Hugleiðingar í kjölfar Smáþings Páll Harðarson skrifar 4. nóvember 2013 07:00 Á glæsilegu Smáþingi sem haldið var þann 10. október var fjallað um málefni lítilla og meðalstórra fyrirtækja frá ýmsum sjónarhornum. Smáþingið og fréttir í aðdraganda þess hefur vafalítið sannfært flesta um nauðsyn aðgerða til að skapa þessum fyrirtækjum eðlilegt starfsumhverfi. Mikið liggur við, enda gætu þau orðið drifkraftur hagvaxtar á næstu árum ef vel tekst til. Ekki er rætt um neina eina töfralausn, heldur þarf samstillt átak á mörgum sviðum. Í könnun sem gerð var fyrir Smáþing var reynt að leggja mat á þá þætti sem helst standa í vegi fyrir vexti lítilla og meðalstórra fyrirtækja. Að mati þeirra sjálfra eru hár fjármagnskostnaður og skortur á fjármagni meðal helstu hindrana. Við í Kauphöllinni höfum mikið brotið heilann um það hvernig hlutabréfa- og skuldabréfamarkaður gætu nýst þessum fyrirtækjum betur en nú er og þannig ráðist að rót þessa vanda. Nú er það svo að Kauphöllin starfrækir markað sem einkum er sniðinn að litlum og meðalstórum fyrirtækjum. Markaðurinn nefnist First North og er starfræktur til hliðar við Aðalmarkað Kauphallarinnar. Systurkauphallir Kauphallarinnar á Norðurlöndum reka sambærilega markaði og hefur First North markaðurinn í Svíþjóð blómstrað. Það sem af er ári hafa tólf fyrirtæki skráð sig á þann markað, mun fleiri en á Aðalmarkað. Markaðurinn telur um 107 fyrirtæki. Athuganir NASDAQ OMX í Stokkhólmi sýna að fyrirtæki á First North vaxa mun hraðar en almennt gengur og gerist. Fyrirtæki hafa nýtt markaðinn vel til að afla fjármagns til uppbyggingar sem einnig hefur skilað sér svo um munar þegar kemur að atvinnusköpun, en athuganir sýna að starfsmönnum þessara fyrirtækja hefur að jafnaði fjölgað um 36,5% á ári eftir að þau hafa komið inn á markaðinn. Önnur fyrirtæki hafa eflt sig að sama skapi um 1,5% á samanburðartímabilinu. Þessi vöxtur birtist einnig í því að á síðustu árum hafa um 30 fyrirtæki fært sig af sænska First North markaðnum yfir á Aðalmarkaðinn. Markaðurinn er því efnahagslega mikilvægur þegar kemur að atvinnusköpun, nýtist sem uppspretta fjár fyrir lítil og meðalstór fyrirtæki og er stökkpallur til frekari landvinninga.Betur má ef duga skal Íslenski First North markaðurinn er nánast eins og sá sænski að uppbyggingu. Af hverju hafa lítil og meðalstór íslensk fyrirtæki þá ekki nýtt sér þennan markað sem fjármögnunarkost í neinum mæli? Margt kemur til. Ein ástæða er vafalaust sú að íslensk fyrirtæki eru lítt meðvituð um þennan kost. Í BS ritgerð Þuríðar Guðmundsdóttur við viðskiptafræðideild Háskóla Íslands kemur fram að innan við þriðjungi stærstu fyrirtækja landsins er kunnugt um þennan markað. Leiða má líkur að því að hlutfallið sé lægra meðal smærri fyrirtækja. Kauphöllin hefur undanfarið ár átt samtal við fjöldamörg fyrirtæki og ráðgjafa um First North markaðinn en betur má ef duga skal. Þá virðist okkur einnig að margir álíti lítil og meðalstór fyrirtæki einfaldlega of lítil til að eiga erindi á markað. Vissulega er það svo að ekki eiga öll fyrirtæki heima á markaði. Það er aftur á móti deginum ljósara að fjöldamörg íslensk fyrirtæki gætu nýtt sér verðbréfamarkað til vaxtar. Til að mynda er dæmigert fyrirtæki sem skráð er á First North markaðinn í Svíþjóð með 400-500 milljónir króna í árstekjur og innan við 20 starfsmenn. Í Svíþjóð hafa einnig ákveðin fjármála- og ráðgjafafyrirtæki sérhæft sig í aðstoð við fyrirtæki sem koma inn á First North markaðinn. Uppbygging á þessum markaði krefst þess að slíkir aðilar séu fyrir hendi í nægum mæli. Vísbendingar eru um að áhugi sé að aukast hérlendis á að þjóna þessum markaði og nú þegar hafa níu aðilar verið samþykktir af Kauphöllinni til að sinna starfi ráðgjafa á íslenska First North markaðnum. Sá þáttur sem nánast allir virðast vera sammála um að standi íslenska First North markaðnum hve mest fyrir þrifum er að lögum samkvæmt telst fjárfesting í fyrirtækjum á First North óskráð eign í bókum lífeyrissjóðanna. Þetta er afar óheppilegt og setur lífeyrissjóðum skorður varðandi fjárfestingar í þessum fyrirtækjum. Lífeyrissjóðirnir eru gríðarlega mikilvægir fjárfestar á verðbréfamarkaði. Eignarhlutdeild þeirra í skráðum fyrirtækjum er um þriðjungur og hærri ef óbeint eignarhald er talið með. Þessi flokkun í bókum lífeyrissjóða er órökrétt þar sem fjárfestar njóta í meginatriðum sömu verndar á First North og á Aðalmarkaði. Til að mynda gilda bæði innherja- og markaðsmisnotkunarákvæði verðbréfaviðskiptalaga um þennan markað til jafns við Aðalmarkaðinn, en sú er ekki raunin á svipuðum mörkuðum í flestum öðrum Evrópulöndum. Auknar heimildir lífeyrissjóða til fjárfestinga á mörkuðum á borð við First North yrði án nokkurs vafa mikil lyftistöng fyrir lítil og meðalstór íslensk fyrirtæki. Aukin þátttaka lífeyrissjóðanna myndi jafnframt laða aðra fjárfesta að markaðnum. Þannig yrði First North betur í stakk búinn til að styðja við vöxt íslensks atvinnulífs og bætt lífskjör. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Konur sem eiga ekki að eignast börn Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Er of mikill hiti í hleðslunni hjá þér? Ágúst Mogensen Skoðun Bændur eru líka neytendur Eyjólfur Ingvi Bjarnason Skoðun Eirkatlar og steypa Sigurlín Bjarney Gísladóttir Skoðun Höfnum óeðlilegri hagnýtingu sjálfboðaliða Ástþór Jón Ragnheiðarson Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Mengun á við 1,7 milljón manns í boði SFS Jón Kaldal Skoðun Skoðun Skoðun Höfnum óeðlilegri hagnýtingu sjálfboðaliða Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Að skilja faglega Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Farsæl hagræðing í kjötiðnaði innan ramma samkeppnislaga Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands – horfum til framtíðar Egill Steinar Ágústsson skrifar Skoðun Er of mikill hiti í hleðslunni hjá þér? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Varnargarðar utan um fólkið í Grindavík Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Meiri pening, takk Gunnar Úlfarsson skrifar Skoðun Gervigreind og máttur tungumálsins Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Sameinum 2. og 3. deild karla í knattspyrnu Bergvin Oddsson skrifar Skoðun Skynsamlegt að selja Íslandsbanka Teitur Björn Einarsson skrifar Skoðun Gleymdu börnin Kolbrún Pálsdóttir skrifar Skoðun Vinstri gráir Yngvi Óttarsson skrifar Skoðun Bændur eru líka neytendur Eyjólfur Ingvi Bjarnason skrifar Skoðun Hlutabréfafjárfesting er langtímafjárfesting Davíð Björnsson skrifar Skoðun Stuðningur úr óvæntri átt Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Loftslagsmál eru orkumál Nótt Thorberg skrifar Skoðun Framsókn klárar verkin Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Þjóðarópera - stórt skref til framtíðar Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Veiðum hval - virðum lög Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Bestu árin Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Sigríður Gísladóttir skrifar Skoðun Brunavarnir á byggingarsvæðum Böðvar Tómasson skrifar Skoðun Rödd þjóðarinnar Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til matvælaráðherra - dýraníð í Borgarbyggð Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun 1.500 undirskriftir fyrir forseta Björn Leví Gunnarsson,Indriði Ingi Stefánsson skrifar Sjá meira
Á glæsilegu Smáþingi sem haldið var þann 10. október var fjallað um málefni lítilla og meðalstórra fyrirtækja frá ýmsum sjónarhornum. Smáþingið og fréttir í aðdraganda þess hefur vafalítið sannfært flesta um nauðsyn aðgerða til að skapa þessum fyrirtækjum eðlilegt starfsumhverfi. Mikið liggur við, enda gætu þau orðið drifkraftur hagvaxtar á næstu árum ef vel tekst til. Ekki er rætt um neina eina töfralausn, heldur þarf samstillt átak á mörgum sviðum. Í könnun sem gerð var fyrir Smáþing var reynt að leggja mat á þá þætti sem helst standa í vegi fyrir vexti lítilla og meðalstórra fyrirtækja. Að mati þeirra sjálfra eru hár fjármagnskostnaður og skortur á fjármagni meðal helstu hindrana. Við í Kauphöllinni höfum mikið brotið heilann um það hvernig hlutabréfa- og skuldabréfamarkaður gætu nýst þessum fyrirtækjum betur en nú er og þannig ráðist að rót þessa vanda. Nú er það svo að Kauphöllin starfrækir markað sem einkum er sniðinn að litlum og meðalstórum fyrirtækjum. Markaðurinn nefnist First North og er starfræktur til hliðar við Aðalmarkað Kauphallarinnar. Systurkauphallir Kauphallarinnar á Norðurlöndum reka sambærilega markaði og hefur First North markaðurinn í Svíþjóð blómstrað. Það sem af er ári hafa tólf fyrirtæki skráð sig á þann markað, mun fleiri en á Aðalmarkað. Markaðurinn telur um 107 fyrirtæki. Athuganir NASDAQ OMX í Stokkhólmi sýna að fyrirtæki á First North vaxa mun hraðar en almennt gengur og gerist. Fyrirtæki hafa nýtt markaðinn vel til að afla fjármagns til uppbyggingar sem einnig hefur skilað sér svo um munar þegar kemur að atvinnusköpun, en athuganir sýna að starfsmönnum þessara fyrirtækja hefur að jafnaði fjölgað um 36,5% á ári eftir að þau hafa komið inn á markaðinn. Önnur fyrirtæki hafa eflt sig að sama skapi um 1,5% á samanburðartímabilinu. Þessi vöxtur birtist einnig í því að á síðustu árum hafa um 30 fyrirtæki fært sig af sænska First North markaðnum yfir á Aðalmarkaðinn. Markaðurinn er því efnahagslega mikilvægur þegar kemur að atvinnusköpun, nýtist sem uppspretta fjár fyrir lítil og meðalstór fyrirtæki og er stökkpallur til frekari landvinninga.Betur má ef duga skal Íslenski First North markaðurinn er nánast eins og sá sænski að uppbyggingu. Af hverju hafa lítil og meðalstór íslensk fyrirtæki þá ekki nýtt sér þennan markað sem fjármögnunarkost í neinum mæli? Margt kemur til. Ein ástæða er vafalaust sú að íslensk fyrirtæki eru lítt meðvituð um þennan kost. Í BS ritgerð Þuríðar Guðmundsdóttur við viðskiptafræðideild Háskóla Íslands kemur fram að innan við þriðjungi stærstu fyrirtækja landsins er kunnugt um þennan markað. Leiða má líkur að því að hlutfallið sé lægra meðal smærri fyrirtækja. Kauphöllin hefur undanfarið ár átt samtal við fjöldamörg fyrirtæki og ráðgjafa um First North markaðinn en betur má ef duga skal. Þá virðist okkur einnig að margir álíti lítil og meðalstór fyrirtæki einfaldlega of lítil til að eiga erindi á markað. Vissulega er það svo að ekki eiga öll fyrirtæki heima á markaði. Það er aftur á móti deginum ljósara að fjöldamörg íslensk fyrirtæki gætu nýtt sér verðbréfamarkað til vaxtar. Til að mynda er dæmigert fyrirtæki sem skráð er á First North markaðinn í Svíþjóð með 400-500 milljónir króna í árstekjur og innan við 20 starfsmenn. Í Svíþjóð hafa einnig ákveðin fjármála- og ráðgjafafyrirtæki sérhæft sig í aðstoð við fyrirtæki sem koma inn á First North markaðinn. Uppbygging á þessum markaði krefst þess að slíkir aðilar séu fyrir hendi í nægum mæli. Vísbendingar eru um að áhugi sé að aukast hérlendis á að þjóna þessum markaði og nú þegar hafa níu aðilar verið samþykktir af Kauphöllinni til að sinna starfi ráðgjafa á íslenska First North markaðnum. Sá þáttur sem nánast allir virðast vera sammála um að standi íslenska First North markaðnum hve mest fyrir þrifum er að lögum samkvæmt telst fjárfesting í fyrirtækjum á First North óskráð eign í bókum lífeyrissjóðanna. Þetta er afar óheppilegt og setur lífeyrissjóðum skorður varðandi fjárfestingar í þessum fyrirtækjum. Lífeyrissjóðirnir eru gríðarlega mikilvægir fjárfestar á verðbréfamarkaði. Eignarhlutdeild þeirra í skráðum fyrirtækjum er um þriðjungur og hærri ef óbeint eignarhald er talið með. Þessi flokkun í bókum lífeyrissjóða er órökrétt þar sem fjárfestar njóta í meginatriðum sömu verndar á First North og á Aðalmarkaði. Til að mynda gilda bæði innherja- og markaðsmisnotkunarákvæði verðbréfaviðskiptalaga um þennan markað til jafns við Aðalmarkaðinn, en sú er ekki raunin á svipuðum mörkuðum í flestum öðrum Evrópulöndum. Auknar heimildir lífeyrissjóða til fjárfestinga á mörkuðum á borð við First North yrði án nokkurs vafa mikil lyftistöng fyrir lítil og meðalstór íslensk fyrirtæki. Aukin þátttaka lífeyrissjóðanna myndi jafnframt laða aðra fjárfesta að markaðnum. Þannig yrði First North betur í stakk búinn til að styðja við vöxt íslensks atvinnulífs og bætt lífskjör.
Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun
Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar
Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar
Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun