Íslensk framleiðsla til framtíðar Garðar Freyr Vilhjálmsson skrifar 22. maí 2017 10:30 Mig dreymdi í nótt að ég væri kominn inn í nýsköpunar-/frumkvöðlasetur mjólkuriðnaðarins á Íslandi sem sett var upp á svipaðan hátt og sjávarklasinn fyrir sjávarútveginn og landbúnaðarklasinn fyrir landbúnaðinn. Auðhumla svf. og Matís ohf. hafa nú bætt í og ætla að styðja við frumkvöðlastarfsemi. Hér er á ferðinni flott framtak og vonandi verkefni sem á eftir að vinda upp á sig, mjólkuriðnaðinum til framdráttar, því við getum gert enn betur. Í Danmörku er horft í hvern millilítra af mysu og hvert gramm af osti sem fellur frá við framleiðslu, en ef það nýtist ekki til manneldis fer það í svínafóður. Það er hins vegar ekki sjálfsagt að hægt sé að gera verðmæti úr aukaafurðum en frumkvöðlar á Íslandi hafa sýnt að möguleikarnir eru fyrir hendi sem sést t.d. á því hvernig andvirði þorsks hefur tvöfaldast á stuttum tíma. Við höfum alla burði til að gera betur og lykillinn að því er samvinna. Nú þegar er unnið að því að vinna úr þeim aukaafurðum sem falla til á Íslandi í mjólkurgeiranum. Próteindrykkurinn Hleðsla er t.a.m. afrakstur slíkrar vinnu og nokkur nýsköpunarfyrirtæki vinna með stuðningi MS og KS að aukinni nýtingu mysu og próteins sem núna fer forgörðum. Við getum þó gert betur ef fleiri aðilar horfa á nýsköpun í greininni.Í Danmörku kostar meira að framleiða úr mjólk Verð á mjólkurvörum er svipað á Íslandi og í Danmörku og mikið kapp lagt á að halda framleiðslukostnaði niðri hér á landi þrátt fyrir lítinn markað sem á ársgrundvelli nemur um 150 milljón lítrum. Árið 2016 vigtaði Arla í Danmörku t.d inn 3911 milljón lítra af mjólk og á eftir þeim kemur Thise mejeri/ Mejeriet Dybbækdal med 96 milljón lítra. Ég gerði smá verðsamanburð á þremur vörum í apríl og miðaði útreikninginn við gengið 15,71 (bæði danskar vörur og hrámjólkurverð). Upplýsingar um verð í Danmörku koma frá Fakta Odense og upplýsingar um verð á Íslandi koma frá verslun Kaupfélags Skagfirðinga Hofsósi. Klovborg ostur frá Arla kostar 77,07 dk.kr./kg eða 1210 ísl.kr./kg en Sveitabiti kostar 1598 kr./kg. Til að framleiða 1 kg. af osti þarf um 10 lítra af mjólk. Danskir bændur fá um 2,569 dk.kr. fyrir hvern lítra eða 40,36 ísl.kr. en íslenskir bændur fá 85 kr./l. Þar með borgar Arla 403,6 ísl.kr fyrir mjólk í sinn ost en á Íslandi kostar mjólkin 850 kr. í ostinn. Þarna munar 446,4 kr. á mjólkinni en munurinn á söluverði er 388 kr./kg. af osti. Jú, varan er ódýrari í Danmörku en samt sem áður er verið að halda framleiðslukostnaði niðri og borga vel fyrir mjólkina til bænda á Íslandi. Lurapac smjör sem er stolt Dana er á 91, dk.kr./kg eða 1442,18 ísl.kr./kg meðan íslenska smjörið er á 878 kr./kg. Ódýrara smjör var þó til á 57,5 dk.kr./kg eða 903,33 ísl.kr./kg.? Sødmælk 3,5% frá Arla kostar 6,95 dk.kr./l eða 109,18 ísl.kr/l en Nýmjólk kostar 149 kr./l á Íslandi sem er 39,82 kr. munur en eins og áður er munur á hráefnisverði mjólkur 44,64 ísl.kr./l. Bóndi á Íslandi er því að fá 53-57% af verði vörunnar út í búð meðan danski bóndinn fær 31-36%.Verum ekki hrædd við að standa með okkar framleiðslu. Ég heimsótti nýlega mjólkursamlag hjá Arla sem heittir Kruså mejeri og stendur nærri þýsku landamærunum. Kruså merjeri framleiðir 29 þúsund tonn af feta-/salatosti á ári, allt úr danskri mjólk. Hægt er að fá ódýrari mjólk frá Þýskalandi en fyrir þeim snýst það um að kaupa innlenda framleiðslu eða bíða álitshnekki. Í augum danskra neytenda er dönsk framleiðsla einfaldlega best. Njótum þess sem við höfum en reynum samt sem áður að gera enn betur með innlent hráefni að leiðarljósi. Getum við það? Já við getum það og það eru sannarlega tækifæri fyrir hendi!Höfundur er nemi í mjólkurfræði við Kold College og starfsmaður MS Búðardal. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Þurfum við koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Nýtt örorkukerfi – verra þeirra réttlæti Marinó G. Njálsson Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir Skoðun Katrín og Gunnar Sævar Þór Jónsson Skoðun Þegar enginn heldur utan um þig Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Breiðholt brennur Eðvarð Hilmarsson Skoðun Gummi Kalli Kristinn Sigurðsson Skoðun Afhverju ætlar Carbfix að flytja CO2 inn til landsins? Bergur Sigfússon Skoðun Andleg heilsa unga fólksins og áhrif samfélagsmiðla Halla Tómasdóttir Skoðun Það verður ekki bæði sleppt og haldið Melkorka Mjöll Kristinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun „Vitum ekkert hvað við erum að gera“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nýtt örorkukerfi – verra þeirra réttlæti Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Bergmál frá geymslustað líkamans Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Gummi Kalli Kristinn Sigurðsson skrifar Skoðun Það verður ekki bæði sleppt og haldið Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Katrín og Gunnar Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Andleg heilsa unga fólksins og áhrif samfélagsmiðla Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Börnin okkar Sigurbjörg Jónsdóttir skrifar Skoðun Ferðaþjónusta til framtíðar Freyja Rut Emilsdóttir skrifar Skoðun Þegar enginn heldur utan um þig Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Öryggi – Forvitni – Gleði Sigríður Hrund Pétursdóttir skrifar Skoðun Öryrkjar auglýsi eftir harðorðum mótmælum! Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Farsælar forvarnir í þágu barna í Reykjavík Guðrún Halla Jónsdóttir,Óskar Dýrmundur Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í lit Anna Lára Pálsdóttir skrifar Skoðun Lega lýðveldisins Íslands Eiríkur Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Afhverju ætlar Carbfix að flytja CO2 inn til landsins? Bergur Sigfússon skrifar Skoðun Fyrri alda bragur íslenskrar dýraverndar árið 2024 Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Forsetakosningar 2024 og fóbía hinsegin fólks: Erum komin í tímavél aftur í tímann? Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Stuðningur barna í grunnskóla- hvar liggur vandinn? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Svona er síminn hannaður til að stela athygli okkar Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun ADHD: Eru greiningar og lyfjamál í ólestri? Vilhjálmur Hjálmarsson skrifar Skoðun Jákvæð leið fram á við, fyrir hvali og lax Micah Garen skrifar Skoðun Þess vegna mun ég kjósa Katrínu Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvar er unga fólkið? Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Frelsið til að vera ég Ugla Stefanía Kristjönudóttir Jónsdóttir skrifar Skoðun Það er kominn tími til að tala um frið Lea María Lemarquis skrifar Skoðun Menntakerfið - lykill að inngildingu Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Sjá meira
Mig dreymdi í nótt að ég væri kominn inn í nýsköpunar-/frumkvöðlasetur mjólkuriðnaðarins á Íslandi sem sett var upp á svipaðan hátt og sjávarklasinn fyrir sjávarútveginn og landbúnaðarklasinn fyrir landbúnaðinn. Auðhumla svf. og Matís ohf. hafa nú bætt í og ætla að styðja við frumkvöðlastarfsemi. Hér er á ferðinni flott framtak og vonandi verkefni sem á eftir að vinda upp á sig, mjólkuriðnaðinum til framdráttar, því við getum gert enn betur. Í Danmörku er horft í hvern millilítra af mysu og hvert gramm af osti sem fellur frá við framleiðslu, en ef það nýtist ekki til manneldis fer það í svínafóður. Það er hins vegar ekki sjálfsagt að hægt sé að gera verðmæti úr aukaafurðum en frumkvöðlar á Íslandi hafa sýnt að möguleikarnir eru fyrir hendi sem sést t.d. á því hvernig andvirði þorsks hefur tvöfaldast á stuttum tíma. Við höfum alla burði til að gera betur og lykillinn að því er samvinna. Nú þegar er unnið að því að vinna úr þeim aukaafurðum sem falla til á Íslandi í mjólkurgeiranum. Próteindrykkurinn Hleðsla er t.a.m. afrakstur slíkrar vinnu og nokkur nýsköpunarfyrirtæki vinna með stuðningi MS og KS að aukinni nýtingu mysu og próteins sem núna fer forgörðum. Við getum þó gert betur ef fleiri aðilar horfa á nýsköpun í greininni.Í Danmörku kostar meira að framleiða úr mjólk Verð á mjólkurvörum er svipað á Íslandi og í Danmörku og mikið kapp lagt á að halda framleiðslukostnaði niðri hér á landi þrátt fyrir lítinn markað sem á ársgrundvelli nemur um 150 milljón lítrum. Árið 2016 vigtaði Arla í Danmörku t.d inn 3911 milljón lítra af mjólk og á eftir þeim kemur Thise mejeri/ Mejeriet Dybbækdal med 96 milljón lítra. Ég gerði smá verðsamanburð á þremur vörum í apríl og miðaði útreikninginn við gengið 15,71 (bæði danskar vörur og hrámjólkurverð). Upplýsingar um verð í Danmörku koma frá Fakta Odense og upplýsingar um verð á Íslandi koma frá verslun Kaupfélags Skagfirðinga Hofsósi. Klovborg ostur frá Arla kostar 77,07 dk.kr./kg eða 1210 ísl.kr./kg en Sveitabiti kostar 1598 kr./kg. Til að framleiða 1 kg. af osti þarf um 10 lítra af mjólk. Danskir bændur fá um 2,569 dk.kr. fyrir hvern lítra eða 40,36 ísl.kr. en íslenskir bændur fá 85 kr./l. Þar með borgar Arla 403,6 ísl.kr fyrir mjólk í sinn ost en á Íslandi kostar mjólkin 850 kr. í ostinn. Þarna munar 446,4 kr. á mjólkinni en munurinn á söluverði er 388 kr./kg. af osti. Jú, varan er ódýrari í Danmörku en samt sem áður er verið að halda framleiðslukostnaði niðri og borga vel fyrir mjólkina til bænda á Íslandi. Lurapac smjör sem er stolt Dana er á 91, dk.kr./kg eða 1442,18 ísl.kr./kg meðan íslenska smjörið er á 878 kr./kg. Ódýrara smjör var þó til á 57,5 dk.kr./kg eða 903,33 ísl.kr./kg.? Sødmælk 3,5% frá Arla kostar 6,95 dk.kr./l eða 109,18 ísl.kr/l en Nýmjólk kostar 149 kr./l á Íslandi sem er 39,82 kr. munur en eins og áður er munur á hráefnisverði mjólkur 44,64 ísl.kr./l. Bóndi á Íslandi er því að fá 53-57% af verði vörunnar út í búð meðan danski bóndinn fær 31-36%.Verum ekki hrædd við að standa með okkar framleiðslu. Ég heimsótti nýlega mjólkursamlag hjá Arla sem heittir Kruså mejeri og stendur nærri þýsku landamærunum. Kruså merjeri framleiðir 29 þúsund tonn af feta-/salatosti á ári, allt úr danskri mjólk. Hægt er að fá ódýrari mjólk frá Þýskalandi en fyrir þeim snýst það um að kaupa innlenda framleiðslu eða bíða álitshnekki. Í augum danskra neytenda er dönsk framleiðsla einfaldlega best. Njótum þess sem við höfum en reynum samt sem áður að gera enn betur með innlent hráefni að leiðarljósi. Getum við það? Já við getum það og það eru sannarlega tækifæri fyrir hendi!Höfundur er nemi í mjólkurfræði við Kold College og starfsmaður MS Búðardal.
Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir Skoðun
Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar
Skoðun Farsælar forvarnir í þágu barna í Reykjavík Guðrún Halla Jónsdóttir,Óskar Dýrmundur Ólafsson skrifar
Skoðun Forsetakosningar 2024 og fóbía hinsegin fólks: Erum komin í tímavél aftur í tímann? Valerio Gargiulo skrifar
Skoðun Menntakerfið - lykill að inngildingu Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar
Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir Skoðun