Fjölmenning á Íslandi Ingibjörg Kristín Jónsdóttir skrifar 11. febrúar 2018 19:09 Ég er stödd á Íslandi að kynna mér fjölmenningarmál í skólum. Síðustu áratugi hef ég búið og starfað að þessum málum í Noregi og tekið doktorsgráðu í fjölmenningar menntunarfræðum (multicultural education) við háskóla í New York jafnframt að ferðast mikið um Miðausturlönd og þá sérstaklega kúrdísku svæðin. Það vekur athygli mína eftir að hafa fylgst með umræðum íslenskra fjölmiðla undanfarið hvað oft virðist vera mikil heift í samfélaginu gagnvart erlendu fólki og þá ekki síst múslímum. Því meiri athygli vekur hjá mér að múslímar eru afskaplega lítill hluti þeirra barna af erlendum uppruna í íslenskum skólum. Stærstu hóparnir eru frá Austur Evrópu og síðan Austurlöndum fjær. Í öllum Evrópulöndum eru menntunarmál í tiltölulega góðu ástandi, allavegana miðað við Afríku og Miðausturlönd. Þvingunarhjónabönd, barnabrúðir, umskurður á stúlkubörnum osfrv. eru meðal þess sem ég þarf að takast á við. Hitt vil ég taka fram strax að ég á mjög marga múslímska vini eins og af öðrum trúarbrögðum og það er stórhættulegt að stimpla alla eftir fáum einstaklingum. Enginn kærir sig um að ásaka alla karlmenn um að vera barnaníðinga eða nauðgara þó þeir séu mörgum mun fleiri enn konur. Meirihluti barna sem flytur á milli landa lærir málið fljótt og vel. Þau tala líka mál fjölskyldunnar ljómandi vel. Minnihlutinn er hins vegar stór og ég hef fengist við mörg börn í Noregi sem ekki hafa gott vald á norsku. Í mörgum tilfellum hafa foreldrarnir flutt til Noregs ólæsir og óskrifandi á sínu móðurmáli. Móðirin er heimavinnandi með mörg börn og hefur aldrei lært norsku þrátt fyrir síendurtekin norskunámskeið. Þó þær vildu þá er ekki auðvelt fyir þær að fá vinnu án þess að tala norsku, og í mörgum tilfellum sjá þessar konur líka um aldraða foreldra auk fjölda barna. Börnin tala ekki mál móðurinnar og eru þar af leiðandi “mállaus”. Hver og einn getur ímyndað sér hvernig samskipti móður og barns verða. Ég hef rætt við marga úrvals kennara hér á Íslandi sem eru mjög áhugasamir um velferð minnihlutanemenda sinna. Þeir spyrja mig um ráð og leiðbeiningar og sækjast eftir meiri kunnáttu um þennan hóp. Þessar samræður fara gjarnan fram yfir kaffibolla í frítíma þeirra þar sem þetta eru vinkonur mínar sem alltaf er gaman að hitta. Þar hafa verið nefnd einstaklingsmál sem ég hef lýst hér að ofan. Ef skoðuð er þjóðfélagsgerð áður fyrr þá hafa alltaf verið börn sem urðu halloka í samfélaginu. Sem barn las ég margar sögur, oft skrifaðar af kennurum, sem fjölluðu um fátæk börn og götustrákar var hugtak sem þá var notað. Þessi börn töluðu götumál sem var ekki frjótt mál og langt frá því máli sem börn sem stóðu sig vel í skóla töluðu. Þessi börn voru til bæði í Noregi og Íslandi. Þetta er gleymt í dag og nú er kominn annar hópur barna sem verða undir í samfélaginu. Þessi hópur er vaxandi og það er verulegt áhyggjuefni. Þetta þarf íslenskt samfélag að búa sig undir og bregðast við á sem bestan hátt og það NÚNA. Sjálf er ég sveitastúlka að norðan og fór að heiman í skóla fyrst 12 ára gömul. Ég fór á milli skóla á hverju ári og 13 til 14 ára lenti ég í einelti sem hafði verulega slæm áhrif á mig. Ég fékk alvarlegar kvíðaraskanir og þunglyndiseinkenni. Það var farið með mig til Reykjavíkur til geðlæknis og eftir eitt viðtal sendi hann mig til baka með margar tegundir af geðlyfjum t.d. trilafon og stesolid. Á þessum lyfjum var ég meira og minna í þrjú ár. Ég talaði við geðlækninn einu sinni á ári og mér er mjög minnisstætt þegar ég var í landsprófi (sem þá var) að hann sagði mér að ég hefði ekki taugar til að fara í framhaldsnám. Ég skyldi bara hætta þessu. Ég sagði aldrei neinum fŕá þessu og hélt áfram og lauk stúdentsprófi tvítug. Öll einkenni hurfu þegar ég var komin í menntaskóla, eignaðist vini og lífið varð skemmtilegt. Ég sagði fyrst frá þessu 55 ára gömul þegar ég var búin að ljúka doktorsnámi og hef notað þetta óspart sem dæmi síðan. Það er ekki erfitt að sjá að þarna voru fordómar gagnvart sveitastelpunni sem ætti sína framtíð sem húsmóðir í sveit eða sjávarþorpi. Það varð ekki mín framtíð, en þetta hafði þau áhrif á mig að ég var viss um að ég væri heimsk. Viljum við einhverjum börnum þetta? Viljum við að aðstæður foreldra verði til þess að börn falli út úr skóla og í dag eiga þau þá enga möguleika? Viljum við sinna öllum börnum þrátt fyrir mikinn samfélagslegan aðstöðumann? Ég skora á íslenskt samfélag og menntamálayfirvöld að bregðast við strax. Látið ekki kennarana berjast aleina í vanmætti sínum. Hugsum vel um börnin okkar og fyrir alla muni ekki líta á þau sem börnin okkar og börnin þeirra. Öll börn eru börnin okkar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Umskurðsfrumvarp Mest lesið #Katrín er minn forseti Elín Hirst Skoðun Kjósum Helgu Þórisdóttur Ragnheiður Stefánsdóttir Skoðun Má brjóta lög? Sigríður Ólafsdóttir Skoðun Svart er það og yfirgangur mikill Magnús Guðmundsson Skoðun Skapandi ónákvæmni tveggja hagfræðinga Sirrý Hallgrímsdóttir Skoðun Framtíð Dalanna heillar Garðar Freyr Vilhjálmsson Skoðun Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir Skoðun Að skilja íslenskt félagslegt viðmið Valerio Gargiulo Skoðun Um sjálfstæði þjóðar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Af hverju Helgu Þórisdóttur? Haukur Arnþórsson Skoðun Skoðun Skoðun Laskað stýri, léleg vél og lekur bátur Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun #Katrín er minn forseti Elín Hirst skrifar Skoðun Svart er það og yfirgangur mikill Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Um sjálfstæði þjóðar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Skapandi ónákvæmni tveggja hagfræðinga Sirrý Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Af hverju Helgu Þórisdóttur? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Kjósum Helgu Þórisdóttur Ragnheiður Stefánsdóttir skrifar Skoðun Má brjóta lög? Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Að skilja íslenskt félagslegt viðmið Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Traust og gagnsæi Halldór Auðar Svansson skrifar Skoðun Framtíð Dalanna heillar Garðar Freyr Vilhjálmsson skrifar Skoðun Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir skrifar Skoðun Öryggisógnir í breyttum heimi Jóhann Friðrik Friðriksson skrifar Skoðun Höfnum óeðlilegri hagnýtingu sjálfboðaliða Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Að skilja faglega Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Farsæl hagræðing í kjötiðnaði innan ramma samkeppnislaga Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands – horfum til framtíðar Egill Steinar Ágústsson skrifar Skoðun Er of mikill hiti í hleðslunni hjá þér? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Varnargarðar utan um fólkið í Grindavík Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Meiri pening, takk Gunnar Úlfarsson skrifar Skoðun Gervigreind og máttur tungumálsins Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Sameinum 2. og 3. deild karla í knattspyrnu Bergvin Oddsson skrifar Skoðun Skynsamlegt að selja Íslandsbanka Teitur Björn Einarsson skrifar Skoðun Gleymdu börnin Kolbrún Pálsdóttir skrifar Sjá meira
Ég er stödd á Íslandi að kynna mér fjölmenningarmál í skólum. Síðustu áratugi hef ég búið og starfað að þessum málum í Noregi og tekið doktorsgráðu í fjölmenningar menntunarfræðum (multicultural education) við háskóla í New York jafnframt að ferðast mikið um Miðausturlönd og þá sérstaklega kúrdísku svæðin. Það vekur athygli mína eftir að hafa fylgst með umræðum íslenskra fjölmiðla undanfarið hvað oft virðist vera mikil heift í samfélaginu gagnvart erlendu fólki og þá ekki síst múslímum. Því meiri athygli vekur hjá mér að múslímar eru afskaplega lítill hluti þeirra barna af erlendum uppruna í íslenskum skólum. Stærstu hóparnir eru frá Austur Evrópu og síðan Austurlöndum fjær. Í öllum Evrópulöndum eru menntunarmál í tiltölulega góðu ástandi, allavegana miðað við Afríku og Miðausturlönd. Þvingunarhjónabönd, barnabrúðir, umskurður á stúlkubörnum osfrv. eru meðal þess sem ég þarf að takast á við. Hitt vil ég taka fram strax að ég á mjög marga múslímska vini eins og af öðrum trúarbrögðum og það er stórhættulegt að stimpla alla eftir fáum einstaklingum. Enginn kærir sig um að ásaka alla karlmenn um að vera barnaníðinga eða nauðgara þó þeir séu mörgum mun fleiri enn konur. Meirihluti barna sem flytur á milli landa lærir málið fljótt og vel. Þau tala líka mál fjölskyldunnar ljómandi vel. Minnihlutinn er hins vegar stór og ég hef fengist við mörg börn í Noregi sem ekki hafa gott vald á norsku. Í mörgum tilfellum hafa foreldrarnir flutt til Noregs ólæsir og óskrifandi á sínu móðurmáli. Móðirin er heimavinnandi með mörg börn og hefur aldrei lært norsku þrátt fyrir síendurtekin norskunámskeið. Þó þær vildu þá er ekki auðvelt fyir þær að fá vinnu án þess að tala norsku, og í mörgum tilfellum sjá þessar konur líka um aldraða foreldra auk fjölda barna. Börnin tala ekki mál móðurinnar og eru þar af leiðandi “mállaus”. Hver og einn getur ímyndað sér hvernig samskipti móður og barns verða. Ég hef rætt við marga úrvals kennara hér á Íslandi sem eru mjög áhugasamir um velferð minnihlutanemenda sinna. Þeir spyrja mig um ráð og leiðbeiningar og sækjast eftir meiri kunnáttu um þennan hóp. Þessar samræður fara gjarnan fram yfir kaffibolla í frítíma þeirra þar sem þetta eru vinkonur mínar sem alltaf er gaman að hitta. Þar hafa verið nefnd einstaklingsmál sem ég hef lýst hér að ofan. Ef skoðuð er þjóðfélagsgerð áður fyrr þá hafa alltaf verið börn sem urðu halloka í samfélaginu. Sem barn las ég margar sögur, oft skrifaðar af kennurum, sem fjölluðu um fátæk börn og götustrákar var hugtak sem þá var notað. Þessi börn töluðu götumál sem var ekki frjótt mál og langt frá því máli sem börn sem stóðu sig vel í skóla töluðu. Þessi börn voru til bæði í Noregi og Íslandi. Þetta er gleymt í dag og nú er kominn annar hópur barna sem verða undir í samfélaginu. Þessi hópur er vaxandi og það er verulegt áhyggjuefni. Þetta þarf íslenskt samfélag að búa sig undir og bregðast við á sem bestan hátt og það NÚNA. Sjálf er ég sveitastúlka að norðan og fór að heiman í skóla fyrst 12 ára gömul. Ég fór á milli skóla á hverju ári og 13 til 14 ára lenti ég í einelti sem hafði verulega slæm áhrif á mig. Ég fékk alvarlegar kvíðaraskanir og þunglyndiseinkenni. Það var farið með mig til Reykjavíkur til geðlæknis og eftir eitt viðtal sendi hann mig til baka með margar tegundir af geðlyfjum t.d. trilafon og stesolid. Á þessum lyfjum var ég meira og minna í þrjú ár. Ég talaði við geðlækninn einu sinni á ári og mér er mjög minnisstætt þegar ég var í landsprófi (sem þá var) að hann sagði mér að ég hefði ekki taugar til að fara í framhaldsnám. Ég skyldi bara hætta þessu. Ég sagði aldrei neinum fŕá þessu og hélt áfram og lauk stúdentsprófi tvítug. Öll einkenni hurfu þegar ég var komin í menntaskóla, eignaðist vini og lífið varð skemmtilegt. Ég sagði fyrst frá þessu 55 ára gömul þegar ég var búin að ljúka doktorsnámi og hef notað þetta óspart sem dæmi síðan. Það er ekki erfitt að sjá að þarna voru fordómar gagnvart sveitastelpunni sem ætti sína framtíð sem húsmóðir í sveit eða sjávarþorpi. Það varð ekki mín framtíð, en þetta hafði þau áhrif á mig að ég var viss um að ég væri heimsk. Viljum við einhverjum börnum þetta? Viljum við að aðstæður foreldra verði til þess að börn falli út úr skóla og í dag eiga þau þá enga möguleika? Viljum við sinna öllum börnum þrátt fyrir mikinn samfélagslegan aðstöðumann? Ég skora á íslenskt samfélag og menntamálayfirvöld að bregðast við strax. Látið ekki kennarana berjast aleina í vanmætti sínum. Hugsum vel um börnin okkar og fyrir alla muni ekki líta á þau sem börnin okkar og börnin þeirra. Öll börn eru börnin okkar.
Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir Skoðun
Skoðun Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar
Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar
Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir Skoðun