Dum spiro spero (ég vona á meðan ég anda) Eyþór Hreinn Björnsson skrifar 27. apríl 2017 07:00 Lungnasjúkdómar eru með algengustu sjúkdómum. Höfuðeinkenni þeirra eru mæði og erfiðleikar við öndun. Þessi einkenni eru að því leyti frábrugðin einkennum frá ýmsum öðrum líffærakerfum að við langt genginn sjúkdóm gera þau sig stöðugt gildandi, með hverjum andardrætti, hverja sekúndu, á nóttu sem degi allan ársins hring. Jafnvel lungnahraustum ætti að vera auðvelt að gera sér í hugarlund þá tilfinningu að ná ekki andanum jafnvel þó ekki sé nema fáeinar sekúndur. Fátt ef nokkuð er meira kvíðavaldandi. Auk þessa eykst í beinu hlutfalli við stig sjúkdómsins sú áreynsla (vinna) sem sjúklingur notar í hvert andartak. Þessi vinna sem hjá flestum er ósjálfráð og ómeðvituð verður hjá sjúklingnum meðvituð og óþægileg og yfirgefur hann ekki nokkra stund. Meðal þess sem skapar andnauð hjá lungnasjúkum er skortur á súrefni. Sem betur fer er tiltölulega auðvelt að auka súrefnisgjöf til veikra lungna. Súrefni meðhöndlað sem lyf er árangursríkt, tiltölulega laust við aukaverkanir og ódýrt, miðað við mörg önnur lyf. Viðbótarsúrefni hefur verið gefið lungnasjúkum í fjöldamörg ár. Það dregur úr mæði og minnkar öndunarvinnu. Það eykur lífsgæði og er fyrir utan reykbindindi eina meðferðin sem með vissu lengir líf sjúklinga með lungnateppu. Fyrirferð á tækjabúnaði og umstang sem fylgdi þessari meðferð hefur þó háð henni talsvert gegnum árin. Súrefniskútar eru þungir, þá þarf að fylla með reglulegu millibili og erfitt er að flytja þá milli staða. En tækninni fleygir fram á þessu sviði eins og öðrum. Nú er hægt að gefa súrefnismeðferð með súrefnissíum sem ganga fyrir rafmagni og sem einangra súrefni úr andrúmsloftinu. Ennþá nýrri eru handhægar litlar síur sem ganga fyrir rafhlöðu og hægt er að bera með sér eins og handtösku. Slíkar ferðasúrefnisíur geta skipt sköpum fyrir fólk og gefið því mikið frelsi. Sjúklingar með lungnasjúkdóm geta verið líkamlega hraustir að öðru leyti. Súrefnismeðferð sem þeir geta flutt með sér gerir þeim kleift að viðhalda öðru líkamlegu atgervi. Jafnvel stunda vinnu. Þannig græðir þjóðfélagið. Súrefnisþjónustan er veitt af SÍ. Í dag eru á Íslandi yfir 500 einstaklingar súrefnisháðir. Þeir nota nær allir súrefnissíur heima fyrir. Einungis 70 þeirra er þó gert kleift að njóta þæginda og öryggis ferðasía. Æskilegt væri að þeir væru fleiri. Þessi stutti pistill er skrifaður í tilefni þess að nú eru 20 ár liðin frá stofnun félags lungnasjúklinga. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Kjósum Helgu Þórisdóttur Ragnheiður Stefánsdóttir Skoðun Má brjóta lög? Sigríður Ólafsdóttir Skoðun Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir Skoðun Framtíð Dalanna heillar Garðar Freyr Vilhjálmsson Skoðun Öryggisógnir í breyttum heimi Jóhann Friðrik Friðriksson Skoðun Að skilja íslenskt félagslegt viðmið Valerio Gargiulo Skoðun Traust og gagnsæi Halldór Auðar Svansson Skoðun Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir Skoðun Af hverju Helgu Þórisdóttur? Haukur Arnþórsson Skoðun Skapandi ónákvæmni tveggja hagfræðinga Sirrý Hallgrímsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Svart er það og yfirgangur mikill Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Um sjálfstæði þjóðar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Skapandi ónákvæmni tveggja hagfræðinga Sirrý Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Af hverju Helgu Þórisdóttur? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Kjósum Helgu Þórisdóttur Ragnheiður Stefánsdóttir skrifar Skoðun Má brjóta lög? Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Að skilja íslenskt félagslegt viðmið Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Traust og gagnsæi Halldór Auðar Svansson skrifar Skoðun Framtíð Dalanna heillar Garðar Freyr Vilhjálmsson skrifar Skoðun Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir skrifar Skoðun Öryggisógnir í breyttum heimi Jóhann Friðrik Friðriksson skrifar Skoðun Höfnum óeðlilegri hagnýtingu sjálfboðaliða Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Að skilja faglega Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Farsæl hagræðing í kjötiðnaði innan ramma samkeppnislaga Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands – horfum til framtíðar Egill Steinar Ágústsson skrifar Skoðun Er of mikill hiti í hleðslunni hjá þér? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Varnargarðar utan um fólkið í Grindavík Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Meiri pening, takk Gunnar Úlfarsson skrifar Skoðun Gervigreind og máttur tungumálsins Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Sameinum 2. og 3. deild karla í knattspyrnu Bergvin Oddsson skrifar Skoðun Skynsamlegt að selja Íslandsbanka Teitur Björn Einarsson skrifar Skoðun Gleymdu börnin Kolbrún Pálsdóttir skrifar Skoðun Vinstri gráir Yngvi Óttarsson skrifar Skoðun Bændur eru líka neytendur Eyjólfur Ingvi Bjarnason skrifar Sjá meira
Lungnasjúkdómar eru með algengustu sjúkdómum. Höfuðeinkenni þeirra eru mæði og erfiðleikar við öndun. Þessi einkenni eru að því leyti frábrugðin einkennum frá ýmsum öðrum líffærakerfum að við langt genginn sjúkdóm gera þau sig stöðugt gildandi, með hverjum andardrætti, hverja sekúndu, á nóttu sem degi allan ársins hring. Jafnvel lungnahraustum ætti að vera auðvelt að gera sér í hugarlund þá tilfinningu að ná ekki andanum jafnvel þó ekki sé nema fáeinar sekúndur. Fátt ef nokkuð er meira kvíðavaldandi. Auk þessa eykst í beinu hlutfalli við stig sjúkdómsins sú áreynsla (vinna) sem sjúklingur notar í hvert andartak. Þessi vinna sem hjá flestum er ósjálfráð og ómeðvituð verður hjá sjúklingnum meðvituð og óþægileg og yfirgefur hann ekki nokkra stund. Meðal þess sem skapar andnauð hjá lungnasjúkum er skortur á súrefni. Sem betur fer er tiltölulega auðvelt að auka súrefnisgjöf til veikra lungna. Súrefni meðhöndlað sem lyf er árangursríkt, tiltölulega laust við aukaverkanir og ódýrt, miðað við mörg önnur lyf. Viðbótarsúrefni hefur verið gefið lungnasjúkum í fjöldamörg ár. Það dregur úr mæði og minnkar öndunarvinnu. Það eykur lífsgæði og er fyrir utan reykbindindi eina meðferðin sem með vissu lengir líf sjúklinga með lungnateppu. Fyrirferð á tækjabúnaði og umstang sem fylgdi þessari meðferð hefur þó háð henni talsvert gegnum árin. Súrefniskútar eru þungir, þá þarf að fylla með reglulegu millibili og erfitt er að flytja þá milli staða. En tækninni fleygir fram á þessu sviði eins og öðrum. Nú er hægt að gefa súrefnismeðferð með súrefnissíum sem ganga fyrir rafmagni og sem einangra súrefni úr andrúmsloftinu. Ennþá nýrri eru handhægar litlar síur sem ganga fyrir rafhlöðu og hægt er að bera með sér eins og handtösku. Slíkar ferðasúrefnisíur geta skipt sköpum fyrir fólk og gefið því mikið frelsi. Sjúklingar með lungnasjúkdóm geta verið líkamlega hraustir að öðru leyti. Súrefnismeðferð sem þeir geta flutt með sér gerir þeim kleift að viðhalda öðru líkamlegu atgervi. Jafnvel stunda vinnu. Þannig græðir þjóðfélagið. Súrefnisþjónustan er veitt af SÍ. Í dag eru á Íslandi yfir 500 einstaklingar súrefnisháðir. Þeir nota nær allir súrefnissíur heima fyrir. Einungis 70 þeirra er þó gert kleift að njóta þæginda og öryggis ferðasía. Æskilegt væri að þeir væru fleiri. Þessi stutti pistill er skrifaður í tilefni þess að nú eru 20 ár liðin frá stofnun félags lungnasjúklinga.
Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir Skoðun
Skoðun Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar
Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar
Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir Skoðun