Viðskipti innlent

Tvöfalt högg fyrir ungt fólk í leit að fyrstu íbúð

Sunna Kristín Hilmarsdóttir skrifar
Elvar Orri Hreinsson er höfundur nýrrar skýrslu Íslandsbanka um húsnæðismarkaðinn.
Elvar Orri Hreinsson er höfundur nýrrar skýrslu Íslandsbanka um húsnæðismarkaðinn.
Það hefur aldrei verið erfiðara að kaupa sér sína fyrstu eign miðað við laun en í dag. Þetta kemur fram í nýrri skýrslu Íslandsbanka um íbúðamarkaðinn sem kom út í dag.

Elvar Orri Hreinsson, skýrsluhöfundur og sérfræðingur hjá samskiptum og greiningu hjá bankanum, segir skýrsluna leiða í ljós að rót vandans á húsnæðismarkaði sé lítið framboð á íbúðum undanfarin ár og þá skortir sérstaklega smærri eignir. Þær hafa líka hækkað mest í verði undanfarna tvo áratugi og er raunverð smærri íbúða í sögulegu hámarki nú.

Elvar Orri segir að þeirri miklu eftirspurn sem hefur verið eftir smærri íbúðum hafi ekki verið svarað með byggingu nýrra íbúða.

 

„Ef við horfum á hvernig eignir hafa verið byggðar á undanförnum áratugum þá hefur framboðshliðin verið að byggja hlutfallslega meira af íbúðum sem eru stærri og þá erum við að horfa á íbúðir sem eru 110 fermetrar plús. Á sama tíma þá hefur lýðfræðileg þróun öll verið á þann veg að auka eftirspurn eftir smærri íbúðum. Það hefur verið að gerast í áraraðir og hefur því mátt liggja ljóst fyrir í lengri tíma. Þarna tala framboðs- og eftirspurnarhliðin ekki nógu vel saman. Við bendum á að þetta gæti verið vegna skorts á heildrænni stefnumótun á íbúðamarkaði því augljóslega viltu byggja íbúðir sem þörf er fyrir,“ segir Elvar Orri og bendir á að þjóðin sé að eldast.

Eftirspurn eftir smærri íbúðum getur bæði verið hjá eldra fólki sem og hjá fólki á þrítugsaldri sem er að stíga sín fyrstu skref á húsnæðismarkaðnum.vísir/vilhelm

Ungt fólk með minni kaupgetu en þeir eldri

Þannig sé eldra fólk líklegra til að minnka við sig þegar það fer á ellilífeyri þar sem það hafi þá mögulega minna á milli handanna. Eftirspurn eftir smærri íbúðum geti því verið hjá þeim hópi sem og hjá fólki á þrítugsaldri sem er að stíga sín fyrstu skref á húsnæðismarkaði en sá hópur er jafnframt stærsti aldurshópur þjóðarinnar.

„Þessi hópur býr yfir minni kaupgetu og fjölskyldustærð er líka iðulega minni en hjá eldri hópum samfélagsins. Eigið fé og aldur hangir að talsverðu leyti saman, eftir því sem þú ert eldri ertu líklegri til að eiga meira eigið fé, en þessi ungi hópur er stærsti hópur þjóðarinnar og hann er líklegri til að kaupa sér smærri eign heldur en stærri.“

Gögnin benda til þess að launahækkanir séu töluvert lægri hjá ungu fólki

Spurður út í samspil íbúðaverðs og launa fyrir fyrstu kaupendur í ljósi þess að kaupmáttur launa hefur hækkað minnst hjá yngsta hópnum segir Elvar Orri það vissulega vera til staðar.

„Ef fasteignaverð er alltaf að hækka og launin þín halda ekki í við þær hækkanir þá verður auðvitað erfiðara fyrir þig að spara fyrir útborgun,“ segir Elvar Orri og bætir við:

„Ef þú skoðar íbúðaverðsþróun miðað við laun hjá ákveðnum aldurshópum og við tökum ákveðið dæmi með aldurshópinn 25 til 29 ára þá benda gögnin til þess að þarna séu launahækkanir töluvert lægri en hjá eldri hópum. Við vitum að launahækkanir almennt hafa verið háar en hjá þessum aldurshópi eru þær undir meðaltalinu á meðan hann er að horfa á eignir sem hafa hækkað hvað mest.“

Höggið fyrir unga fólkið sé því tvöfalt ef svo má segja þar sem kaupmáttur þeirra hefur hækkað hlutfallslega minna en íbúðirnar sem hópurinn vill kaupa hafa hækkað hlutfallslega mest.





Skýrslu Íslandsbanka um húsnæðismarkaðinn má nálgast í heild sinni hér.


Tengdar fréttir






Fleiri fréttir

Sjá meira


×