grein fyrir því að þessi málefni eru engum óviðkomandi. Við þurfum að styrkja stoðir sjálftætt starfandi æskulýðsfélaga sem er margsannað að eykur áhuga og pólitíska þátttöku ungs fólks. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Hver skipaði bankaráði Landsbankans að kaupa TM? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Ríkisreknar ofsóknir Sigurður Einarsson Skoðun Bréf til þjóðarinnar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Saklausir menn í fangelsi Tinna Brynjólfsdóttir Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun Vikan með Gísla Árný Björg Blandon Skoðun Markvissar aðgerðir munu skila árangri á húsnæðismarkaði Ágúst Bjarni Garðarsson Skoðun Skaðaminnkun, lækning, hroki og hleypidómar Guðbjörg Sveinsdóttir Skoðun Páskarnir - íhugunarhvatning Árni Stefán Árnason Skoðun Tónlist í gleði og sorg Sigurvin Lárus Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Foreldrar með börn í vímuefnaneyslu og úrræði Dagbjört Ósk Steindórsdóttir skrifar Skoðun Páskarnir - íhugunarhvatning Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Aukinn kraftur með hækkandi sól Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tilbrigðin um enda lífsins Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tónlist í gleði og sorg Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Eftirliti með snyrtistofum ábótavant Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Markvissar aðgerðir munu skila árangri á húsnæðismarkaði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Bréf til þjóðarinnar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Einokunarmjólk? Hilmar Vilberg Gylfason skrifar Skoðun Má þjóðin ráða? Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Formaður geðlækna illa áttaður? Vilhjálmur Hjálmarsson skrifar Skoðun Hver skipaði bankaráði Landsbankans að kaupa TM? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Að vera eða vera ekki í samkeppni við sjálfa sig Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Engin námslán fyrir fátækt fólk Gísli Laufeyjarson Höskuldsson skrifar Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmálin koma okkur öllum við Arnar Freyr Sigurðsson skrifar Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Fríar máltíðir grunnskólabarna - merkur samfélagslegur áfangi Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Heilbrigðisráðuneytið er með forystu Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Skaðaminnkun, lækning, hroki og hleypidómar Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Fyrirgefðu mér mín kæra Harpa Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Vikan með Gísla Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Furðulegar verðlækkanir á mörkuðum Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Varanlegt vopnahlé og sjálfstæð Palestína Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Með of mikil völd Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson skrifar Skoðun Er sniðugt að vera með tilgreinda séreign? Guðný Helga Lárusdóttir skrifar Skoðun Ekki þykjast ekki vita neitt Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Athugasemdir við eignaumsýslu Landsbanka Íslands Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Framsókn stendur með bændum og neytendum Hópur þingmanna Framsóknar skrifar Sjá meira
Dræm þátttaka í kosningum á Íslandi er staðreynd sé litið til sveitastjórnakosninga árið 2014. Ný hafin skráning á kjörsókn einstaklinga eftir aldri hefur þannig veitt okkur áður ómögulega sýn inn í aldursdreifingu kjörsóknar og verður að segja að niðurstöðurnar eru okkur sem starfa að málefnum æsku landsins nokkuð sláandi. Er þetta sérstaklega merkilegt með tilliti til þeirrar staðreyndar að áhuga íslendinga og þá sér í lagi ungra Íslendinga á stjórnmálum er afar svipaður því sem við höfum séð í gegnum tíðina sé litið til kosningarannsóknar Ólafs Þ. Harðarsonar. Mikið hefur borið á þeirri staðreynd í umfjöllun fjölmiðla að um 30% þeirra sem ekki mættu á kjörstað, en svöruðu könnunni, hafi ekki gert það vegna þess að sá hinn sami hafi ekki „nennt“ að mæta. (Gæsalappirnar í þessu tilviki þjóna afar mikilvægum tilgangi þar sem erfitt er að alhæfa um merkingu orðsins að nenna sé stærra samhengi ekki gefið.) Er sú tala sótt í greiningu Félagsvísindastofnunar á mögulegum ástæðum þess að kjörsókn hafa verið líkt og raunir báru vitni. Hinsvegar kemur þó sterkast fram, í um 41% tilvika að þeir sem ekki sóttu kjörstaði hafi ekki átt sér samsvörun með neinum af þeim stjórnmálaflokkum sem voru í framboði eða ekki talið þá höfða til sín. Áhugvert er að velta fyrir sér hvers vegna svo stór hópur aðspurðra telji sig ekki hafa fundið samsvörun með nokkrum af þeim stjórnmálaflokkum sem fram buðu í áður nefndum kosningu. Sérstaklega með það sem gefna staðreynd að sjaldan hafi valmöguleikarnir verið jafn margir. Þetta vekur upp spurningar um það hvað það sé þá eiginlega sem unga fólkið vilji, ef ekki einn af þeim urmul flokka sem fram buðu.Hefur ungt fólk hreinlega ekki áhuga á stjórnmálum? Mögulega er ég einhverskonar pólitísk Pollýanna en mitt nærumhverfi og reynsla í starfi innan æskulýðsfélaga landsins leyfir mér að halda að svo sé ekki. Í starfi mínu sem formaður Landssambands Æskulýðsfélaga sé ég á degi hverjum að unga fólkinu í þessu landi er ekki sama. Þess til stuðnings nefni ég og ber á borð afar fjölbreytt og blómlegt starf sjálfstæðra, ungmennarekinna æskulýðsfélaga sem beita sér fyrir afar ólíkum málefnum með afar ólíkum hætti. Hefur gróskan í vexti frjálsra félagasamtaka á Íslandi sjaldan verið meiri, þrátt fyrir að stuðningur hins opinbera við málaflokkunn hafi í mínum minnum aldrei verið lakari. Þetta frumkvæði og þessi drifkraftur gefur mér að ekki skorti á áhugann á málefnum og úrbótum í samfélagi okkar. Heldur virðist þetta undirstrika rofið á milli málefnalegrar þátttöku ungs fólks í samfélaginu og svo stjórmálaþátttöku hinsvegar vegar. Hefur í seinni tíð grafið nokkuð undan beinni aðkomu einstaklinga að starfi stjórnmálaflokka og í staðin hefur orðið mikil aukning í þátttöku fólks fyrir báráttu sértækari málefna. Þessi sveigjanleiki í því með hvaða hætti og að hvaða málefnum fólk beitir sér virðist þannig vera að taka yfir beinni aðkomu fólks að starfi stjórnmálaflokka. Þetta leyfi ég mér að halda hefur stuðlað að því að einstaklingar og þá sérstaklega ungt fólk áttar sig oft ekki á tengingu þeirra málefna sem það skiptir hve mestu við stjórnmálaumræðuna í landinu sem um leið veldur því að einstaklingar skila sér ekki á kjörstað. Því velti ég því fyrir mér hvort það sé í raun ekkert í málefnastarfi þeirra stjórnmálaflokka sem til sveitastjórna buðu sem olli því kosningaþátttaka var jafn lök og við höfum nú fengið staðfest eða hvort við þurfum að stokka upp í, ekki aðeins því hvernig við lýtum á stjórnmál og hvernig stjórnmálamenninginn í landinu býður fólki til þátttöku heldur einnig og sér í lagi hvernig framkvæmd kosninga er háttað. Sveigjanleiki fólks og fjölbreytni í pólitískri þátttöku, breyttar hefðir og venjur samfélagsmiðlasamfélagsins hlýtur að þurfa að hafa áhrif á það hvernig við framkvæmum kosningar. Í sömu rannsókn og áður hefur verið bent á, svaraði meirihluti þeirra sem ekki kaus, að sá hinn sami hefði líklega kosið hefði verið boðið uppá möguleikann á því að kjósa rafrænt. Málefni og starf stjórnmálaflokkanna verður að taka til til greina að ungt fólk sér ekki samsvörun með þeim málefnum sem þau lögðu fram og þarfnast þar af leiðandi úrbóta. Við sem samfélag þurfum að eiga samtal um það hvernig við viljum að virkni lýðræðisins fari fram og að gera okkur grein fyrir því að þessi málefni eru engum óviðkomandi. Við þurfum að styrkja stoðir sjálftætt starfandi æskulýðsfélaga sem er margsannað að eykur áhuga og pólitíska þátttöku ungs fólks.
Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun
Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar
Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar
Skoðun Fríar máltíðir grunnskólabarna - merkur samfélagslegur áfangi Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar
Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson skrifar
Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun