Innlent

Stefnt að 29 milljarða króna afgangi

Atli Ísleifsson skrifar
Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra kynnti fjárlagafrumvarpið í morgun.
Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra kynnti fjárlagafrumvarpið í morgun. Vísir/Vilhelm
Fjárlagafrumvarp ríkisstjórnarinnar fyrir árið 2019 gerir ráð fyrir afgangur á heildarafkomu ríkissjóðs verði eitt prósent af vergri landsframleiðslu árið 2019 eða um 29 milljarðar króna.

Þetta kemur fram í tilkynningu á vef fjármálaráðuneytisins. Þar segir að heildargjöld ríkissjóðs aukist milli ára um sjö prósent að nafnvirði, eða um ríflega 55 milljarða króna. Á móti kemur að gert sé ráð fyrir að heildartekjur ríkissjóðs aukist um tæplega 52 milljarða. Ljóst sé að þetta sé við efri mörk mögulegs útgjaldavaxtar og hyggjast stjórnvöld bregðast við þeim vexti með reglulegu endurmati á útgjöldum til þess að unnt sé að tryggja sem besta ráðstöfun fjármuna.

Aukið fé til heilbrigðismála

Samkvæmt frumvarpinu verða framlög til heilbrigðismála aukin á árinu 2019 þar sem þyngst vega framkvæmdir við nýjan Landspítala en áætlað er að verja 7,2 milljörðum króna til þeirra á næsta ári. Auk þess verða framlög aukin vegna byggingar og rekstrar hjúkrunarheimila.

„Hækkun framlaga til heilbrigðismála milli 2018 og 2019 nemur 12,6 milljörðum króna að frátöldum launa- og verðlagshækkunum. Einnig er verulega er aukið við framlög til félags-, húsnæðis- og tryggingamála en þar nemur heildarhækkunin 13,3 ma.kr. að frátöldum launa- og verðlagshækkunum.

Áfram er lögð áhersla á fjárfestingar í innviðum. Til viðbótar við uppbyggingu nýs Landspítala við Hringbraut er gert ráð fyrir 5,5 milljarða króna aukningu til samgöngumála sem skýrist fyrst og fremst af sérstöku átaki í samgöngumálum á árunum 2019-2021 sem fjármagnað verður með tímabundnum umframarðgreiðslum fjármálafyrirtækja líkt og boðað var í gildandi fjár­mála­áætlun. Gert er ráð fyrir að framlög til samgöngu- og fjarskipta­mála verði aukin um 9% á árinu 2019 en framlög til málaflokksins verða ríflega 43,6 ma.kr.

Af öðrum stærri fjárfestingarverkefnum má nefna fyrstu framlög til kaupa á nýjum þyrlum fyrir Landhelgisgæsluna, sem gert er ráð fyrir að verði afhentar árið 2022, auk uppbyggingar Húss íslenskunnar.



Rúmir 25 milljarðar króna í stuðning vegna húsnæðis

Á næsta ári er gert ráð fyrir að stuðningur vegna húsnæðis aukist um ríflega 900 miljónir króna. Þá verður stuðningurinn alls um 25,4 milljarðar króna en hann er veittur eftir nokkrum ólíkum leiðum, svo sem í formi húsnæðisbóta, stofnframlaga til byggingar almennra íbúða og vaxta­bóta. Einnig er húsnæðisstuðningur veittur með skattastyrkjum vegna almenns séreignar­sparnaðar­úrræðis og stuðnings til fyrstu kaupa, auk undanþágu leigutekna frá skatti, afsláttar á stimpilgjöldum vegna fyrstu kaupa og endurgreiðslu á virðisaukaskatti til byggjenda vegna sölu og leigu íbúðarhúsnæðis og til fasteignaeigenda vegna viðhaldsvinnu.



Hér má sjá upptöku af kynningu fjárlaganna en hún var í beinni útsendingu á Vísi.


Minni álögur á launafólk

Á næsta ári verður unnið að fyrstu áföngum í breytingum á samspili tekjuskatts- og bótakerfa, sem er eitt af stefnumálum ríkisstjórnarinnar. Í febrúar lýsti ríkisstjórnin því yfir að í tengslum við endurskoðun kjarasamninga á almennum markaði yrði hafin endurskoðun á tekjuskattskerfinu með áherslu á  lækkun skattbyrði og mögulegar breytingar á fyrirkomulagi persónuafsláttar og samspili við bótakerfi sem ætlað er að styðja við tekjulægri hópa. Því er samhliða frumvarpi til fjárlaga lagt til að gripið verði til aðgerða sem miða að því að liðka fyrir samningum á vinnumarkaði.

Lagt er til að persónuafsláttur hækki um 1 prósentustig umfram lög­bundna 12 mánaða hækkun vísitölu neysluverðs á árinu 2019. Jafnframt er gert ráð fyrir því að hækkun þrepamarka efra skattþreps verði miðuð við vísitölu neyslu­verðs, en tenging marka efra þrepsins við vísitölu launa skapar ákveðið misræmi þar sem persónu­afsláttur­inn og þar með skattleysismörkin fylgja vísitölu neysluverðs. Við því er nú brugðist með því að festa mörk efra þrepsins við vísitölu verðlags. Við þetta verður jafnræði milli ólíkra tekjuhópa gagnvart skattkerfinu meira og skattgreiðslur almennings lækka um 1,7 ma.kr.

Samhliða hækkun persónuafsláttar og tengingu þrepmarka efra skattþreps við vísitölu neyslu­­verðs verða barnabætur hækkaðar verulega, eða sem svarar til 1,6 ma.kr. frá gildandi fjárlögum. Það felur í sér 16% hækkun milli áranna 2018 og 2019. Auk hækkunar fjárhæða og viðmiðunarmarka skerðingar barnabóta er í fjárlögum gert ráð fyrir nýju þrepi skerðingar á barnabótum sem er ætlað að tryggja að hækkunin skili sér fyrst og fremst til lágtekju- og lægri millitekjuhópa. Vaxtabætur hækka einnig, um sem nemur 13% frá áætlaðri útkomu 2018.

Í tengslum við framlagningu fjárlagafrumvarps fyrir árið 2019 er lagt til að trygginga­gjald lækki í ársbyrjun 2019 um 0,25 prósentustig og aftur um 0,25 prósentustig í ársbyrjun 2020. Samanlagt þýðir þetta um 9,3% lækkun á gjaldinu. Er aðgerðinni ætlað að stuðla að jafnvægi á vinnumarkaði og því að launahækkanir á næsta ári leiði síður til verðbólgu.



Góð staða efnahagsmála

Þrátt fyrir að hægist á vexti er hann enn umtalsverður og talsvert meiri en flest þróuð hagkerfi í Evrópu geta vænst. Staða efnahagsmála telst góð á flesta mælikvarða eins og endur­speglast í mati lánshæfisfyrirtækjanna á ríkissjóði, en lánshæfiseinkunn Íslands hefur jafnt og þétt hækkað síðustu ár og er nú metin A/A-1 og A hjá S&P Global og Fitch, með stöðugum horfum en A3 með jákvæðum horfum hjá Moody‘s. Núverandi einkunnir grundvallast á háum þjóðartekjum, sterkum stofnunum, góðum lífs­kjörum og viðskiptaumhverfi.



Markviss lækkun skulda

Skuldir ríkissjóðs hafa lækkað hratt síðustu ár. Heildarskuldir hafa lækkað um 658 milljarða króna á sex árum og hlutfall þeirra af landsframleiðslu lækkað úr 86%, þegar það var hæst árið 2011, í 31% í lok þessa árs. Frá miðju ári 2017 til miðs árs 2018 lækkuðu skuldir ríkissjóðs um 88 ma.kr. en það samsvarar því að skuldir hafi lækkað um 10 milljónir á klukkustund. Vegna þessara aðgerða munu skuldir ríkissjóðs fara undir viðmið fjármálareglna laga um opinber fjármál í fyrsta sinn árið 2019. Útlit er fyrir að hrein vaxtagjöld verði um 26 milljörðum lægri árið 2019 en árið 2011.

Auk þess sem skuldir ríkissjóðs hafa verið lækkaðar hafa háar fjárhæðir verið greiddar inn á lífeyrisskuldbindingar, en þessar aðgerðir auka sjálfbærni ríkisfjármálanna til langs tíma litið og koma í veg fyrir að núlifandi kynslóðir taki út lífskjör á kostnað þeirra sem á eftir koma. Áformuð stofnun Þjóðarsjóðs með lagasetningu á þessu þingi, sem ætlað er að safna upp arði af orkuauðlindum, getur stutt við þessa stefnu um sjálfbærni opinberra fjármála,“ segir í fréttinni.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×