Konur eru konum bestar Bára Jóhannesdóttir Guðrúnardóttir og Svala Hjörleifsdóttir skrifar 17. maí 2018 09:46 Sænskur stjórnmálamaður sagði einhvern tímann á fundi að jafnrétti í Svíþjóð væri ekki stjórnmálafólki að þakka. Konurnar sem hefðu staðið saman og krafist jafnréttis ættu allan heiður af því skuldlaust. Það er hárrétt. Samtakamáttur kvenna er eitt sterkasta einkenni íslenskrar kvennabaráttu. Konur hafa staðið saman sem systur, frænkur, mæðgur og vinkonur. Konur hafa myndað formleg og óformleg bandalög og samtök um lengri og skemmri tíma sem hafa skilað mörgum af mikilvægustu umbótum sögunnar.Góðgerðar- og líknarfélög kvennaGóðgerðarfélög kvenna hafa lagt grunn að góðu samfélagi. Barnaspítali Hringsins varð til fyrir tilstuðlan kvenna sem söfnuðu sleitulaust fyrir nýjum barnaspítala í rúma tvo áratugi. Hvítabandsspítali var rekinn í sjálfboðaliðavinnu og fyrir söfnunarfé kvenna, Thorvaldsenfélagið átti sinn þátt í uppbyggingu barnaheimila, Mæðrastyrksnefnd sinnir grunnþörfum fátæks fólks, Styrktarfélagið Líf hefur safnað fé fyrir kvennadeild Landspítalans og Sontahreyfingin og Sóroptimistar hafa lagt fram myndarlegar upphæðir til grasrótarsamtaka kvenna gegnum tíðina. Konur hafa þannig stoppað í göt karllægs kerfis með margvíslegum aðgerðum og lagt grunn að þjónustu sem telst sjálfsögð í dag.Hagsmunasamtök kvennaTil að fóta sig í karllægum geirum samfélagsins hafa konur reitt sig hver á aðra með formlegum og óformlegum leiðum. Sérstök kvennasamtök innan fagfélaga og stjórnmálaflokka hafa verið stofnuð þar sem konur styðja hver aðra, miðla af reynslu sinni og vinna saman að því að auka hag kvenna með því að breyta leikreglum, hefðum og venjum. Hér má til dæmis nefna Félag kvenna í atvinnurekstri, Félag kvenna í lögmennsku, Félag kvenna í tónlist (KÍTÓN), Samtök kvenna í kvikmyndum og sjónvarpi (WIFT), Samtök kvenna af erlendum uppruna og fleiri og fleiri. Öll þessi samtök hafa haft umtalsverð áhrif á stöðu kvenna í samfélaginu.Pólítísk grasrótarsamtökTil viðbótar við góðgerðarfélögin hafa pólítísk grasrótarsamtök sprottið upp um afmörkuð málefni sem stjórnmálin hafa ekki tekið á með tilhlýðilegum hætti. Nærtækustu dæmin um þetta eru Samtök um kvennaathvarf og Stígamót sem hafa starfað frá því á 9. áratug síðustu aldar. Þessi samtök veita ekki aðeins nauðsynlega þjónustu, heldur opnuðu þau augu almennings fyrir tilvist kynbundins og kynferðislegs ofbeldis á sínum tíma og hafa veitt stjórnvöldum mikilvægt aðhald og hvatningu allt frá stofnun. Almenn femínísk grasrótarsamtök hafa einnig haft gríðarleg áhrif á samfélagið. Kvenréttindafélag Íslands hefur í heila öld barist fyrir réttindum kvenna í víðu samhengi, Rauðsokkahreyfingin tryggði konum m.a. sjálfsákvörðunarrétt yfir eigin líkama og Femínistafélag Íslands var leiðandi afl gegn staðalmyndum og klámvæðingu langt frameftir þessari öld.KvennaframboðinKvennahreyfingin er þriðja kvennaframboð Íslandssögunnar. Kvennaframboðið í Reykjavík 1915 markaði upphaf að formlegri stjórnmálaþátttöku kvenna, í fyrstu kosningunum sem konur höfðu kosningarétt og kjörgengi. Næsta Kvennaframboð bauð fram í Reykjavík árið 1982, en fram að því höfðu aðeins örfáar konur verið kjörnir fulltrúar almennings. Í þingkosningunum 1983 fjölgaði konum úr 5% í 15% með tilkomu Kvennalistans. Kvennaframboð hafa ekki aðeins aukið hlutfall kvenna meðal kjörinna fulltrúa, heldur hafa þau breytt áherslum stjórnmálanna. Leikskólarnir eins og við þekkjum þá í dag eru gott dæmi um það. Kvennahreyfingin byggir á arfleifð þessara framboða, þó aðstæður séu breyttar í dag. Megináhersla þessa nýja framboðs er á öryggi kvenna og jaðarsettra hópa.Femínísk kvennasamstaðaKyn skiptir máli og femínísmi skiptir máli. Réttar konur á réttum stað geta lyft Grettistaki. Bann við kaupum á vændi varð að veruleika vegna þrautsegju Kolbrúnar Halldórsdóttur sem fékk með sér konur úr öllum flokkum sem lögðu málið fyrir aftur og aftur og aftur þar til það loksins náðist í gegn. Eina mansalsmálið sem farið hefur fyrir dóm var rannsakað og unnið undir stjórn kvenna. Bjarkarhlíð varð til vegna náins samstarfs kvenna úr ólíkum áttum: Sóleyjar Tómasdóttur, þáverandi forseta borgarstjórnar, Heiðu Bjargar Hilmisdóttur, formanns ofbeldisvarnarnefndar, Eyglóar Harðardóttur þáverandi félagsmálaráðherra og Sigríðar Bjarkar Guðjónsdóttur lögreglustjóra sem allar voru í stöðu til að taka ákvarðanir og breyta. Það er í þessum anda sem Kvennahreyfingin hyggst vinna. Kvennahreyfingin samanstendur af breiðum hópi kvenna sem er þakklátur fyrir þrotlausa vinnu kvenna í gegnum tíðina og vill leggja sitt af mörkum til að halda vegferðinni áfram. Kvennahreyfingin vill taka höndum saman með konum alls staðar að og styðja við femínískan málstað hvar og hvenær sem er þar til raunverulegu jafnrétti hefur verið náð.Höfundar eru í framboði fyrir Kvennahreyfinguna Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan Skoðun Breiðholt brennur Eðvarð Hilmarsson Skoðun Hvar er híbýlaauður? Anna María Bogadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hvar er híbýlaauður? Anna María Bogadóttir skrifar Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan skrifar Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun Uppskera að vori Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Er menning stórmál? Ingibjörg Ösp Stefánsdóttir skrifar Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Leikskólamál eru forgangsmál Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hefur allt sem þarf Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju að gera rekstraráætlun? Karl Sólnes Jónsson skrifar Skoðun Norskur skammtímagróði Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Æpandi vanþekking Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Mannréttindi sama hvað Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Helga Þórisdóttir og fjöregg íslenskrar þjóðar Páll Torfi Önundarson skrifar Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson skrifar Skoðun Ótímabundin ráðgjöf til ríkisstjórnar Snæbjörn Brynjarsson skrifar Skoðun Lykillinn að orkuskiptunum er úr áli Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar Skoðun „Vitum ekkert hvað við erum að gera“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nýtt örorkukerfi – verra þeirra réttlæti Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við að koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Bergmál frá geymslustað líkamans Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Gummi Kalli Kristinn Sigurðsson skrifar Sjá meira
Sænskur stjórnmálamaður sagði einhvern tímann á fundi að jafnrétti í Svíþjóð væri ekki stjórnmálafólki að þakka. Konurnar sem hefðu staðið saman og krafist jafnréttis ættu allan heiður af því skuldlaust. Það er hárrétt. Samtakamáttur kvenna er eitt sterkasta einkenni íslenskrar kvennabaráttu. Konur hafa staðið saman sem systur, frænkur, mæðgur og vinkonur. Konur hafa myndað formleg og óformleg bandalög og samtök um lengri og skemmri tíma sem hafa skilað mörgum af mikilvægustu umbótum sögunnar.Góðgerðar- og líknarfélög kvennaGóðgerðarfélög kvenna hafa lagt grunn að góðu samfélagi. Barnaspítali Hringsins varð til fyrir tilstuðlan kvenna sem söfnuðu sleitulaust fyrir nýjum barnaspítala í rúma tvo áratugi. Hvítabandsspítali var rekinn í sjálfboðaliðavinnu og fyrir söfnunarfé kvenna, Thorvaldsenfélagið átti sinn þátt í uppbyggingu barnaheimila, Mæðrastyrksnefnd sinnir grunnþörfum fátæks fólks, Styrktarfélagið Líf hefur safnað fé fyrir kvennadeild Landspítalans og Sontahreyfingin og Sóroptimistar hafa lagt fram myndarlegar upphæðir til grasrótarsamtaka kvenna gegnum tíðina. Konur hafa þannig stoppað í göt karllægs kerfis með margvíslegum aðgerðum og lagt grunn að þjónustu sem telst sjálfsögð í dag.Hagsmunasamtök kvennaTil að fóta sig í karllægum geirum samfélagsins hafa konur reitt sig hver á aðra með formlegum og óformlegum leiðum. Sérstök kvennasamtök innan fagfélaga og stjórnmálaflokka hafa verið stofnuð þar sem konur styðja hver aðra, miðla af reynslu sinni og vinna saman að því að auka hag kvenna með því að breyta leikreglum, hefðum og venjum. Hér má til dæmis nefna Félag kvenna í atvinnurekstri, Félag kvenna í lögmennsku, Félag kvenna í tónlist (KÍTÓN), Samtök kvenna í kvikmyndum og sjónvarpi (WIFT), Samtök kvenna af erlendum uppruna og fleiri og fleiri. Öll þessi samtök hafa haft umtalsverð áhrif á stöðu kvenna í samfélaginu.Pólítísk grasrótarsamtökTil viðbótar við góðgerðarfélögin hafa pólítísk grasrótarsamtök sprottið upp um afmörkuð málefni sem stjórnmálin hafa ekki tekið á með tilhlýðilegum hætti. Nærtækustu dæmin um þetta eru Samtök um kvennaathvarf og Stígamót sem hafa starfað frá því á 9. áratug síðustu aldar. Þessi samtök veita ekki aðeins nauðsynlega þjónustu, heldur opnuðu þau augu almennings fyrir tilvist kynbundins og kynferðislegs ofbeldis á sínum tíma og hafa veitt stjórnvöldum mikilvægt aðhald og hvatningu allt frá stofnun. Almenn femínísk grasrótarsamtök hafa einnig haft gríðarleg áhrif á samfélagið. Kvenréttindafélag Íslands hefur í heila öld barist fyrir réttindum kvenna í víðu samhengi, Rauðsokkahreyfingin tryggði konum m.a. sjálfsákvörðunarrétt yfir eigin líkama og Femínistafélag Íslands var leiðandi afl gegn staðalmyndum og klámvæðingu langt frameftir þessari öld.KvennaframboðinKvennahreyfingin er þriðja kvennaframboð Íslandssögunnar. Kvennaframboðið í Reykjavík 1915 markaði upphaf að formlegri stjórnmálaþátttöku kvenna, í fyrstu kosningunum sem konur höfðu kosningarétt og kjörgengi. Næsta Kvennaframboð bauð fram í Reykjavík árið 1982, en fram að því höfðu aðeins örfáar konur verið kjörnir fulltrúar almennings. Í þingkosningunum 1983 fjölgaði konum úr 5% í 15% með tilkomu Kvennalistans. Kvennaframboð hafa ekki aðeins aukið hlutfall kvenna meðal kjörinna fulltrúa, heldur hafa þau breytt áherslum stjórnmálanna. Leikskólarnir eins og við þekkjum þá í dag eru gott dæmi um það. Kvennahreyfingin byggir á arfleifð þessara framboða, þó aðstæður séu breyttar í dag. Megináhersla þessa nýja framboðs er á öryggi kvenna og jaðarsettra hópa.Femínísk kvennasamstaðaKyn skiptir máli og femínísmi skiptir máli. Réttar konur á réttum stað geta lyft Grettistaki. Bann við kaupum á vændi varð að veruleika vegna þrautsegju Kolbrúnar Halldórsdóttur sem fékk með sér konur úr öllum flokkum sem lögðu málið fyrir aftur og aftur og aftur þar til það loksins náðist í gegn. Eina mansalsmálið sem farið hefur fyrir dóm var rannsakað og unnið undir stjórn kvenna. Bjarkarhlíð varð til vegna náins samstarfs kvenna úr ólíkum áttum: Sóleyjar Tómasdóttur, þáverandi forseta borgarstjórnar, Heiðu Bjargar Hilmisdóttur, formanns ofbeldisvarnarnefndar, Eyglóar Harðardóttur þáverandi félagsmálaráðherra og Sigríðar Bjarkar Guðjónsdóttur lögreglustjóra sem allar voru í stöðu til að taka ákvarðanir og breyta. Það er í þessum anda sem Kvennahreyfingin hyggst vinna. Kvennahreyfingin samanstendur af breiðum hópi kvenna sem er þakklátur fyrir þrotlausa vinnu kvenna í gegnum tíðina og vill leggja sitt af mörkum til að halda vegferðinni áfram. Kvennahreyfingin vill taka höndum saman með konum alls staðar að og styðja við femínískan málstað hvar og hvenær sem er þar til raunverulegu jafnrétti hefur verið náð.Höfundar eru í framboði fyrir Kvennahreyfinguna
Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun
Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar
Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar
Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun