Er vont að vera ohf? Steinar B. Aðalbjörnsson skrifar 16. október 2017 09:00 Árið 2006 var opinbera hlutafélagið Matvælarannsóknir Íslands (Matís) stofnað og tók félagið svo til starfa 1. janúar 2007. Þá runnu saman í eina sæng nokkrar stofnanir og fyrirtæki sem hjá störfuðu margir af færustu sérfræðingum Íslendinga í málum tengdum sjávarfangi, landbúnaði, rannsóknum á matvælaörverum og líftækni. Innan þessara eininga hafði byggst upp gríðarleg þekking, jafnvel til áratuga, eins og tilfellið var til að mynda með Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins (Rf). Á löngum starfstíma Rf fóru fram öflugar rannsóknir á sjávarfangi, þá sérstaklega fiski, rannsóknir sem í dag eru grunnur að þekkingu Íslendinga á nýtingu á hinu verðmæta hráefni sem úr hafinu okkar kemur. Það væri of langt mál að telja alla þá færu sérfræðinga sem störfuðu hjá Rf og komu að sértækum og viðamiklum rannsóknum í gegnum tíðina. En eins og með alla sigra, hvort sem þeir eru í íþróttum eða atvinnulífinu, þá er enginn einn sem gerir allt, getur allt, né býr til öll verðmætin; hér er um samvinnu að ræða þar sem verkum er skipt og vinnan unnin í þéttu samstarfi við fyrirtæki í sjávarútvegi og tengdum greinum (í þessu tilfelli mikilvægar grunnrannsóknir í mikilvægustu atvinnugrein Íslendinga). Í ágætri grein sem vinur minn Svavar Hávarðsson hjá Fiskifréttum skrifaði nú fyrir stuttu kemur fram gríðarlega gróska sem á sér stað í kringum sjávarútveginn. Og takið eftir; mesta verðmætasköpunin er kannski ekki í veiðunum sjálfum heldur í afleiddum fyrirtækjum og störfum. Í greininni voru nefnd öflug fyrirtæki á borð við Iceprotein/Protis, Kerecis sem er án nokkurs vafa að “meika það í Ameríku”, Codland, Þorbjörn, Vísir, Skaginn 3X og Margildi, sem hafa nýtt sér verðminni afurðir frá fiskveiðum og fundið farveg fullnýtingar og aukinnar verðmætasköpunar. Og það eru mun fleiri fyrirtæki sem eru á sömu góðu braut. Það sem vakti athygli mína í þessum góða pistli Svavars var tvennt. Annars vegar var það að Þór Sigfússon, eigandi og fyrrverandi framkvæmdastjóri Sjávarklasans skuli nefndur sem helsti talsmaður fullnýtingar og óhefðbundinnar verðmætasköpunar í íslenskum sjávarútvegi. Þór er aldeilis fínn þegar kemur að sjávarfangi og hefur verið öflugur bandamaður þegar kemur að jákvæðri umfjöllun um sjávarútveginn en það má ekki gleyma þeim sem vinnuna hafa unnið, stundað rannsóknirnar, sótt til þess fjármagn, jafnvel út fyrir landsteinana né heldur má gleyma menntastofnunum okkar sem hafa leikið ákveðið lykilhlutverk. Aukinheldur má ekki gleyma fjármögnunaraðilum, til dæmis Aukið verðmæti sjávarfangs (AVS) sjóðnum sem grunnur var lagður að hjá Rf og skipt hefur gríðarmiklu máli í sjávarútvegstengdum rannsóknum Íslendinga. Það er ekki nóg að koma með öll fallegu orðin og lýsingarnar um hversu verðmætur íslenskur sjávarútvegur er, sem hann svo sannarlega er, heldur verður að vinna vinnuna, stunda rannsóknirnar, keyra þróunina áfram og fá niðurstöður sem hægt er að nota í samtölum við aðra, aðrar þjóðir og þá sem áhuga hafa á afurðum úr íslenskum sjó. Án rannsókna væri sú mikilvæga þekking sem við höfum í dag ekki til staðar. Hitt sem vakti athygli mína var að flestöll fyrirtækin sem Svavar nefndi á nafn hafa á einum eða öðrum tíma “stoppað við hjá Matís”, ef svo má að orði komast, fengið aðstoð í formi aðstöðu til rannsókna eða kafað í þekkingarbrunn starfsmanna Matís, enda er lögbundið hlutverk Matís að aðstoða viðskiptavini til aukinnar verðmætasköpunar, matvælaöryggis og lýðheilsu. Meira að segja þá var rannsóknafyrirtækið Iceprotein, sem stendur á bak við Protis, upphaflega í eigu Rf/Matís sem sproti út úr rannsóknum Rf. Þessi fyrirtæki gleyma ekki þeim mikilvæga þætti Matís í velgengni sinni, það veit ég, enda eru talsmenn og –konur þeirra dugleg að nefna sína samstarfsaðila þegar svo ber undir. En annað er oft upp á teningnum þegar almennt er skrifað um velgengni sprotafyrirtækja í sjávarútvegi; þá vilja fögru orðin og fallegu lýsingarnar ryðja úr vegi upplýsingum sem koma úr grunnrannsóknum sjávarútvegsins. Af hverju ætli það sé? Er betra ef fyrirtæki í einkaeigu, og ekki tengt ríkinu, tala um þessi mikilvægu mál? Ætli það sé vont.......óheppilegt að vera ohf?Höfundur er forstöðumaður miðlunar og samskipta hjá Matís. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Hver skipaði bankaráði Landsbankans að kaupa TM? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun Bréf til þjóðarinnar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Formaður geðlækna illa áttaður? Vilhjálmur Hjálmarsson Skoðun Eftirliti með snyrtistofum ábótavant Halla Signý Kristjánsdóttir Skoðun Engin námslán fyrir fátækt fólk Gísli Laufeyjarson Höskuldsson Skoðun Vikan með Gísla Árný Björg Blandon Skoðun Páskarnir - íhugunarhvatning Árni Stefán Árnason Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson Skoðun Tónlist í gleði og sorg Sigurvin Lárus Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Foreldrar með börn í vímuefnaneyslu og úrræði Dagbjört Ósk Steindórsdóttir skrifar Skoðun Páskarnir - íhugunarhvatning Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Aukinn kraftur með hækkandi sól Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tilbrigðin um enda lífsins Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tónlist í gleði og sorg Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Eftirliti með snyrtistofum ábótavant Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Markvissar aðgerðir munu skila árangri á húsnæðismarkaði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Bréf til þjóðarinnar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Einokunarmjólk? Hilmar Vilberg Gylfason skrifar Skoðun Má þjóðin ráða? Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Formaður geðlækna illa áttaður? Vilhjálmur Hjálmarsson skrifar Skoðun Hver skipaði bankaráði Landsbankans að kaupa TM? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Að vera eða vera ekki í samkeppni við sjálfa sig Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Engin námslán fyrir fátækt fólk Gísli Laufeyjarson Höskuldsson skrifar Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmálin koma okkur öllum við Arnar Freyr Sigurðsson skrifar Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Fríar máltíðir grunnskólabarna - merkur samfélagslegur áfangi Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Heilbrigðisráðuneytið er með forystu Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Skaðaminnkun, lækning, hroki og hleypidómar Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Fyrirgefðu mér mín kæra Harpa Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Vikan með Gísla Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Furðulegar verðlækkanir á mörkuðum Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Varanlegt vopnahlé og sjálfstæð Palestína Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Með of mikil völd Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson skrifar Skoðun Er sniðugt að vera með tilgreinda séreign? Guðný Helga Lárusdóttir skrifar Skoðun Ekki þykjast ekki vita neitt Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Athugasemdir við eignaumsýslu Landsbanka Íslands Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Framsókn stendur með bændum og neytendum Hópur þingmanna Framsóknar skrifar Sjá meira
Árið 2006 var opinbera hlutafélagið Matvælarannsóknir Íslands (Matís) stofnað og tók félagið svo til starfa 1. janúar 2007. Þá runnu saman í eina sæng nokkrar stofnanir og fyrirtæki sem hjá störfuðu margir af færustu sérfræðingum Íslendinga í málum tengdum sjávarfangi, landbúnaði, rannsóknum á matvælaörverum og líftækni. Innan þessara eininga hafði byggst upp gríðarleg þekking, jafnvel til áratuga, eins og tilfellið var til að mynda með Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins (Rf). Á löngum starfstíma Rf fóru fram öflugar rannsóknir á sjávarfangi, þá sérstaklega fiski, rannsóknir sem í dag eru grunnur að þekkingu Íslendinga á nýtingu á hinu verðmæta hráefni sem úr hafinu okkar kemur. Það væri of langt mál að telja alla þá færu sérfræðinga sem störfuðu hjá Rf og komu að sértækum og viðamiklum rannsóknum í gegnum tíðina. En eins og með alla sigra, hvort sem þeir eru í íþróttum eða atvinnulífinu, þá er enginn einn sem gerir allt, getur allt, né býr til öll verðmætin; hér er um samvinnu að ræða þar sem verkum er skipt og vinnan unnin í þéttu samstarfi við fyrirtæki í sjávarútvegi og tengdum greinum (í þessu tilfelli mikilvægar grunnrannsóknir í mikilvægustu atvinnugrein Íslendinga). Í ágætri grein sem vinur minn Svavar Hávarðsson hjá Fiskifréttum skrifaði nú fyrir stuttu kemur fram gríðarlega gróska sem á sér stað í kringum sjávarútveginn. Og takið eftir; mesta verðmætasköpunin er kannski ekki í veiðunum sjálfum heldur í afleiddum fyrirtækjum og störfum. Í greininni voru nefnd öflug fyrirtæki á borð við Iceprotein/Protis, Kerecis sem er án nokkurs vafa að “meika það í Ameríku”, Codland, Þorbjörn, Vísir, Skaginn 3X og Margildi, sem hafa nýtt sér verðminni afurðir frá fiskveiðum og fundið farveg fullnýtingar og aukinnar verðmætasköpunar. Og það eru mun fleiri fyrirtæki sem eru á sömu góðu braut. Það sem vakti athygli mína í þessum góða pistli Svavars var tvennt. Annars vegar var það að Þór Sigfússon, eigandi og fyrrverandi framkvæmdastjóri Sjávarklasans skuli nefndur sem helsti talsmaður fullnýtingar og óhefðbundinnar verðmætasköpunar í íslenskum sjávarútvegi. Þór er aldeilis fínn þegar kemur að sjávarfangi og hefur verið öflugur bandamaður þegar kemur að jákvæðri umfjöllun um sjávarútveginn en það má ekki gleyma þeim sem vinnuna hafa unnið, stundað rannsóknirnar, sótt til þess fjármagn, jafnvel út fyrir landsteinana né heldur má gleyma menntastofnunum okkar sem hafa leikið ákveðið lykilhlutverk. Aukinheldur má ekki gleyma fjármögnunaraðilum, til dæmis Aukið verðmæti sjávarfangs (AVS) sjóðnum sem grunnur var lagður að hjá Rf og skipt hefur gríðarmiklu máli í sjávarútvegstengdum rannsóknum Íslendinga. Það er ekki nóg að koma með öll fallegu orðin og lýsingarnar um hversu verðmætur íslenskur sjávarútvegur er, sem hann svo sannarlega er, heldur verður að vinna vinnuna, stunda rannsóknirnar, keyra þróunina áfram og fá niðurstöður sem hægt er að nota í samtölum við aðra, aðrar þjóðir og þá sem áhuga hafa á afurðum úr íslenskum sjó. Án rannsókna væri sú mikilvæga þekking sem við höfum í dag ekki til staðar. Hitt sem vakti athygli mína var að flestöll fyrirtækin sem Svavar nefndi á nafn hafa á einum eða öðrum tíma “stoppað við hjá Matís”, ef svo má að orði komast, fengið aðstoð í formi aðstöðu til rannsókna eða kafað í þekkingarbrunn starfsmanna Matís, enda er lögbundið hlutverk Matís að aðstoða viðskiptavini til aukinnar verðmætasköpunar, matvælaöryggis og lýðheilsu. Meira að segja þá var rannsóknafyrirtækið Iceprotein, sem stendur á bak við Protis, upphaflega í eigu Rf/Matís sem sproti út úr rannsóknum Rf. Þessi fyrirtæki gleyma ekki þeim mikilvæga þætti Matís í velgengni sinni, það veit ég, enda eru talsmenn og –konur þeirra dugleg að nefna sína samstarfsaðila þegar svo ber undir. En annað er oft upp á teningnum þegar almennt er skrifað um velgengni sprotafyrirtækja í sjávarútvegi; þá vilja fögru orðin og fallegu lýsingarnar ryðja úr vegi upplýsingum sem koma úr grunnrannsóknum sjávarútvegsins. Af hverju ætli það sé? Er betra ef fyrirtæki í einkaeigu, og ekki tengt ríkinu, tala um þessi mikilvægu mál? Ætli það sé vont.......óheppilegt að vera ohf?Höfundur er forstöðumaður miðlunar og samskipta hjá Matís.
Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun
Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson Skoðun
Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar
Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar
Skoðun Fríar máltíðir grunnskólabarna - merkur samfélagslegur áfangi Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar
Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson skrifar
Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun
Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson Skoðun