Heilsuskertir ökumenn valda hættu Erla Björg Gunnarsdóttir skrifar 3. mars 2016 14:45 Í 45 prósentum tilfella voru ökumenn sem tilkynntir voru í rannsókninni með heilabilun og ættu ekki undir neinum kringumstæðum að vera með gilt ökuleyfi. Vísir/Ernir Ekki er til formleg leið á Íslandi til að tilkynna um ökumenn sem ættu ekki að vera undir stýri vegna heilsubrests. Áhyggjufullir fjölskyldumeðlimir geta til að mynda lítið gert annað til að bæta öryggi ökumannsins eða annarra en talað við hann eða falið bíllykla. Guðmundur Freyr Úlfarsson samgönguverkfræðingur segir mikilvægt að skilja betur tengsl heilsuskerðingar og umferðarslysa þar sem hlutfall eldri ökumanna hækkar sífellt. Hann tók þátt í rannsókn á tilkynninga- og matsferli í Missouri í Bandaríkjunum og segir vanta sambærilegt kerfi á Íslandi.Guðmundur Freyr Úlfarsson samgönguverkfræðingur.Í Missouri getur heilbrigðisstarfsfólk, nánir fjölskyldumeðlimir, lögregla og starfsfólk ökuleyfastofa tilkynnt um mögulega heilsuskerta ökumenn. Við tekur læknisfræðilegt mat á aksturshæfni og í sumum tilfellum skriflegt eða verklegt próf. Matið getur leitt til takmarkana eða niðurfellingar á ökuleyfi. „Langflestir sem eru tilkynntir missa ökuskírteinið og um helmingur vegna heilabilunar, til dæmis Alzheimer,“ segir Guðmundur. „Það sýnir mikilvægi þess að heimilislæknar á Íslandi fái sérstaka þjálfun til að meta áhrif heilabilana á umferðaröryggi.“ Eldri borgarar á Íslandi þurfa reglulega að fá læknisvottorð til að fá ökuskírteini endurnýjað. „En það er spurning hversu formlegt ferli það er. Þar að auki getur fimmtug manneskja fengið heilabilun og verið hættuleg í umferðinni.“Ágúst Mogensen, rannsóknarstjóri hjá Rannsóknarnefnd samgönguslysa.Ágúst Mogensen, rannsóknarstjóri hjá Rannsóknarnefnd samgönguslysa, tekur undir orð Guðmundar. „Við höfum rannsakað nokkur banaslys undanfarin ár þar sem ökumenn sem hafa verið að glíma við veikindi koma við sögu. Tildrög slysanna og ástand ökumanna vegna lyfjatöku bendir til að fyrr hefði þurft að grípa inn í. Það þarf að bæta kerfið.“ Ágúst segir ekki nýjar tölur til um hve mörg slys verði vegna heilsulausra ökumanna en það verði banaslys og alvarleg slys á hverju ári vegna þeirra. „Það eru eitt til þrjú banaslys á hverju ári. Svo eru líka tilvik þar sem fólk langt leitt í sínum sjúkdómi deyr undir stýri. Fólk sem hefði ekki átt að vera að keyra.“ Ágúst segir mikilvægt að almenningur viti hvernig eigi að bregðast við, að hægt sé á einfaldan hátt að tilkynna um heilsubrest ökumanns og að óháður aðili taki svo ákvörðun um ökuleyfissviptingu. „Tillögur rannsóknarnefndar ganga út á að komið verði á fót embætti trúnaðarlæknis hjá Samgöngustofu, sem myndi hafa samband við ökumenn og fara fram á heilsufars- og ökupróf. Sá aðili myndi hafa samband við ökumanninn og fara fram á heilsufarspróf og mat á aksturshæfni. Fagleg greining og ökumat er langheiðarlegast og skynsamlegast fyrir ökumanninn sjálfan. Ef hann stenst prófið, þá er það afgreitt mál. Ef hann gerir það ekki, þá er búið að skera úr um það að viðkomandi á alls ekki að keyra.“ Mest lesið „Breiðholt mesta fátæktargildra landsins“ Innlent Steinunn Ólína skýtur föstum skotum á Katrínu Innlent Tíu sektaðir vegna notkunar nagladekkja Innlent Segir borgarstjóra óttalegan vettling Innlent Skipulögðu árásir í Þýskalandi og víðar í nafni ISKP Erlent Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Innlent Spaðar Rauðu myllunnar hrundu til jarðar í nótt Erlent „Dapurlegt“ að andstæðingar bólusetninga hafi svo mikil áhrif Innlent Ætlaði að koma upp um barnaníðing en lenti í klóm hans Innlent Vilja taka upp auðlindagjald að hætti Norðmanna Innlent Fleiri fréttir Ræða mest málefni íslenskunnar á fundum enskumælandi ráðs Tíu sektaðir vegna notkunar nagladekkja „Breiðholt mesta fátæktargildra landsins“ Segir borgarstjóra óttalegan vettling Vilja taka upp auðlindagjald að hætti Norðmanna „Dapurlegt“ að andstæðingar bólusetninga hafi svo mikil áhrif Stefnir í sólríkan og hlýjan sumardag fyrsta víða um land Eigendur sjókvíaeldis þurfa ekki að greiða auðlindagjald Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Veturinn sá kaldasti síðan 1999 Vill rjúfa framkvæmdastopp í orkumálum Kári Stefánsson, ákall um vaxtalækkun og hinsegin list Skemmtiferðaskip um tíu metrum frá strandi við Viðey Kínversk ferðaskrifstofa mátti sín lítils gegn TM Komu litlum fiskibáti til bjargar Þyrlan í loftið vegna slasaðs vélsleðamanns Ætlaði að koma upp um barnaníðing en lenti í klóm hans Alvarlegt umferðarslys í Eyjafirði Segir lág laun leikskólakennara mýtu Alltof mörg börn misstu af bólusetningu við mislingum Leyfisveitingin ekki brot á EES-samningnum Með 19 þúsund MDMA-töflur í ferðatöskunni Hafi líka reynt að bana eldri syni sínum Steinunn Ólína segir landráðamál í uppsiglingu Stofnaði lífi átta manna í hættu „í ábataskyni og á ófyrirleitinn hátt“ Fleiri löggur á leiðinni Seðlabankinn geti ekki annað en lækkað vexti Krefja Seðlabankann um vaxtalækkun Eldur í gámi við Sundabakka Alls konar fabúleringar um vinskapinn við Bjarna Ben Sjá meira
Ekki er til formleg leið á Íslandi til að tilkynna um ökumenn sem ættu ekki að vera undir stýri vegna heilsubrests. Áhyggjufullir fjölskyldumeðlimir geta til að mynda lítið gert annað til að bæta öryggi ökumannsins eða annarra en talað við hann eða falið bíllykla. Guðmundur Freyr Úlfarsson samgönguverkfræðingur segir mikilvægt að skilja betur tengsl heilsuskerðingar og umferðarslysa þar sem hlutfall eldri ökumanna hækkar sífellt. Hann tók þátt í rannsókn á tilkynninga- og matsferli í Missouri í Bandaríkjunum og segir vanta sambærilegt kerfi á Íslandi.Guðmundur Freyr Úlfarsson samgönguverkfræðingur.Í Missouri getur heilbrigðisstarfsfólk, nánir fjölskyldumeðlimir, lögregla og starfsfólk ökuleyfastofa tilkynnt um mögulega heilsuskerta ökumenn. Við tekur læknisfræðilegt mat á aksturshæfni og í sumum tilfellum skriflegt eða verklegt próf. Matið getur leitt til takmarkana eða niðurfellingar á ökuleyfi. „Langflestir sem eru tilkynntir missa ökuskírteinið og um helmingur vegna heilabilunar, til dæmis Alzheimer,“ segir Guðmundur. „Það sýnir mikilvægi þess að heimilislæknar á Íslandi fái sérstaka þjálfun til að meta áhrif heilabilana á umferðaröryggi.“ Eldri borgarar á Íslandi þurfa reglulega að fá læknisvottorð til að fá ökuskírteini endurnýjað. „En það er spurning hversu formlegt ferli það er. Þar að auki getur fimmtug manneskja fengið heilabilun og verið hættuleg í umferðinni.“Ágúst Mogensen, rannsóknarstjóri hjá Rannsóknarnefnd samgönguslysa.Ágúst Mogensen, rannsóknarstjóri hjá Rannsóknarnefnd samgönguslysa, tekur undir orð Guðmundar. „Við höfum rannsakað nokkur banaslys undanfarin ár þar sem ökumenn sem hafa verið að glíma við veikindi koma við sögu. Tildrög slysanna og ástand ökumanna vegna lyfjatöku bendir til að fyrr hefði þurft að grípa inn í. Það þarf að bæta kerfið.“ Ágúst segir ekki nýjar tölur til um hve mörg slys verði vegna heilsulausra ökumanna en það verði banaslys og alvarleg slys á hverju ári vegna þeirra. „Það eru eitt til þrjú banaslys á hverju ári. Svo eru líka tilvik þar sem fólk langt leitt í sínum sjúkdómi deyr undir stýri. Fólk sem hefði ekki átt að vera að keyra.“ Ágúst segir mikilvægt að almenningur viti hvernig eigi að bregðast við, að hægt sé á einfaldan hátt að tilkynna um heilsubrest ökumanns og að óháður aðili taki svo ákvörðun um ökuleyfissviptingu. „Tillögur rannsóknarnefndar ganga út á að komið verði á fót embætti trúnaðarlæknis hjá Samgöngustofu, sem myndi hafa samband við ökumenn og fara fram á heilsufars- og ökupróf. Sá aðili myndi hafa samband við ökumanninn og fara fram á heilsufarspróf og mat á aksturshæfni. Fagleg greining og ökumat er langheiðarlegast og skynsamlegast fyrir ökumanninn sjálfan. Ef hann stenst prófið, þá er það afgreitt mál. Ef hann gerir það ekki, þá er búið að skera úr um það að viðkomandi á alls ekki að keyra.“
Mest lesið „Breiðholt mesta fátæktargildra landsins“ Innlent Steinunn Ólína skýtur föstum skotum á Katrínu Innlent Tíu sektaðir vegna notkunar nagladekkja Innlent Segir borgarstjóra óttalegan vettling Innlent Skipulögðu árásir í Þýskalandi og víðar í nafni ISKP Erlent Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Innlent Spaðar Rauðu myllunnar hrundu til jarðar í nótt Erlent „Dapurlegt“ að andstæðingar bólusetninga hafi svo mikil áhrif Innlent Ætlaði að koma upp um barnaníðing en lenti í klóm hans Innlent Vilja taka upp auðlindagjald að hætti Norðmanna Innlent Fleiri fréttir Ræða mest málefni íslenskunnar á fundum enskumælandi ráðs Tíu sektaðir vegna notkunar nagladekkja „Breiðholt mesta fátæktargildra landsins“ Segir borgarstjóra óttalegan vettling Vilja taka upp auðlindagjald að hætti Norðmanna „Dapurlegt“ að andstæðingar bólusetninga hafi svo mikil áhrif Stefnir í sólríkan og hlýjan sumardag fyrsta víða um land Eigendur sjókvíaeldis þurfa ekki að greiða auðlindagjald Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Veturinn sá kaldasti síðan 1999 Vill rjúfa framkvæmdastopp í orkumálum Kári Stefánsson, ákall um vaxtalækkun og hinsegin list Skemmtiferðaskip um tíu metrum frá strandi við Viðey Kínversk ferðaskrifstofa mátti sín lítils gegn TM Komu litlum fiskibáti til bjargar Þyrlan í loftið vegna slasaðs vélsleðamanns Ætlaði að koma upp um barnaníðing en lenti í klóm hans Alvarlegt umferðarslys í Eyjafirði Segir lág laun leikskólakennara mýtu Alltof mörg börn misstu af bólusetningu við mislingum Leyfisveitingin ekki brot á EES-samningnum Með 19 þúsund MDMA-töflur í ferðatöskunni Hafi líka reynt að bana eldri syni sínum Steinunn Ólína segir landráðamál í uppsiglingu Stofnaði lífi átta manna í hættu „í ábataskyni og á ófyrirleitinn hátt“ Fleiri löggur á leiðinni Seðlabankinn geti ekki annað en lækkað vexti Krefja Seðlabankann um vaxtalækkun Eldur í gámi við Sundabakka Alls konar fabúleringar um vinskapinn við Bjarna Ben Sjá meira