Síðasti karlkyns geirfuglinn fundinn Þórgnýr Einar Albertsson skrifar 19. ágúst 2017 06:00 Síðasti karlkyns geirfuglinn. Mynd/Konunglega belgíska náttúrufræðisafnið Hamur karlfuglsins, annars tveggja síðustu geirfuglanna sem voru drepnir í Eldey þann 3. júní árið 1844, er fundinn. Er fuglinn uppstoppaður í Konunglega belgíska náttúrufræðisafninu í Brussel. Frá þessu var greint á vef Náttúruminjasafns Íslands í gær. Fimmtán vísindamönnum, frá Danmörku, Noregi, Bretlandi, Þýskalandi og Nýja-Sjálandi, tókst að finna karlfuglinn með því að bera saman erfðaefni úr vélinda karlfuglsins, sem geymt er í Kaupmannahöfn, við erfðaefni í fjórum uppsettum hömum á söfnum í Þýskalandi, Bandaríkjunum og Belgíu. Álfheiður Ingadóttir, líffræðingur hjá Náttúruminjasafninu, segir fundinn mikil gleðitíðindi. „Mér finnst þetta stórfrétt. Að vísu 173 ára gömul en stórfrétt þó!“ Leitin hefur staðið lengi yfir og byggist hún á rannsóknum Bretans Erolls Fuller. Álfheiður segir Fuller einn þekktasta geirfuglasérfræðing heims.Álfheiður Ingadóttir, líffræðingur.Þegar síðasta geirfuglsparið var drepið í Eldey voru fuglarnir ekki lengur veiddir til átu. Þeir voru heldur eftirsóttir á meðal safnara. Talið er að til séu um áttatíu uppstoppaðir geirfuglar víðs vegar um heiminn, meðal annars einn á Íslandi. Hamir parsins hafa þó verið týndir afar lengi. Vitað er að hamirnir komu með innyflunum á náttúrufræðisafnið í Kaupmannahöfn árið 1844 en þótt innyflin hafi verið varðveitt á safninu hurfu hamirnir. Ári síðar voru þeir skráðir í eigu safnara í Kaupmannahöfn en þangað til nú hefur ekkert spurst til karlfuglsins. Enn bólar ekkert á kvenfuglinum. Þó eru vísbendingar um hvar ham kvenfuglsins sé að finna, þó ekkert hafi enn fengið staðfest. „Það eru vísbendingar um að hún sé í Cincinnati í Bandaríkjunum. Vísindamennirnir hafa fengið leyfi til að taka sýni úr þeim ham. Þeir vonast til þess að þar sé kvenfuglinn fundinn,“ segir Álfheiður. Geirfuglinn var af ætt svartfugla og algengur við norðanvert Atlantshaf, að því er kemur fram á vef Náttúruminjasafnsins. Var hann stór og eftirsóttur til matar. Í frétt Náttúruminjasafnsins birtist eftirfarandi lýsing á geirfuglinum, skrifuð af Þorvaldi Thoroddsen og upphaflega birt í Lýsingu Íslands árið 1900: „Geirfugl var algengur við Ísland fyr á öldum en er nú horfinn og að öllum líkindum útdauður; seinast var hann í Geirfuglaskerjum fyrir utan Reykjanes, en af því fuglinn var eigi fleygur og viðkoman lítil en mikið var drepið eyddist hann fljótt.“ Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið „Ef stelpur byrja ungar á blæðingum er það fyrsti flaggið“ Innlent Ritskoðun bjóra: „Þetta er gert fyrir börnin“ Innlent Ákærður fyrir að nota slagorð SS-sveitanna á fjöldafundi Erlent Tvö flutt á slysadeild eftir bílveltu Innlent Katrín leiðir og hefur tölfræðilega marktækt forskot á Baldur Innlent Jón Jónsson kemur nýr inn í stjórn Innlent Boða til fundar til að ræða framtíð MÍR eftir dómsmál Innlent Réði lífvörð eftir árásina á bandamann Navalnís Erlent Borgarstjóri sakaður um brot gegn dóttur sinni Erlent Vantrauststillagan felld Innlent Fleiri fréttir Dæmdur fyrir árásina í Úlfarsárdal Katrín leiðir og hefur tölfræðilega marktækt forskot á Baldur „Ef stelpur byrja ungar á blæðingum er það fyrsti flaggið“ Tvö flutt á slysadeild eftir bílveltu Jón Jónsson kemur nýr inn í stjórn Boða til fundar til að ræða framtíð MÍR eftir dómsmál Fjölgun ofbeldisbrota gegn lögreglu og öðrum opinberum starfsmönnum Ritskoðun bjóra: „Þetta er gert fyrir börnin“ Steingrímur J og Njáll Trausti sameinast í orkuvæðingu norðausturhornsins Flóttamenn tóku forskot á stóra plokkdaginn Frumskógur bílastæðagjalda og þau hæstu þúsund krónur Grindvíkingar boða til mótmæla gegn Þórkötlu „Engin ástæða til að boða til kosninga“ Segir „ómanneskjulegt“ álag á foreldrum einhverfra barna Stungumaður þarf að dúsa inni fram að dómi Sagði upp til að annast einhverfa dóttur, vantraust á þingi og bílastæðagjöld Vantrauststillagan felld Skólabrú með garði á þakinu „djörf og fersk“ tillaga Hætta með safnskóla fyrir grindvísk börn Reiðin kraumaði við ofsaakstur á Reykjanesbraut Lýsir letilífi rándýrra hæstaréttardómara Hljóp á eftir stungumanninum um Faxafen með innyflin lafandi út úr sér Húsfélag ekki skaðabótaábyrgt vegna myglu í séreign Tekist á í Stúdentaráði: „Furðulegasti fundur sem ég hef mætt á“ Fresta gildistöku kjarabóta til öryrkja til að slá á þenslu Monica Lewinsky fór flatt á því að segja satt Sá sem mölvaði rúðurnar glímir við alvarleg andleg veikindi Ölfusárbrú opnuð á ný eftir harðan aftanáakstur Öryrkjar gagnrýna frestun á lagabreytingu og FÍB vill grisja bílastæðafrumskóginn Fleiri gifta sig hjá sýslumanni en í kirkju Sjá meira
Hamur karlfuglsins, annars tveggja síðustu geirfuglanna sem voru drepnir í Eldey þann 3. júní árið 1844, er fundinn. Er fuglinn uppstoppaður í Konunglega belgíska náttúrufræðisafninu í Brussel. Frá þessu var greint á vef Náttúruminjasafns Íslands í gær. Fimmtán vísindamönnum, frá Danmörku, Noregi, Bretlandi, Þýskalandi og Nýja-Sjálandi, tókst að finna karlfuglinn með því að bera saman erfðaefni úr vélinda karlfuglsins, sem geymt er í Kaupmannahöfn, við erfðaefni í fjórum uppsettum hömum á söfnum í Þýskalandi, Bandaríkjunum og Belgíu. Álfheiður Ingadóttir, líffræðingur hjá Náttúruminjasafninu, segir fundinn mikil gleðitíðindi. „Mér finnst þetta stórfrétt. Að vísu 173 ára gömul en stórfrétt þó!“ Leitin hefur staðið lengi yfir og byggist hún á rannsóknum Bretans Erolls Fuller. Álfheiður segir Fuller einn þekktasta geirfuglasérfræðing heims.Álfheiður Ingadóttir, líffræðingur.Þegar síðasta geirfuglsparið var drepið í Eldey voru fuglarnir ekki lengur veiddir til átu. Þeir voru heldur eftirsóttir á meðal safnara. Talið er að til séu um áttatíu uppstoppaðir geirfuglar víðs vegar um heiminn, meðal annars einn á Íslandi. Hamir parsins hafa þó verið týndir afar lengi. Vitað er að hamirnir komu með innyflunum á náttúrufræðisafnið í Kaupmannahöfn árið 1844 en þótt innyflin hafi verið varðveitt á safninu hurfu hamirnir. Ári síðar voru þeir skráðir í eigu safnara í Kaupmannahöfn en þangað til nú hefur ekkert spurst til karlfuglsins. Enn bólar ekkert á kvenfuglinum. Þó eru vísbendingar um hvar ham kvenfuglsins sé að finna, þó ekkert hafi enn fengið staðfest. „Það eru vísbendingar um að hún sé í Cincinnati í Bandaríkjunum. Vísindamennirnir hafa fengið leyfi til að taka sýni úr þeim ham. Þeir vonast til þess að þar sé kvenfuglinn fundinn,“ segir Álfheiður. Geirfuglinn var af ætt svartfugla og algengur við norðanvert Atlantshaf, að því er kemur fram á vef Náttúruminjasafnsins. Var hann stór og eftirsóttur til matar. Í frétt Náttúruminjasafnsins birtist eftirfarandi lýsing á geirfuglinum, skrifuð af Þorvaldi Thoroddsen og upphaflega birt í Lýsingu Íslands árið 1900: „Geirfugl var algengur við Ísland fyr á öldum en er nú horfinn og að öllum líkindum útdauður; seinast var hann í Geirfuglaskerjum fyrir utan Reykjanes, en af því fuglinn var eigi fleygur og viðkoman lítil en mikið var drepið eyddist hann fljótt.“
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið „Ef stelpur byrja ungar á blæðingum er það fyrsti flaggið“ Innlent Ritskoðun bjóra: „Þetta er gert fyrir börnin“ Innlent Ákærður fyrir að nota slagorð SS-sveitanna á fjöldafundi Erlent Tvö flutt á slysadeild eftir bílveltu Innlent Katrín leiðir og hefur tölfræðilega marktækt forskot á Baldur Innlent Jón Jónsson kemur nýr inn í stjórn Innlent Boða til fundar til að ræða framtíð MÍR eftir dómsmál Innlent Réði lífvörð eftir árásina á bandamann Navalnís Erlent Borgarstjóri sakaður um brot gegn dóttur sinni Erlent Vantrauststillagan felld Innlent Fleiri fréttir Dæmdur fyrir árásina í Úlfarsárdal Katrín leiðir og hefur tölfræðilega marktækt forskot á Baldur „Ef stelpur byrja ungar á blæðingum er það fyrsti flaggið“ Tvö flutt á slysadeild eftir bílveltu Jón Jónsson kemur nýr inn í stjórn Boða til fundar til að ræða framtíð MÍR eftir dómsmál Fjölgun ofbeldisbrota gegn lögreglu og öðrum opinberum starfsmönnum Ritskoðun bjóra: „Þetta er gert fyrir börnin“ Steingrímur J og Njáll Trausti sameinast í orkuvæðingu norðausturhornsins Flóttamenn tóku forskot á stóra plokkdaginn Frumskógur bílastæðagjalda og þau hæstu þúsund krónur Grindvíkingar boða til mótmæla gegn Þórkötlu „Engin ástæða til að boða til kosninga“ Segir „ómanneskjulegt“ álag á foreldrum einhverfra barna Stungumaður þarf að dúsa inni fram að dómi Sagði upp til að annast einhverfa dóttur, vantraust á þingi og bílastæðagjöld Vantrauststillagan felld Skólabrú með garði á þakinu „djörf og fersk“ tillaga Hætta með safnskóla fyrir grindvísk börn Reiðin kraumaði við ofsaakstur á Reykjanesbraut Lýsir letilífi rándýrra hæstaréttardómara Hljóp á eftir stungumanninum um Faxafen með innyflin lafandi út úr sér Húsfélag ekki skaðabótaábyrgt vegna myglu í séreign Tekist á í Stúdentaráði: „Furðulegasti fundur sem ég hef mætt á“ Fresta gildistöku kjarabóta til öryrkja til að slá á þenslu Monica Lewinsky fór flatt á því að segja satt Sá sem mölvaði rúðurnar glímir við alvarleg andleg veikindi Ölfusárbrú opnuð á ný eftir harðan aftanáakstur Öryrkjar gagnrýna frestun á lagabreytingu og FÍB vill grisja bílastæðafrumskóginn Fleiri gifta sig hjá sýslumanni en í kirkju Sjá meira