Erlent

Milljarðamæringar hella fjármagni í baráttuna fyrir sykurskatti

Tryggvi Páll Tryggvason skrifar
Leggja á skatt á sykraða gosdrykki í fjórum borgum í Bandaríkjunum.
Leggja á skatt á sykraða gosdrykki í fjórum borgum í Bandaríkjunum. Vísir/Getty
Milljarðamæringarnir Michael Bloomberg og hjónin Laura og John Arnold hafa á þessu ári lagt milljónir dollara í baráttuna við hagsmunasamtök gosdrykkjaframleiðenda í Bandaríkjunum. Framundan eru kosningar í fjórum borgum Bandaríkjanna þar sem borgarar geta kosið um tillögur þess efnis að legga skatt á sykraða gosdrykki. Hagsmunasamtökin berjast hatrammlega gegn því að kosið verði með tillögunum.

Ítarlega er fjallað um baráttuna um sykurskattinn á Vox.com

Íbúar San Francisco, Oakland og Albany í Kaliforníu og Boulder í Colorado munu, samhliða forsetakosningunum í Bandaríkjunum, kjósa um hvort að lagður verði skattur á sykraða gosdrykki, eitt penní á hverja únsu, eða því sem nemur rétt rúmlega einni krónu á hverja 30 ml. Samkvæmt því myndi vera lagður um 11 króna skattur á 330 ml dós af sykruðum gosdrykk.

Sjá einnig: Skynsamir líka berskjaldaðir fyrir sykri því hluti heilans er frumstæður

Ástæðurnar eru einfaldar. Það er almennt viðurkennt í samfélaginu af læknum og vísindamönnum að hvítur sykur sé einn helsti orsakavaldur vaxandi offitu og áunninnar sykursýki á Vesturlöndum. Borgaryfirvöld víðsvegar um Bandaríkin hafa í mörg ár reynt að setja á svipaða sykurskatta og barist er fyrir nú. Það var þó ekki fyrr en árið 2014 að Berkeley í Kaliforníu hóf skattlagningu á sykruðum gosdrykkjum. Reynsla borgaryfirvalda þar er jákvæð en gosneysla minnkaði til muna eftir innleiðingu skattlagningarinnar.

Hér má sjá yfirlit yfir þá fjármuni sem beitt er í baráttunni um sykurskatt í Bandaríkjunum.Mynd/Vox.com
Gríðarlegir fjármunir nýttir í baráttuna frá báðum hliðum

Eftir þessu hafa góðgerðasamtök Bloomberg og Arnold-hjónanna tekið. Mæltu þau eindregið með því að lagt yrði meira fjármagn í það að koma á sykursköttum víðs vegar um Bandaríkin til þess að efla lýðheilsu í Bandaríkjunum. Hafa framlög þessarra góðgerðasamtaka aukist úr 720 þúsund dollurum árið 2014, um 80 milljónir króna, í 12 milljónir dollara, um 1,3 milljarða króna, á þessu ári.

Það er þó við ramman reip að draga í baráttunni fyrir sykursköttum í þessum borgum. Hagsmunasamtök gosdrykkjaframleiðenda með Coca-Cola og Pepsi í fararbroddi hafa tvöfaldað fjármagnið sem nýtt er í til þess að þrýsta á íbúa og yfirvöld í þeim borgum sem kjósa á um sykurskattinn. Árið 2014 settu þau 14 milljón dollara, um 1,6 milljarð króna í hagsmunarbaráttu sína, en í ár hafa þau eytt 38 milljónum dollara, um 4,3 milljörðum króna.



Sjá einnig:
 Ekkert lát á íslensku sykuræði

Hafa gosdrykkjaframleiðendur miklar áhyggjur af því að breiðist skattlagningin út til annarra borga Bandaríkjanna muni mjög draga úr neyslu gosdrykkja, sem þegar fer minnkandi í Bandaríkjunum. Óttast þau því að hagnaður sinn muni dragast saman.

Miklu púðri er eytt í baráttuna en alls er meira fjármagni veitt í kosningabaráttunni um skattlagninguna í þessum fjórum borgun en hagsmunasamtök í Kaliforníu eyða í væntanlegar forseta- og þingkosningar í Bandaríkjunum. Þá er það fjármagn sem hagsmunasamtök gosdrykkjaframleiðenda hafa lagt til í baráttu sinni gegn sykurskattinum í þessum fjórum borgum tvöfalt á við það sem samtökin nýta til að þrýsta á lýðheilsuleg málefni sér um öll Bandaríkin á hverju ári.

Skiptar skoðanir eru um skattlagningu sem tæki til að hafa áhrif á breytni manna þegar neysla á áfengi og sykri er annars vegar. Nýleg dæmi frá útlöndum sýna að sykurskattar virka sem tæki til að draga úr neyslu líkt og greint var frá í fréttum Stöðvar 2 nýlega.  Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin leggur til að sykur fari ekki fram úr 5 prósentum af heildar kaloríufjölda við næringarinntöku en viðmið var nýlega lækkað úr 10 prósentum.

Sykurskattur er við lýði í Noregi með ágætum árangri auk þess sem að Bretar tóku fyrr á þessu ári upp sykurskatt. Hér á Íslandi var sykurskattur settur á í mars 2013 en lagður af tveimur árum síðar.

Lesa má ítarlega fréttaskýringu Vox.com hér.


Tengdar fréttir

Ekkert lát á íslensku sykuræði

Framboð á sykri hefur verið mest á Íslandi af Norðurlöndum. Hver Íslendingur borðar fjörutíu til fimmtíu kíló af sykri á ári. Norðmenn nærri tuttugu kílóum minna af sykri árlega.

Ekki fullreynt með sykurskatt

Að mati læknis er enginn vafi um ágæti sykurskatts. Segir sykurskatt ekki verið prófaðan almennilega hér á landi. Ísland eina Vestræna landið þar sem álögur á gosdrykki hafa lækkað síðustu ár í stað þess að hækka.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×