Mínútur um myndlist Bjarki Bragason skrifar 19. október 2017 07:00 Þessi brot eru hlutar af minningum um myndlistarverk sem ég hef séð, öll bara einu sinni og á frekar hraðri yfirferð um sýningar þar sem ég reyndi að ná inn sem mestu á sem skemmstum tíma, á sýningum með hundruðum verka eftir óteljandi listamenn. Samt sem áður hugsa ég um þessi verk daglega.1. Kona spilar á forsögulega flautu fyrir fugl. Flautan fannst í fornleifauppgreftri á því svæði þangað sem fuglinn á rætur sínar að rekja og er eitt elsta hljóðfæri sem vitað er um. Dýrið hlustar á tónana, eða verður fyrir því að vera í sama rými og tónarnir, á meðan manneskjan gerir tilraunir til þess að framkalla hljóðin. Óljóst er hvort laglínan er lík því sem hljóðfærið var smíðað til þess að flytja, enda engin leið til þess að grafa þá þekkingu upp úr kandífloss-massa árþúsundanna, né eiga samskipti við fuglinn um hvort hann þekki hljóðin hundrað þúsund ættliðum seinna og eftir að hafa verið alinn í gæludýraverksmiðju. [1]2. Í hringlaga turnbyggingu fyrrverandi fangelsis í smábæ eru litlir hamrar áfastir veggjunum, þeir höggva taktfast og endalaust í múrsteinana. Einhvern tíma, ef til vill, munu þeir ná í gegn. [2]3. Prestur sem dæmdur var í nauðungarvist í fangabúðum nasista var skipaður til þess að sjá um plönturækt og landbúnað í fangavist sinni. Í embætti sínu og annars staðar hafði hann talað gegn stjórnvöldum og hlotið í staðinn það hlutverk að rækta jurtir í miðdepli eyðingar og dauða. Presturinn þróaði nýjar tegundir af eplum í fangabúðunum, og málaði af þeim hundruð mynda. Eitt afbrigði þessara epla er enn ræktað. Þú bítur í það og súrsætur safinn seytlar um munnvikin, eitthvert sambland hryllings og vonar. [3] Þessi verk eru vegna hughrifa orðin hluti af glærunni sem ég horfi í gegn um, festust í heilanum eins og grjót sem kemst ekki í gegn um möskva. Kannski eru slík andartök lík því að vera unglingur, þar sem breytingar gerast svo hratt að klukkutímar eða dagar geta skilgreint heilu tímabilin og alla hugsun manns. Innbyrðing á slíkum verkum getur breytt áhorfandanum örlítið, eða heilmikið. Oftast fer slíkt fram í kyrrþey, að listamanninum óafvitandi. Það að færa fólki verkfæri til þess að endurmeta heimssýn, upplifa og skilgreina í gegnum áhorf eða þátttöku í listaverki er starf sem byggir á því að senda skilaboð út í heiminn og vita, eða ekki, að það getur skilað sér strax, eða eftir áratugi í volki um beyglaðar og klístraðar víddir hugans. Þess vegna er dagur eða mánuður myndlistar eins konar þakkargjörð fyrir það sem manni hefur verið gefið, vettvangur til þess að berjast fyrir því að vegur myndlistar aukist í okkar samfélagi sem skilgreinir verðmæti frekar eftir því hvort hægt sé að bræða þau eða virkja, og mínúta til þess að rifja það upp að listaverk hafa raunveruleg áhrif á mann og eru leynt og ljóst hreyfiafl í samfélaginu. Góðan dag. [1] Allora and Calzadilla, Raptor's Rapture, 2012 [2] Rebecca Horn, Das gegenläufige Konzert [Concert in Reverse], 1987/97, Skulptur Projekte Münster 1987 [3] Korbinian Aigner, Apples, 1912-1960s Höfundur er myndlistarmaður, lektor og fagstjóri BA náms við Myndlistardeild Listaháskóla Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Menning Tengdar fréttir Spekúlantinn á Degi myndlistar Björn Th Björnsson taldi listina nákvæmustu loftvog þjóðfélagslegra hræringa, þannig að með því að banka í glerið mætti lesa af listinni loftþrýstinginn í samfélaginu; sjá ástandið eins og það er í dag og spá fyrir um hvernig það muni verða. 9. október 2017 11:15 Hugleiðingar á degi myndlistar Síðastliðið vor flutti ég erindi á ráðstefnu Sambands íslenskra myndlistamanna. Þar komst ég að þeirri lögfræðilegu niðurstöðu að mannréttindabrot fælist í því að myndlistamönnum væru ekki greidd laun fyrir sína vinnu. 14. október 2017 07:00 Mest lesið Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir Skoðun Framtíð Dalanna heillar Garðar Freyr Vilhjálmsson Skoðun Kjósum Helgu Þórisdóttur Ragnheiður Stefánsdóttir Skoðun Má brjóta lög? Sigríður Ólafsdóttir Skoðun Öryggisógnir í breyttum heimi Jóhann Friðrik Friðriksson Skoðun Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir Skoðun Að skilja íslenskt félagslegt viðmið Valerio Gargiulo Skoðun Traust og gagnsæi Halldór Auðar Svansson Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun Konur sem eiga ekki að eignast börn Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Kjósum Helgu Þórisdóttur Ragnheiður Stefánsdóttir skrifar Skoðun Má brjóta lög? Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Að skilja íslenskt félagslegt viðmið Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Traust og gagnsæi Halldór Auðar Svansson skrifar Skoðun Framtíð Dalanna heillar Garðar Freyr Vilhjálmsson skrifar Skoðun Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir skrifar Skoðun Öryggisógnir í breyttum heimi Jóhann Friðrik Friðriksson skrifar Skoðun Höfnum óeðlilegri hagnýtingu sjálfboðaliða Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Að skilja faglega Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Farsæl hagræðing í kjötiðnaði innan ramma samkeppnislaga Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands – horfum til framtíðar Egill Steinar Ágústsson skrifar Skoðun Er of mikill hiti í hleðslunni hjá þér? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Varnargarðar utan um fólkið í Grindavík Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Meiri pening, takk Gunnar Úlfarsson skrifar Skoðun Gervigreind og máttur tungumálsins Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Sameinum 2. og 3. deild karla í knattspyrnu Bergvin Oddsson skrifar Skoðun Skynsamlegt að selja Íslandsbanka Teitur Björn Einarsson skrifar Skoðun Gleymdu börnin Kolbrún Pálsdóttir skrifar Skoðun Vinstri gráir Yngvi Óttarsson skrifar Skoðun Bændur eru líka neytendur Eyjólfur Ingvi Bjarnason skrifar Skoðun Hlutabréfafjárfesting er langtímafjárfesting Davíð Björnsson skrifar Skoðun Stuðningur úr óvæntri átt Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Loftslagsmál eru orkumál Nótt Thorberg skrifar Skoðun Framsókn klárar verkin Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Sjá meira
Þessi brot eru hlutar af minningum um myndlistarverk sem ég hef séð, öll bara einu sinni og á frekar hraðri yfirferð um sýningar þar sem ég reyndi að ná inn sem mestu á sem skemmstum tíma, á sýningum með hundruðum verka eftir óteljandi listamenn. Samt sem áður hugsa ég um þessi verk daglega.1. Kona spilar á forsögulega flautu fyrir fugl. Flautan fannst í fornleifauppgreftri á því svæði þangað sem fuglinn á rætur sínar að rekja og er eitt elsta hljóðfæri sem vitað er um. Dýrið hlustar á tónana, eða verður fyrir því að vera í sama rými og tónarnir, á meðan manneskjan gerir tilraunir til þess að framkalla hljóðin. Óljóst er hvort laglínan er lík því sem hljóðfærið var smíðað til þess að flytja, enda engin leið til þess að grafa þá þekkingu upp úr kandífloss-massa árþúsundanna, né eiga samskipti við fuglinn um hvort hann þekki hljóðin hundrað þúsund ættliðum seinna og eftir að hafa verið alinn í gæludýraverksmiðju. [1]2. Í hringlaga turnbyggingu fyrrverandi fangelsis í smábæ eru litlir hamrar áfastir veggjunum, þeir höggva taktfast og endalaust í múrsteinana. Einhvern tíma, ef til vill, munu þeir ná í gegn. [2]3. Prestur sem dæmdur var í nauðungarvist í fangabúðum nasista var skipaður til þess að sjá um plönturækt og landbúnað í fangavist sinni. Í embætti sínu og annars staðar hafði hann talað gegn stjórnvöldum og hlotið í staðinn það hlutverk að rækta jurtir í miðdepli eyðingar og dauða. Presturinn þróaði nýjar tegundir af eplum í fangabúðunum, og málaði af þeim hundruð mynda. Eitt afbrigði þessara epla er enn ræktað. Þú bítur í það og súrsætur safinn seytlar um munnvikin, eitthvert sambland hryllings og vonar. [3] Þessi verk eru vegna hughrifa orðin hluti af glærunni sem ég horfi í gegn um, festust í heilanum eins og grjót sem kemst ekki í gegn um möskva. Kannski eru slík andartök lík því að vera unglingur, þar sem breytingar gerast svo hratt að klukkutímar eða dagar geta skilgreint heilu tímabilin og alla hugsun manns. Innbyrðing á slíkum verkum getur breytt áhorfandanum örlítið, eða heilmikið. Oftast fer slíkt fram í kyrrþey, að listamanninum óafvitandi. Það að færa fólki verkfæri til þess að endurmeta heimssýn, upplifa og skilgreina í gegnum áhorf eða þátttöku í listaverki er starf sem byggir á því að senda skilaboð út í heiminn og vita, eða ekki, að það getur skilað sér strax, eða eftir áratugi í volki um beyglaðar og klístraðar víddir hugans. Þess vegna er dagur eða mánuður myndlistar eins konar þakkargjörð fyrir það sem manni hefur verið gefið, vettvangur til þess að berjast fyrir því að vegur myndlistar aukist í okkar samfélagi sem skilgreinir verðmæti frekar eftir því hvort hægt sé að bræða þau eða virkja, og mínúta til þess að rifja það upp að listaverk hafa raunveruleg áhrif á mann og eru leynt og ljóst hreyfiafl í samfélaginu. Góðan dag. [1] Allora and Calzadilla, Raptor's Rapture, 2012 [2] Rebecca Horn, Das gegenläufige Konzert [Concert in Reverse], 1987/97, Skulptur Projekte Münster 1987 [3] Korbinian Aigner, Apples, 1912-1960s Höfundur er myndlistarmaður, lektor og fagstjóri BA náms við Myndlistardeild Listaháskóla Íslands.
Spekúlantinn á Degi myndlistar Björn Th Björnsson taldi listina nákvæmustu loftvog þjóðfélagslegra hræringa, þannig að með því að banka í glerið mætti lesa af listinni loftþrýstinginn í samfélaginu; sjá ástandið eins og það er í dag og spá fyrir um hvernig það muni verða. 9. október 2017 11:15
Hugleiðingar á degi myndlistar Síðastliðið vor flutti ég erindi á ráðstefnu Sambands íslenskra myndlistamanna. Þar komst ég að þeirri lögfræðilegu niðurstöðu að mannréttindabrot fælist í því að myndlistamönnum væru ekki greidd laun fyrir sína vinnu. 14. október 2017 07:00
Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir Skoðun
Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun
Skoðun Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar
Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar
Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir Skoðun
Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun