Hve mikið ættum við að óttast hryðjuverk? Guðsteinn Bjarnason skrifar 20. ágúst 2016 06:00 Í Frakklandi og víðar í Evrópu hefur lögreglan verið betur á verði eftir röð hryðjuverka í sumar. Á fyrstu sjö mánuðum ársins hafa hryðjuverk kostað 143 mannslíf í Vestur-Evrópu. Tólf ár eru liðin frá því jafn margir létu lífið af völdum hryðjuverka í þessum heimshluta á tímabilinu frá janúar til júlí. Það var árið 2004 þegar sprengjuárásirnar í Madríd í mars kostuðu 191 mann lífið. Ef öll Evrópa er tekin með í reikninginn, þar á meðal Tyrkland, þá hafa fyrstu sjö mánuðir ársins kostað 892 manns lífið vegna hryðjuverka. Og þá þarf að fara aftur til áranna 1992 til 1994 til að finna hærri tölur. BBC bendir hins vegar á að aðrir heimshlutar hafi orðið mun verr úti en Evrópa. Þannig hafi 292 látist í sprengjuárás í Bagdad þann 2. júlí síðastliðinn.Þann 7. júní síðastliðinn var sprengja sprengd úti á götu í Istanbúl og kostaði hún ellefu manns lífið, þar á meðal sjö lögreglumenn. Fréttablaðið/EPAAllt árið 2015 hafi hryðjuverk kostað meira en 35 þúsund manns lífið utan Evrópu. Hryðjuverk voru einnig nokkuð tíð í Evrópu á sjöunda og áttunda áratug síðustu aldar, en þá sjaldnast í nafni öfgatrúar af neinu tagi heldur frekar undir pólitískum formerkjum. BBC bendir hins vegar í umfjöllun sinni einnig á að dauðsföll vegna morða og slysfara eru svo miklu fleiri í Evrópu að hryðjuverk vega þar ekki þungt. „Þrátt fyrir alla þá hræðslu sem hryðjuverk leiða af sér, þá er nánast öruggt að fólk mun deyja af einhverjum öðrum völdum,“ er þar haft eftir sálfræðingnum Steven Pinker, sem er prófessor við Harvard-háskóla. „En þau eru til þess ætluð að vekja mikla umfjöllun. Við getum ekki tekið augun af blóði drifnum fjöldamorðum og hryðjuverkamennirnir vita það.“Skilgreining á hryðjuverkum Til þessa hefur ekki náðst almennt samkomulag um það hvernig skilgreina eigi hryðjuverk, þótt margar tillögur að skilgreiningu hafi verið settar fram. Háskólinn í Maryland í Bandaríkjunum hefur um árabil haldið úti gagnabanka um hryðjuverk, The Global Terrorism Database, þar sem stuðst er við þá skilgreiningu að hryðjuverk felist í: Ólöglegri valdbeitingu og ofbeldi, eða hótun um ólöglega valdbeitingu og ofbeldi, í þeim tilgangi að ná fram pólitísku, efnahagslegu, trúarlegu eða félagslegu markmiði með því að sá ótta, kúga eða ógna. Sá fyrirvari er þó settur að ofbeldið eða hótunin teljist ekki hryðjuverk nema sá sem beitir því sé ekki fulltrúi neins ríkisvalds.Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Getur gosið hvenær sem er Innlent Tók upp þegar hann nauðgaði kærustu sinni í tvígang Innlent Að taka afstöðu er einkamál hvers og eins Innlent Íkveikjan ekki talin hafa beinst að Trump eða réttarhöldunum Erlent Þjófunum yfirsást taska með milljónum króna Innlent Tilkynnti sig tvisvar til barnaverndar til að fá aðstoð fyrir einhverfa dóttur Innlent Pollrólegur í viðtali í 45 metra hæð yfir borginni Innlent Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Innlent Kveikti í sér fyrir utan dómshúsið þar sem réttað er yfir Trump Erlent Átta forsetaefni klár með listana Innlent Fleiri fréttir Íkveikjan ekki talin hafa beinst að Trump eða réttarhöldunum Kveikti í sér fyrir utan dómshúsið þar sem réttað er yfir Trump Fyrstu loftárásir Ísraela í Íran frá 1979 Fengu aðstoð Demókrata við að koma hernaðaraðstoð úr nefnd Hefur mátt sitja undir svívirðingum um sjálfan sig Segjast hafa skotið niður dýrmæta sprengjuflugvél Handtekinn í tengslum við áform um að ráða Selenskí af dögum Ísraelar gera árás á Íran Kennedy-fjölskyldan lýsir yfir stuðningi við Biden Bandaríkin stöðvuðu fulla aðild Palestínumanna að SÞ Hrunið í gömlu kauphöllinni heldur áfram Afsalta sjó til drykkjar í þurrki í Barcelona Eiginmaður Sturgeon ákærður fyrir fjárdrátt Mega koma til að snæða í Grindavík en aðeins í rútu Johnson í erfiðri stöðu Hafa vitneskju um mögulegan dvalarstað Íslendings sem flýr réttvísina Útsendarar Rússa sakaðir um skipulagningu árása í Þýskalandi Mikill mannskaði eftir sögulegt úrhelli í eyðimörkinni Kjarnorkuknúin drónaþyrla mun leita að lífrænum sameindum á Títan Sendi ösku í allt að þriggja kílómetra hæð Ákærður fyrir að nota slagorð SS-sveitanna á fjöldafundi Stjórnvöld í Katar að endurskoða sáttasemjarahlutverk sitt Réði lífvörð eftir árásina á bandamann Navalnís Borgarstjóri sakaður um brot gegn dóttur sinni Hæsta vindmylla heims á landi reist í Danmörku Þingforsetinn segist ekki ætla að fara fet Ísraelar sagðir búnir að ákveða að svara fyrir sig Boðflennusæfíll hrellir Kanadamenn Mannskæð loftárás Rússa í Norður-Úkraínu Toppurinn á spírunni fundinn: „Margir í sjokki og enn að ná sér“ Sjá meira
Á fyrstu sjö mánuðum ársins hafa hryðjuverk kostað 143 mannslíf í Vestur-Evrópu. Tólf ár eru liðin frá því jafn margir létu lífið af völdum hryðjuverka í þessum heimshluta á tímabilinu frá janúar til júlí. Það var árið 2004 þegar sprengjuárásirnar í Madríd í mars kostuðu 191 mann lífið. Ef öll Evrópa er tekin með í reikninginn, þar á meðal Tyrkland, þá hafa fyrstu sjö mánuðir ársins kostað 892 manns lífið vegna hryðjuverka. Og þá þarf að fara aftur til áranna 1992 til 1994 til að finna hærri tölur. BBC bendir hins vegar á að aðrir heimshlutar hafi orðið mun verr úti en Evrópa. Þannig hafi 292 látist í sprengjuárás í Bagdad þann 2. júlí síðastliðinn.Þann 7. júní síðastliðinn var sprengja sprengd úti á götu í Istanbúl og kostaði hún ellefu manns lífið, þar á meðal sjö lögreglumenn. Fréttablaðið/EPAAllt árið 2015 hafi hryðjuverk kostað meira en 35 þúsund manns lífið utan Evrópu. Hryðjuverk voru einnig nokkuð tíð í Evrópu á sjöunda og áttunda áratug síðustu aldar, en þá sjaldnast í nafni öfgatrúar af neinu tagi heldur frekar undir pólitískum formerkjum. BBC bendir hins vegar í umfjöllun sinni einnig á að dauðsföll vegna morða og slysfara eru svo miklu fleiri í Evrópu að hryðjuverk vega þar ekki þungt. „Þrátt fyrir alla þá hræðslu sem hryðjuverk leiða af sér, þá er nánast öruggt að fólk mun deyja af einhverjum öðrum völdum,“ er þar haft eftir sálfræðingnum Steven Pinker, sem er prófessor við Harvard-háskóla. „En þau eru til þess ætluð að vekja mikla umfjöllun. Við getum ekki tekið augun af blóði drifnum fjöldamorðum og hryðjuverkamennirnir vita það.“Skilgreining á hryðjuverkum Til þessa hefur ekki náðst almennt samkomulag um það hvernig skilgreina eigi hryðjuverk, þótt margar tillögur að skilgreiningu hafi verið settar fram. Háskólinn í Maryland í Bandaríkjunum hefur um árabil haldið úti gagnabanka um hryðjuverk, The Global Terrorism Database, þar sem stuðst er við þá skilgreiningu að hryðjuverk felist í: Ólöglegri valdbeitingu og ofbeldi, eða hótun um ólöglega valdbeitingu og ofbeldi, í þeim tilgangi að ná fram pólitísku, efnahagslegu, trúarlegu eða félagslegu markmiði með því að sá ótta, kúga eða ógna. Sá fyrirvari er þó settur að ofbeldið eða hótunin teljist ekki hryðjuverk nema sá sem beitir því sé ekki fulltrúi neins ríkisvalds.Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Getur gosið hvenær sem er Innlent Tók upp þegar hann nauðgaði kærustu sinni í tvígang Innlent Að taka afstöðu er einkamál hvers og eins Innlent Íkveikjan ekki talin hafa beinst að Trump eða réttarhöldunum Erlent Þjófunum yfirsást taska með milljónum króna Innlent Tilkynnti sig tvisvar til barnaverndar til að fá aðstoð fyrir einhverfa dóttur Innlent Pollrólegur í viðtali í 45 metra hæð yfir borginni Innlent Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Innlent Kveikti í sér fyrir utan dómshúsið þar sem réttað er yfir Trump Erlent Átta forsetaefni klár með listana Innlent Fleiri fréttir Íkveikjan ekki talin hafa beinst að Trump eða réttarhöldunum Kveikti í sér fyrir utan dómshúsið þar sem réttað er yfir Trump Fyrstu loftárásir Ísraela í Íran frá 1979 Fengu aðstoð Demókrata við að koma hernaðaraðstoð úr nefnd Hefur mátt sitja undir svívirðingum um sjálfan sig Segjast hafa skotið niður dýrmæta sprengjuflugvél Handtekinn í tengslum við áform um að ráða Selenskí af dögum Ísraelar gera árás á Íran Kennedy-fjölskyldan lýsir yfir stuðningi við Biden Bandaríkin stöðvuðu fulla aðild Palestínumanna að SÞ Hrunið í gömlu kauphöllinni heldur áfram Afsalta sjó til drykkjar í þurrki í Barcelona Eiginmaður Sturgeon ákærður fyrir fjárdrátt Mega koma til að snæða í Grindavík en aðeins í rútu Johnson í erfiðri stöðu Hafa vitneskju um mögulegan dvalarstað Íslendings sem flýr réttvísina Útsendarar Rússa sakaðir um skipulagningu árása í Þýskalandi Mikill mannskaði eftir sögulegt úrhelli í eyðimörkinni Kjarnorkuknúin drónaþyrla mun leita að lífrænum sameindum á Títan Sendi ösku í allt að þriggja kílómetra hæð Ákærður fyrir að nota slagorð SS-sveitanna á fjöldafundi Stjórnvöld í Katar að endurskoða sáttasemjarahlutverk sitt Réði lífvörð eftir árásina á bandamann Navalnís Borgarstjóri sakaður um brot gegn dóttur sinni Hæsta vindmylla heims á landi reist í Danmörku Þingforsetinn segist ekki ætla að fara fet Ísraelar sagðir búnir að ákveða að svara fyrir sig Boðflennusæfíll hrellir Kanadamenn Mannskæð loftárás Rússa í Norður-Úkraínu Toppurinn á spírunni fundinn: „Margir í sjokki og enn að ná sér“ Sjá meira