Hvort er betra fyrir umhverfið að keyra bensín- eða dísilbíl? Ragnhildur Guðrún Finnbjörnsdóttir skrifar 26. október 2017 10:15 Ragnhildur Guðrún Finnbjörnsdóttir, umhverfis- og auðlindafræðingur og doktor í lýðheilsuvísindum. Lesendum Vísis og Fréttablaðsins gefst kostur á því að senda sérfræðingum spurningar tengdar heilsu og lífsstíl á netfangið heilsanokkar@frettabladid.is. Í hverri viku birtast svör við völdum spurningum í Fréttablaðinu og hér á Vísi. Spurning: Hvort er betra fyrir umhverfið að keyra bensín- eða dísilbíl? Svar: Þegar stjórnvöld hvöttu almenning til að keyra frekar á dísilbílum en bensínknúnum, fyrir um áratug, er eitt þekktasta dæmi þess að nauðsynlegt er að skoða umhverfismál í víðu samhengi. Skattar voru lækkaðir á dísilolíu og dísilknúnar bifreiðar til að hvetja til minni losunar á koldíoxíði í andrúmsloftið en koldíoxíð er gróðurhúsalofttegund. Losun gróðurhúsalofttegunda veldur loftslagsbreytingum á jörðinni sem leiða til súrnunar sjávar, veðurfarsbreytinga, bráðnunar jökla, hækkunar sjávarborðs, röskunar vistkerfa ásamt fleiri neikvæðum áhrifum. Ísland hafði sett sér markmið um losun gróðurhúsalofttegunda og lækkun skatta á dísil var gerð til að ná því markmiði. Það sem menn voru ekki undirbúnir fyrir var að svifryk og köfnunarefnisoxíð í andrúmsloftinu jókst eftir breytingarnar. Með því að minnka losun gróðurhúsalofttegunda vegna bruna bensíns varð okkur þannig ljóst að losun annarra óæskilegra efna jókst við aukinn bruna á dísilolíu en dísilbílar losa allt að hundraðfalt meira af svifryki og köfnunarefnisoxíði heldur en bensínbílar. Svifryk og köfnunarefnisoxíð eru ekki gróðurhúsalofttegundir heldur menga þau andrúmsloftið í kringum okkur og rannsóknir hafa sýnt að þessi efni hafa heilsuspillandi áhrif á mannfólkið. Sem dæmi má nefna að aukin svifryksmengun leiðir til fleiri heimsókna og innlagna á spítala vegna hjarta-, æða- og lungnasjúkdóma auk þess sem efnið hefur verið tengt við hærri dánartíðni. Vegna þessa þarf val hvers og eins á orkugjafa bifreiðar að byggjast á eigin sannfæringu. Viltu minnka losun gróðurhúsalofttegunda eða mengun í andrúmsloftinu? Eða viltu velja umhverfisvænni kost á borð við rafknúna bifreið eða tvinnbíl? Heilsa Mest lesið Sjö hættulegar gryfjur fyrir hjón og pör að falla í Áskorun Heyrt kjaftasögurnar um eldri mennina sem stýri henni Lífið Logi Geirs og Inga Tinna eiga von á barni Lífið Will Smith hrifinn af akureyrsku hjartaljósunum Lífið Varð móðir sextán ára Lífið Ekki lengur smeykur við að deila kastljósinu með Katrínu Lífið „Elska að hafa skipulagt kaos“ Tíska og hönnun Japaninn sló heimsmet í Hlíðarfjalli Lífið Lekker hæð listakonu til sölu Lífið Ebba Katrín valin bæjarlistamaður Hafnarfjarðar Lífið Fleiri fréttir Mikilvægt og valdeflandi að fylgjast með tíðahringnum Sjá meira
Lesendum Vísis og Fréttablaðsins gefst kostur á því að senda sérfræðingum spurningar tengdar heilsu og lífsstíl á netfangið heilsanokkar@frettabladid.is. Í hverri viku birtast svör við völdum spurningum í Fréttablaðinu og hér á Vísi. Spurning: Hvort er betra fyrir umhverfið að keyra bensín- eða dísilbíl? Svar: Þegar stjórnvöld hvöttu almenning til að keyra frekar á dísilbílum en bensínknúnum, fyrir um áratug, er eitt þekktasta dæmi þess að nauðsynlegt er að skoða umhverfismál í víðu samhengi. Skattar voru lækkaðir á dísilolíu og dísilknúnar bifreiðar til að hvetja til minni losunar á koldíoxíði í andrúmsloftið en koldíoxíð er gróðurhúsalofttegund. Losun gróðurhúsalofttegunda veldur loftslagsbreytingum á jörðinni sem leiða til súrnunar sjávar, veðurfarsbreytinga, bráðnunar jökla, hækkunar sjávarborðs, röskunar vistkerfa ásamt fleiri neikvæðum áhrifum. Ísland hafði sett sér markmið um losun gróðurhúsalofttegunda og lækkun skatta á dísil var gerð til að ná því markmiði. Það sem menn voru ekki undirbúnir fyrir var að svifryk og köfnunarefnisoxíð í andrúmsloftinu jókst eftir breytingarnar. Með því að minnka losun gróðurhúsalofttegunda vegna bruna bensíns varð okkur þannig ljóst að losun annarra óæskilegra efna jókst við aukinn bruna á dísilolíu en dísilbílar losa allt að hundraðfalt meira af svifryki og köfnunarefnisoxíði heldur en bensínbílar. Svifryk og köfnunarefnisoxíð eru ekki gróðurhúsalofttegundir heldur menga þau andrúmsloftið í kringum okkur og rannsóknir hafa sýnt að þessi efni hafa heilsuspillandi áhrif á mannfólkið. Sem dæmi má nefna að aukin svifryksmengun leiðir til fleiri heimsókna og innlagna á spítala vegna hjarta-, æða- og lungnasjúkdóma auk þess sem efnið hefur verið tengt við hærri dánartíðni. Vegna þessa þarf val hvers og eins á orkugjafa bifreiðar að byggjast á eigin sannfæringu. Viltu minnka losun gróðurhúsalofttegunda eða mengun í andrúmsloftinu? Eða viltu velja umhverfisvænni kost á borð við rafknúna bifreið eða tvinnbíl?
Heilsa Mest lesið Sjö hættulegar gryfjur fyrir hjón og pör að falla í Áskorun Heyrt kjaftasögurnar um eldri mennina sem stýri henni Lífið Logi Geirs og Inga Tinna eiga von á barni Lífið Will Smith hrifinn af akureyrsku hjartaljósunum Lífið Varð móðir sextán ára Lífið Ekki lengur smeykur við að deila kastljósinu með Katrínu Lífið „Elska að hafa skipulagt kaos“ Tíska og hönnun Japaninn sló heimsmet í Hlíðarfjalli Lífið Lekker hæð listakonu til sölu Lífið Ebba Katrín valin bæjarlistamaður Hafnarfjarðar Lífið Fleiri fréttir Mikilvægt og valdeflandi að fylgjast með tíðahringnum Sjá meira