Því fleiri bækur, því betra Gunnþóra Gunnarsdóttir skrifar 31. ágúst 2017 10:15 Ragnar og Yrsa segja verðlaunasamkeppnina fyrir þá höfunda sem ekki hafa gefið út glæpasögu áður. Vísir/Anton Brink Hugmyndin kom upp í samtali okkar Ragnars. Ég held að hann hafi átt frumkvæðið. Við notum bæði glæpasöguna sem okkar miðil til að skrifa og viljum hvetja fleiri til að gera það,“ segir Yrsa Sigurðardóttir rithöfundur um þá ákvörðun hennar og Ragnars Jónassonar, kollega hennar, að efna til árlegrar verðlaunasamkeppni um áður óbirt handrit að íslenskri glæpasögu. Miðað er við að verðlaunasagan komi út hjá Veröld í upphafi Viku bókarinnar ár hvert, enda eru rithöfundarnir í samstarfi við Pétur Má Ólafsson útgáfustjóra þar. Handritin þurfa að berast fyrir 1. janúar. Verðlaunin nefnast Svartfuglinn og nema 500.000 krónum. Yrsa og Ragnar ætla að greiða þau úr eigin vasa. Bæði hafa þau notið velgengni sem rithöfundar og segjast með gleði vilja borga eitthvað til baka. „Með þessu langar okkur, fyrst og fremst, til að stuðla að því að menn haldi áfram að skrifa og gefa út bækur á íslensku og lesa bækur á íslensku,“ segir Ragnar sem kveðst hafa áhyggjur af því að íslenskan geti glatast smátt og smátt – jafnvel hraðar en við höldum. „Þetta er svo fámenn þjóð og viðkvæmt tungumál. Samt er svo ótrúlega dýrmætt að eiga það. En áhrif enskunnar í fjölmiðlum og daglegu lífi landans eru orðin mikil, fyrirtæki auglýsa sig fyrst á ensku og svo á íslensku og maður fer á veitingastað og er afgreiddur á ensku,“ nefnir hann sem dæmi. Hvorugt þeirra Ragnars og Yrsu hefur áhyggjur af samkeppninni, þótt fleiri glæpasagnahöfundar bætist við. „Við erum virkilega að vonast til að það séu fleiri en tveir, helst fleiri en tíu, sem eru tilbúnir að koma glæpasögum á framfæri. Ég vona að þetta lukkist vel og að einhverjir þarna úti komi til með að hugsa sér gott til glóðarinnar,“ segir Yrsa. „Það er aldrei nóg af bókum og enginn yrði glaðari en við ef einhvers staðar leynist höfundur sem á eftir að slá í gegn.“ „Því fleiri bækur, því betra,“ tekur Ragnar undir. „Það er þannig stemning í þessum glæpasagnaheimi að þar er enginn hræddur við samkeppni heldur hjálpar hver öðrum. Margir hjálpuðu mér á leiðinni, hvort sem það var Yrsa eða einhverjir höfundar í útlöndum sem höfðu lesið eftir mig og stöppuðu í mig stálinu,“ segir Ragnar sem er á leið til Skotlands í næstu viku á bókahátíð þar sem hann ætlar að ræða um glæpasögur og íslenskuna. Svo ætlar hann líka að spila fótbolta sem er fastur liður á þessari hátíð. En er ekki tíminn of knappur sem nýir höfundar hafa til að skila inn handriti í keppnina. Bara til 1. janúar? „Jú, í styttra lagi en þetta dæmi er hugsað til framtíðar líka, því vonandi getur samkeppnin orðið árleg. Ég hef trú á því að við fáum einhver frábær handrit og þeir sem ekki ná þessu núna verða bara með næst,“ segir Ragnar. Hann hefur trú á að margir lumi á hálfkláruðum handritum og keppnin geti orðið þeim hvati til að ljúka við bók. Yrsa er sama sinnis. „Þetta er ekki síst hugsað fyrir þá sem hafa gengið með þann draum í maganum að gefa út, slíkt fólk á oft einhver drög sem eflaust er hægt að þétta og laga.“ Spurð hvort þau hafi kannski haldið námskeið í gerð glæpasagna kveðst Yrsa hafa komið inn á námskeið erlendis og verið þar með stutt erindi. „Plottin verða alltaf að koma frá fólkinu sjálfu en ég hef reynt að gefa góð ráð um hvernig það eigi að vinna úr hugmyndunum, hvernig megi bæta persónusköpun, auka spennu, hvað beri að forðast og hvað sé nauðsynlegt. Sá sem er að skrifa þarf að hafa löngun til að segja söguna sína. Það er frumforsenda. Að eldur sé undir.“ Ragnar og Yrsa segjast vera góðir vinir og hafa brallað ýmislegt saman gegnum tíðina. „Við settum á fót fyrstu íslensku glæpasagnahátíðina fyrir svona fjórum árum og hún er haldin á tveggja ára fresti,“ bendir Ragnar á. Þau viðurkenna að glæpasagnaútgáfan á Íslandi hafi eflst verulega á síðustu árum enda hafi það form ekki verið fyrirferðarmikið hér fyrr en upp úr síðustu aldamótum. „Þess vegna er örugglega fullt af frábærum sögum einhvers staðar þarna úti,“ segir Yrsa. „Fólki hefur líka fjölgað verulega á landinu – og þar með grunuðum í svona sögum.“ Menning Mest lesið Hjólhýsabyggðin á Laugarvatni og Húsið á Eyrarbakka Lífið „Þetta var svolítið biblíuleg mynd“ Lífið Páll Óskar genginn í það heilaga: „Besti dagur lífs okkar“ Lífið Veltir fyrir sér hvort hann sé dottinn úr tísku Lífið Líkt við apa og klappað eins og hundi Lífið Krabbameinið sem týndist: „Fyrst sagði ég bara fokk!“ Áskorun Ósanngjarnt hvernig stúlkan var dregin inn í umræðu sem var að miklu leyti „algjör þvæla“ Lífið Svar við spurningu lesanda: Hvað má fróa sér oft í viku? Lífið Kappakstur milli Hjálmars og Magneu Lífið Bein útsending: Heimir Guðjóns og Höddi Magg í einvígi aldarinnar Lífið Fleiri fréttir Listamaðurinn á bak við Áfanga í Viðey látinn Eliza hlaut heiðursverðlaun Fyrsta alþjóðlega barokkhátíðin í Reykjavík Gerður Kristný hlýtur virt norsk bókmenntaverðlaun Hættir sem leikhússtjóri og hefur störf í ráðuneytinu Myndaveisla: Sex listrænum áratugum fagnað með glæsilegri sýningu Amanda og Brák meðal handhafa Íslensku myndlistarverðlaunanna Kaflaskil í íslenskri menningarsögu Hjartnæm stund Guðna með Herði og Kára Grindavíkurbær heiðursgestur Menningarnætur 2024 Kristín Ómarsdóttir meðal þeirra sem hlaut Fjöruverðlaunin Síðasta verk Nóbelsverðlaunahafans gefið út gegn hans eigin óskum Listræn og lífleg starfsemi í gömlu Áburðarverksmiðjunni Myndaveisla: Yfir þúsund manns í listrænu fjöri í Hveragerði Myndaveisla: Þotulið hönnunarbransans fagnaði með stæl Myndaveisla: Fullt út úr dyrum og næstum uppselt fyrir opnun „Óþekka barnið“ í íslenskri myndlist fer nýjar leiðir Íslensk strandmenning í brennidepli á Akranesi Þrífst vel í brjálaðri vinnumenningu í New York Samtal við mömmu sem olli straumhvörfum Deilt um hinn dísæta hnakka: Forheimskandi efnishyggja eða vítamínsprauta? Lofar breyttu lífi með fyrirvara „Tækifæri til að pæla í fallegri veruleika eftir dauðann“ Troðfullt í Marshall-húsinu á opnun listrænna systra Tóku saman höndum fyrir Hendi næst Settist í öll sæti Eldborgar og tók 5000 sjálfsmyndir Emils- og Línu-tónskáldið Georg Riedel látið Kristín og Anna tilnefndar til bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Hildur Hermóðsdóttir er látin Taka stutt hlé frá leikhúsinu fyrir ferðalög til Perú og Keníu Sjá meira
Hugmyndin kom upp í samtali okkar Ragnars. Ég held að hann hafi átt frumkvæðið. Við notum bæði glæpasöguna sem okkar miðil til að skrifa og viljum hvetja fleiri til að gera það,“ segir Yrsa Sigurðardóttir rithöfundur um þá ákvörðun hennar og Ragnars Jónassonar, kollega hennar, að efna til árlegrar verðlaunasamkeppni um áður óbirt handrit að íslenskri glæpasögu. Miðað er við að verðlaunasagan komi út hjá Veröld í upphafi Viku bókarinnar ár hvert, enda eru rithöfundarnir í samstarfi við Pétur Má Ólafsson útgáfustjóra þar. Handritin þurfa að berast fyrir 1. janúar. Verðlaunin nefnast Svartfuglinn og nema 500.000 krónum. Yrsa og Ragnar ætla að greiða þau úr eigin vasa. Bæði hafa þau notið velgengni sem rithöfundar og segjast með gleði vilja borga eitthvað til baka. „Með þessu langar okkur, fyrst og fremst, til að stuðla að því að menn haldi áfram að skrifa og gefa út bækur á íslensku og lesa bækur á íslensku,“ segir Ragnar sem kveðst hafa áhyggjur af því að íslenskan geti glatast smátt og smátt – jafnvel hraðar en við höldum. „Þetta er svo fámenn þjóð og viðkvæmt tungumál. Samt er svo ótrúlega dýrmætt að eiga það. En áhrif enskunnar í fjölmiðlum og daglegu lífi landans eru orðin mikil, fyrirtæki auglýsa sig fyrst á ensku og svo á íslensku og maður fer á veitingastað og er afgreiddur á ensku,“ nefnir hann sem dæmi. Hvorugt þeirra Ragnars og Yrsu hefur áhyggjur af samkeppninni, þótt fleiri glæpasagnahöfundar bætist við. „Við erum virkilega að vonast til að það séu fleiri en tveir, helst fleiri en tíu, sem eru tilbúnir að koma glæpasögum á framfæri. Ég vona að þetta lukkist vel og að einhverjir þarna úti komi til með að hugsa sér gott til glóðarinnar,“ segir Yrsa. „Það er aldrei nóg af bókum og enginn yrði glaðari en við ef einhvers staðar leynist höfundur sem á eftir að slá í gegn.“ „Því fleiri bækur, því betra,“ tekur Ragnar undir. „Það er þannig stemning í þessum glæpasagnaheimi að þar er enginn hræddur við samkeppni heldur hjálpar hver öðrum. Margir hjálpuðu mér á leiðinni, hvort sem það var Yrsa eða einhverjir höfundar í útlöndum sem höfðu lesið eftir mig og stöppuðu í mig stálinu,“ segir Ragnar sem er á leið til Skotlands í næstu viku á bókahátíð þar sem hann ætlar að ræða um glæpasögur og íslenskuna. Svo ætlar hann líka að spila fótbolta sem er fastur liður á þessari hátíð. En er ekki tíminn of knappur sem nýir höfundar hafa til að skila inn handriti í keppnina. Bara til 1. janúar? „Jú, í styttra lagi en þetta dæmi er hugsað til framtíðar líka, því vonandi getur samkeppnin orðið árleg. Ég hef trú á því að við fáum einhver frábær handrit og þeir sem ekki ná þessu núna verða bara með næst,“ segir Ragnar. Hann hefur trú á að margir lumi á hálfkláruðum handritum og keppnin geti orðið þeim hvati til að ljúka við bók. Yrsa er sama sinnis. „Þetta er ekki síst hugsað fyrir þá sem hafa gengið með þann draum í maganum að gefa út, slíkt fólk á oft einhver drög sem eflaust er hægt að þétta og laga.“ Spurð hvort þau hafi kannski haldið námskeið í gerð glæpasagna kveðst Yrsa hafa komið inn á námskeið erlendis og verið þar með stutt erindi. „Plottin verða alltaf að koma frá fólkinu sjálfu en ég hef reynt að gefa góð ráð um hvernig það eigi að vinna úr hugmyndunum, hvernig megi bæta persónusköpun, auka spennu, hvað beri að forðast og hvað sé nauðsynlegt. Sá sem er að skrifa þarf að hafa löngun til að segja söguna sína. Það er frumforsenda. Að eldur sé undir.“ Ragnar og Yrsa segjast vera góðir vinir og hafa brallað ýmislegt saman gegnum tíðina. „Við settum á fót fyrstu íslensku glæpasagnahátíðina fyrir svona fjórum árum og hún er haldin á tveggja ára fresti,“ bendir Ragnar á. Þau viðurkenna að glæpasagnaútgáfan á Íslandi hafi eflst verulega á síðustu árum enda hafi það form ekki verið fyrirferðarmikið hér fyrr en upp úr síðustu aldamótum. „Þess vegna er örugglega fullt af frábærum sögum einhvers staðar þarna úti,“ segir Yrsa. „Fólki hefur líka fjölgað verulega á landinu – og þar með grunuðum í svona sögum.“
Menning Mest lesið Hjólhýsabyggðin á Laugarvatni og Húsið á Eyrarbakka Lífið „Þetta var svolítið biblíuleg mynd“ Lífið Páll Óskar genginn í það heilaga: „Besti dagur lífs okkar“ Lífið Veltir fyrir sér hvort hann sé dottinn úr tísku Lífið Líkt við apa og klappað eins og hundi Lífið Krabbameinið sem týndist: „Fyrst sagði ég bara fokk!“ Áskorun Ósanngjarnt hvernig stúlkan var dregin inn í umræðu sem var að miklu leyti „algjör þvæla“ Lífið Svar við spurningu lesanda: Hvað má fróa sér oft í viku? Lífið Kappakstur milli Hjálmars og Magneu Lífið Bein útsending: Heimir Guðjóns og Höddi Magg í einvígi aldarinnar Lífið Fleiri fréttir Listamaðurinn á bak við Áfanga í Viðey látinn Eliza hlaut heiðursverðlaun Fyrsta alþjóðlega barokkhátíðin í Reykjavík Gerður Kristný hlýtur virt norsk bókmenntaverðlaun Hættir sem leikhússtjóri og hefur störf í ráðuneytinu Myndaveisla: Sex listrænum áratugum fagnað með glæsilegri sýningu Amanda og Brák meðal handhafa Íslensku myndlistarverðlaunanna Kaflaskil í íslenskri menningarsögu Hjartnæm stund Guðna með Herði og Kára Grindavíkurbær heiðursgestur Menningarnætur 2024 Kristín Ómarsdóttir meðal þeirra sem hlaut Fjöruverðlaunin Síðasta verk Nóbelsverðlaunahafans gefið út gegn hans eigin óskum Listræn og lífleg starfsemi í gömlu Áburðarverksmiðjunni Myndaveisla: Yfir þúsund manns í listrænu fjöri í Hveragerði Myndaveisla: Þotulið hönnunarbransans fagnaði með stæl Myndaveisla: Fullt út úr dyrum og næstum uppselt fyrir opnun „Óþekka barnið“ í íslenskri myndlist fer nýjar leiðir Íslensk strandmenning í brennidepli á Akranesi Þrífst vel í brjálaðri vinnumenningu í New York Samtal við mömmu sem olli straumhvörfum Deilt um hinn dísæta hnakka: Forheimskandi efnishyggja eða vítamínsprauta? Lofar breyttu lífi með fyrirvara „Tækifæri til að pæla í fallegri veruleika eftir dauðann“ Troðfullt í Marshall-húsinu á opnun listrænna systra Tóku saman höndum fyrir Hendi næst Settist í öll sæti Eldborgar og tók 5000 sjálfsmyndir Emils- og Línu-tónskáldið Georg Riedel látið Kristín og Anna tilnefndar til bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Hildur Hermóðsdóttir er látin Taka stutt hlé frá leikhúsinu fyrir ferðalög til Perú og Keníu Sjá meira