Tilbúinn í bardaga Lára G. Sigurðardóttir skrifar 6. nóvember 2017 07:00 Augu hans loguðu og hann stóð grafkyrr. Hendur voru með hliðum og hann hallaði sér örlítið að mér eins og hann væri að búa sig undir átök. Hann hafði verið að spila tölvuleik, nánar tiltekið fyrstu-persónu skotleik, þegar ég truflaði til að segja honum að kvöldmaturinn væri klár. Tölvuleikurinn hafði ræst taugakerfið hans. Hjartslátturinn var hraðari og blóðþrýstingur hærri. Blóðið streymdi frá meltingu til útlima og hjarta. Adrenalín streymdi um æðarnar. Barnið var tilbúið að takast á við yfirvofandi hættu – hlaupa undan eða berjast. Það sem heldur barninu límdu við skjáinn er sæluefnið dópamín. Umbunarkerfið fer í gang og dópamín eykst í heilanum þegar barnið fær stig eða kemst á næsta leikjaborð. Nú er búið að gulltryggja að barnið velur leikinn fram yfir annað. Það fær ekki jafnmikla sælu með því að lesa bók eða leika úti. En Adam var ekki lengi í paradís. Þegar barnið hættir að spila er líklegt að það eigi erfitt með einbeitingu, stjórna tilfinningum, hafa hömlur á hvötum, fylgja fyrirmælum, vera skapandi, sýna samkennd og koma hlutum í verk. Ástæðan er m.a. sú að blóðflæðið minnkar í þeim hluta heilans sem gerir okkur að vitsmunaverum og eykst í frumstæðari svæðum heilans sem sjá til þess að við lifum af. Þegar skotleikur hefur ræst taugakerfið getur smá truflun auðveldlega vakið reiði. Að horfast í augu getur vakið frumstæðar kenndir um ögrun og komið barninu í uppnám. Ég, eins og líklega fleiri, hef ekki verið nógu dugleg við að setja börnunum mörk en ég geri engum greiða með því. Það eru til tölvuleikir sem hafa jákvæð áhrif á heilann en skotleikir eru ekki á meðal þeirra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Bakþankar Lára G. Sigurðardóttir Skoðun Mest lesið Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan Skoðun Er menning stórmál? Ingibjörg Ösp Stefánsdóttir Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen Skoðun
Augu hans loguðu og hann stóð grafkyrr. Hendur voru með hliðum og hann hallaði sér örlítið að mér eins og hann væri að búa sig undir átök. Hann hafði verið að spila tölvuleik, nánar tiltekið fyrstu-persónu skotleik, þegar ég truflaði til að segja honum að kvöldmaturinn væri klár. Tölvuleikurinn hafði ræst taugakerfið hans. Hjartslátturinn var hraðari og blóðþrýstingur hærri. Blóðið streymdi frá meltingu til útlima og hjarta. Adrenalín streymdi um æðarnar. Barnið var tilbúið að takast á við yfirvofandi hættu – hlaupa undan eða berjast. Það sem heldur barninu límdu við skjáinn er sæluefnið dópamín. Umbunarkerfið fer í gang og dópamín eykst í heilanum þegar barnið fær stig eða kemst á næsta leikjaborð. Nú er búið að gulltryggja að barnið velur leikinn fram yfir annað. Það fær ekki jafnmikla sælu með því að lesa bók eða leika úti. En Adam var ekki lengi í paradís. Þegar barnið hættir að spila er líklegt að það eigi erfitt með einbeitingu, stjórna tilfinningum, hafa hömlur á hvötum, fylgja fyrirmælum, vera skapandi, sýna samkennd og koma hlutum í verk. Ástæðan er m.a. sú að blóðflæðið minnkar í þeim hluta heilans sem gerir okkur að vitsmunaverum og eykst í frumstæðari svæðum heilans sem sjá til þess að við lifum af. Þegar skotleikur hefur ræst taugakerfið getur smá truflun auðveldlega vakið reiði. Að horfast í augu getur vakið frumstæðar kenndir um ögrun og komið barninu í uppnám. Ég, eins og líklega fleiri, hef ekki verið nógu dugleg við að setja börnunum mörk en ég geri engum greiða með því. Það eru til tölvuleikir sem hafa jákvæð áhrif á heilann en skotleikir eru ekki á meðal þeirra.
Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun
Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun
Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun