Hinn græðgisvæddi leigumarkaður Bjarni Jónsson skrifar 12. febrúar 2018 13:42 Allir eru sammála um að græðgi leigusala veldur því að leiguverð fyrir íbúðir sé óeðlilega hátt í Reykjavík. Því sé skynsamlegt að efla óhagnaðardrifin leigufélög. Í samræmi við það er stefna núverandi meirihluta í Reykjavík er að úthluta um helming allra lóða til íbúðabygginga til slíkra leigufélaga. Eitt hinna óhagnaðardrifnu leigufélaga er Búseti. Ætla mætti að félagsmenn Búseta leigðu íbúðir félagsins á afar hagstæðum kjörum. Berum nú saman leiguverð Búseta við hinn fjálsa græðgisvædda markað. Í töflunni hér að neðan eru allar þær íbúðir í Reykjavík sem auglýstar voru til leigu á mbl.is þann 9. febrúar sl., 70 fermetrar eða stærri. Einnig íbúðir sem auglýstar voru á heimasíðum Heimavalla, Almenna leigufélagsins og Búseta. Leiguverð er hæst hjá Búseta, eða 17% hærra en á Mbl, 10% hærra en á Heimavöllum og 21% hærra en hjá Almenna leigufélaginu. Gagnrýna má að úrtak sé lítið og ekki tekið tillit til gæðamunar, en það skýrir þó tæplega hvers vegna Búseti er langdýrasti kosturinn. Auk þess að greiða hærri leigu hjá Búseta þarf leigutaki að leggja fram í byrjun um 20% af kostnaði íbúðarinnar sem algjör óvissa er um hvort fáist endurgreidd. Margir mundu kalla þetta hreint og klárt okur eða græðgi og að það væri mjög ámælisvert að fólk skuli platað til að taka þátt í öðru eins rugli. Reykjavíkurborg styður svona fjárplógstarfsemi með því að úthluta bestu lóðunum til þessa félags eða annarra sambærilegra. Hvers vegna er leiga svona há hjá Búseta? Svarið fæst með því að rýna í ársskýrslu Búseta, sú nýjasta fyrir árið 2016. Leigutekjur voru ríflega 1,1 milljarður. Takið nú eftir kostnaðinum við rekstur þessa óhagnaðardrifna félags. Í laun til 14 starfsmanna og 7 stjórnarmanna sem vinna baki brotnu við að reka þetta litla félag fór 11% af leigujaldinu, samtals 118 milljónir. 5,5% til viðbótar fóru í annan rekstrakostnað skrifstofu. Í viðhald fór 13%. Þessir liðir eru um 30% af leigugjaldinu. Allir sem þekkja til reksturs fasteigna sjá að hér er gengdarlaust bruðl á ferðinni. Þessi hlutföll eru mun hærri en hjá hinum svokölluðu hagnaðardrifnu félögum og skildi engan undra. Menn fara betur með sitt eigið fé en annarra. Árið 2016 var Búseti rekinn með gífurlegum hagnaði, 3,4 milljörðum! Þú last rétt, 3,4 milljarðar. Hvernig stendur á því að óhagnaðardrifið fasteingafélag hagnast svona „svívirðilega“. Hagnaðardrifin leigufélög skiluðu hlutfallslega álíka hagnaði. Þessi hagnaður er til kominn vegna þess að íbúðir hækkuðu mjög í verði 2016 og raunar má gera ráð fyrir að íbúðarverð hækki almennt til langs tíma í takt við hagvöxt og kaupmátt. Það er þessi hækkun á fasteignaverði sem hagnaðardrifnu leigufélögin sækjast eftir og er ástæða fyrir tilvist þeirra, ekki há leiga. Þeir félagsmenn Búseta sem plataðir voru til að leggja fram um 20% af verðmæti íbúðar sem þeir leigðu svo háu verði fá ekkert af þessum hagnaði í sína vasa. Það er grátlegt að hugsa til þess að ef félagsmenn Búseta hefðu hreinlega keypt íbúðina sem þeir leigja, með 20% útborgun (í stað þess að kaupa búseturétt) og tekið restina að láni, til dæmis hjá lífeyrissjóði með 2,5% vöxtum, greiddu þeir einungis um 120 þús á mánuði í vexti og afborganir fyrir íbúð sem kostað 45 milljónir í ársbyrjun 2016. Fasteignagjöld, tryggingar og viðhald væri kannski 10-20 þús á mánuði til viðbótar, en samt er greiðsla á mánuði um 100 þúsund lægri en hjá Búseta. Hægt væri að selja þessa íbúð á 55 milljónir í dag og því hefur eigið fé aukist um 10 milljónir, auk þess sem lánið hefur greiðst niður. Þetta er ekkert annað en svik við félagsmenn Búseta. Búseti er píramídasvindl sem mun hrynja þegar ekki verður lengur hægt að plata nýja félagsmenn til að leggja fram stórfé fyrir búseturétt og greiða að auki hærri leigu en á hinum frjálsa markaði. Óhagnaðardrifin leigufélög er hugmynd sem gengur engan veginn upp í raunveruleikanum og eykur á eymd þeirra sem ætlað var að hjálpa.Höfundur er forstjóri Nordicstore ehf. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir Skoðun Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir Skoðun Öryggisógnir í breyttum heimi Jóhann Friðrik Friðriksson Skoðun Framtíð Dalanna heillar Garðar Freyr Vilhjálmsson Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun Konur sem eiga ekki að eignast börn Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Höfnum óeðlilegri hagnýtingu sjálfboðaliða Ástþór Jón Ragnheiðarson Skoðun Mengun á við 1,7 milljón manns í boði SFS Jón Kaldal Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Framtíð Dalanna heillar Garðar Freyr Vilhjálmsson skrifar Skoðun Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir skrifar Skoðun Öryggisógnir í breyttum heimi Jóhann Friðrik Friðriksson skrifar Skoðun Höfnum óeðlilegri hagnýtingu sjálfboðaliða Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Að skilja faglega Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Farsæl hagræðing í kjötiðnaði innan ramma samkeppnislaga Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands – horfum til framtíðar Egill Steinar Ágústsson skrifar Skoðun Er of mikill hiti í hleðslunni hjá þér? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Varnargarðar utan um fólkið í Grindavík Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Meiri pening, takk Gunnar Úlfarsson skrifar Skoðun Gervigreind og máttur tungumálsins Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Sameinum 2. og 3. deild karla í knattspyrnu Bergvin Oddsson skrifar Skoðun Skynsamlegt að selja Íslandsbanka Teitur Björn Einarsson skrifar Skoðun Gleymdu börnin Kolbrún Pálsdóttir skrifar Skoðun Vinstri gráir Yngvi Óttarsson skrifar Skoðun Bændur eru líka neytendur Eyjólfur Ingvi Bjarnason skrifar Skoðun Hlutabréfafjárfesting er langtímafjárfesting Davíð Björnsson skrifar Skoðun Stuðningur úr óvæntri átt Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Loftslagsmál eru orkumál Nótt Thorberg skrifar Skoðun Framsókn klárar verkin Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Þjóðarópera - stórt skref til framtíðar Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Veiðum hval - virðum lög Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Bestu árin Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Sigríður Gísladóttir skrifar Skoðun Brunavarnir á byggingarsvæðum Böðvar Tómasson skrifar Sjá meira
Allir eru sammála um að græðgi leigusala veldur því að leiguverð fyrir íbúðir sé óeðlilega hátt í Reykjavík. Því sé skynsamlegt að efla óhagnaðardrifin leigufélög. Í samræmi við það er stefna núverandi meirihluta í Reykjavík er að úthluta um helming allra lóða til íbúðabygginga til slíkra leigufélaga. Eitt hinna óhagnaðardrifnu leigufélaga er Búseti. Ætla mætti að félagsmenn Búseta leigðu íbúðir félagsins á afar hagstæðum kjörum. Berum nú saman leiguverð Búseta við hinn fjálsa græðgisvædda markað. Í töflunni hér að neðan eru allar þær íbúðir í Reykjavík sem auglýstar voru til leigu á mbl.is þann 9. febrúar sl., 70 fermetrar eða stærri. Einnig íbúðir sem auglýstar voru á heimasíðum Heimavalla, Almenna leigufélagsins og Búseta. Leiguverð er hæst hjá Búseta, eða 17% hærra en á Mbl, 10% hærra en á Heimavöllum og 21% hærra en hjá Almenna leigufélaginu. Gagnrýna má að úrtak sé lítið og ekki tekið tillit til gæðamunar, en það skýrir þó tæplega hvers vegna Búseti er langdýrasti kosturinn. Auk þess að greiða hærri leigu hjá Búseta þarf leigutaki að leggja fram í byrjun um 20% af kostnaði íbúðarinnar sem algjör óvissa er um hvort fáist endurgreidd. Margir mundu kalla þetta hreint og klárt okur eða græðgi og að það væri mjög ámælisvert að fólk skuli platað til að taka þátt í öðru eins rugli. Reykjavíkurborg styður svona fjárplógstarfsemi með því að úthluta bestu lóðunum til þessa félags eða annarra sambærilegra. Hvers vegna er leiga svona há hjá Búseta? Svarið fæst með því að rýna í ársskýrslu Búseta, sú nýjasta fyrir árið 2016. Leigutekjur voru ríflega 1,1 milljarður. Takið nú eftir kostnaðinum við rekstur þessa óhagnaðardrifna félags. Í laun til 14 starfsmanna og 7 stjórnarmanna sem vinna baki brotnu við að reka þetta litla félag fór 11% af leigujaldinu, samtals 118 milljónir. 5,5% til viðbótar fóru í annan rekstrakostnað skrifstofu. Í viðhald fór 13%. Þessir liðir eru um 30% af leigugjaldinu. Allir sem þekkja til reksturs fasteigna sjá að hér er gengdarlaust bruðl á ferðinni. Þessi hlutföll eru mun hærri en hjá hinum svokölluðu hagnaðardrifnu félögum og skildi engan undra. Menn fara betur með sitt eigið fé en annarra. Árið 2016 var Búseti rekinn með gífurlegum hagnaði, 3,4 milljörðum! Þú last rétt, 3,4 milljarðar. Hvernig stendur á því að óhagnaðardrifið fasteingafélag hagnast svona „svívirðilega“. Hagnaðardrifin leigufélög skiluðu hlutfallslega álíka hagnaði. Þessi hagnaður er til kominn vegna þess að íbúðir hækkuðu mjög í verði 2016 og raunar má gera ráð fyrir að íbúðarverð hækki almennt til langs tíma í takt við hagvöxt og kaupmátt. Það er þessi hækkun á fasteignaverði sem hagnaðardrifnu leigufélögin sækjast eftir og er ástæða fyrir tilvist þeirra, ekki há leiga. Þeir félagsmenn Búseta sem plataðir voru til að leggja fram um 20% af verðmæti íbúðar sem þeir leigðu svo háu verði fá ekkert af þessum hagnaði í sína vasa. Það er grátlegt að hugsa til þess að ef félagsmenn Búseta hefðu hreinlega keypt íbúðina sem þeir leigja, með 20% útborgun (í stað þess að kaupa búseturétt) og tekið restina að láni, til dæmis hjá lífeyrissjóði með 2,5% vöxtum, greiddu þeir einungis um 120 þús á mánuði í vexti og afborganir fyrir íbúð sem kostað 45 milljónir í ársbyrjun 2016. Fasteignagjöld, tryggingar og viðhald væri kannski 10-20 þús á mánuði til viðbótar, en samt er greiðsla á mánuði um 100 þúsund lægri en hjá Búseta. Hægt væri að selja þessa íbúð á 55 milljónir í dag og því hefur eigið fé aukist um 10 milljónir, auk þess sem lánið hefur greiðst niður. Þetta er ekkert annað en svik við félagsmenn Búseta. Búseti er píramídasvindl sem mun hrynja þegar ekki verður lengur hægt að plata nýja félagsmenn til að leggja fram stórfé fyrir búseturétt og greiða að auki hærri leigu en á hinum frjálsa markaði. Óhagnaðardrifin leigufélög er hugmynd sem gengur engan veginn upp í raunveruleikanum og eykur á eymd þeirra sem ætlað var að hjálpa.Höfundur er forstjóri Nordicstore ehf.
Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir Skoðun
Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun
Skoðun Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar
Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar
Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir Skoðun
Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun