Skoðun

Tónlistarnám ætti að vera einn af hornsteinum menntunar

Magnea Gunnarsdóttir skrifar
„Þegar engin orð er að finna, talar tónlistin,” sagði H. C. Andersen. „Aðeins það besta er nógu gott fyrir börnin,” mælti ungverski tónlistarfrömuðurinn Zoltán Kodály á sínum tíma. Að öllum líkindum getum við flest, ef ekki öll, verið sammála um réttmæti þess að hlúa með sem bestum hætti að mótunarskeiði þeirra sem erfa munu landið. Í því hlýtur að felast að þeim fjármunum sem varið er í uppbyggingu mannauðs sé vel varið.

 Kennarar leita sífellt leiða til þess að gera betur fyrir framtíð landsins, enda er það skylda þeirra. Tónlistarskólakennarar stefna að þessu sama marki. Þeir gegna því mikilvæga hlutverki að kynna nemendum sínum undraheima tónlistarinnar. Sá sem hefur fengið að kynnast þeim heimum er ríkari en ella og það verður aldrei frá honum tekið. Þeir gegna einnig því augljósa hlutverki að mennta tónlistarmenn framtíðarinnar og mikilvægi þess verður seint ofmetið. En ávinningur tónlistarnáms kann að vera víðtækari en virðist við fystu sýn. 

 Því hefur verið haldið á lofti að tónlistarnám sé frábært tæki til þess að stuðla að auknum vitsmunaþroska, félagsþroska og tilfinningaþroska. Ávinningurinn sem hlýst af tónlistarnámi hefur yfirfærslugildi á önnur svið. Áhugasamir geta kynnt sér ótal rannsóknir sem styðja jákvæð áhrif tónlistar á nám og heilastarfsemi. Sá sem fær í veganesti gott tónlistarnám er því betur búinn undir áskoranir framtíðarinnar en ella. 

 Verðmætasköpun í hættu

 Fáir efast um gildi tónlistarnáms. Hver efast um gildi þess að taka þátt í skapandi ferli, einn eða í samfélagi við aðra? Hver efast um gildi þess að undirbúa verkefni sem sameinar mörg ólík hæfnisvið, líkt og þegar nemandi tekst á við krefjandi tónsmíð? Hver efast um gildi þess að koma fram, treysta á sjálfan sig og flytja þetta verkefni frammi fyrir hvetjandi áheyrendum? Hver efast um gildi þess sjálfsaga sem tónlistarnám þjálfar? Hver efast um gildi þess að vinna með hugtök, stærðarhlutföll, tungumál á skapandi hátt í gegn um tónlistariðkun? Hver efast um gildi þess að eiga sér einka-leiðbeinanda sem vinnur á einstaklingsmiðaðan hátt? Og hver efast um gildi þess að eiga vel menntaða tónlistarmenn sem fegra heiminn með sköpun sinni? 

 Svona mætti áfram telja, en fyrir utan það að vera snar þáttur í tilverunni sameinar tónlist hvað best alla þá hæfni sem mannshugurinn býr yfir. Tónlistarnám ætti því að vera einn af hornsteinum menntunar í hverju samfélagi. Og þá er ótalinn ávinningurinn af tónlistariðnaðinum sjálfum, sem skilar beinum hagnaði inn í þjóðarbúið. Sú verðmætasköpun er í hættu ef við ekki hlúum að tónlistarmenntun í landinu.

 Nú kveður við nýjan og falskan tón

 Tónlistarkennarar hafa nú búið við lausa kjarasamninga í bráðum heilt ár. Það veldur áhyggjum og afar brýnt er að bæta þar úr hið fyrsta. Sú var tíðin að tónlistarskólakennarar nutu sömu kjara og aðrar kennarastéttir, en nú kveður við nýjan og falskan tón. Ástæða þessa er líklega fyrst og fremst sú að tónlistarkennarar misstu úr eina samningslotu hrunárið 2008, og sátu því eftir. Nú er svo komið að ef ekki verður betur staðið að málum mun skeika um 14% í launamun á milli þeirra og annarra kennarastétta eftir þrjú ár, tónlistarskólakennurum í óhag.

 Telji einhverjir að kennarar séu hátt launaðir ætti að nægja að vísa í þær launatöflur sem hægt er að nálgast á vef Sambands íslenskra sveitarfélaga. Sé miðað við aðrar háskólamenntaðar stéttir má þar glögglega sjá að kennarar bera þar skarðan hlut frá borði. Kennarar almennt (ef frá eru taldir tónlistarkennarar) hafa notið ríflegra launahækkana í prósentum talið undanfarin ár. Það er þó afar brýnt að tala um raunverulegar kjarabætur, en ekki bara prósentur, því prósentur kaupa afar mismikinn mat. Enn fremur segja launahækkanir kennara undanfarin ár ekki alla söguna, þar sem kennarar hafa gjarnan þurft að „kaupa sér“ launahækkanir í skiptum fyrir aukna vinnu. Niðurstaðan er því oft á tíðum stóraukið vinnuálag fyrir lítillega bætt kjör eða, að öðrum kosti, lækkað starfshlutfall fyrir óbreytt vinnuframlag.

 Af framantöldu ætti það að vera augljóst réttlætismál að leiðrétta kjör tónlistarskólakennara. Engin málefnanleg rök styðja gjaldfellingu á störfum í tónlistarskólum landsins. Í upplýstu velferðarsamfélagi ætti að vera metnaðarmál okkar allra að hlúa vel að þeim stéttum sem vinna að því sem máli skiptir: menningu okkar og vexti og viðgangi þeirra sem erfa munu landið.

Mest lesið


Skoðun

Sjá meira


×

Mest lesið