Vitundarvakning um krabbamein í kvenlíffærum Fæðinga- og kvensjúkadómalæknar skrifar 27. september 2013 06:00 Næstkomandi sunnudag, 29. september 2013, fer fram svo kallað Globeathon sem er alþjóðlegt átak yfir 80 landa sem hafa sameinast um að efla vitund, þekkingu og rannsóknir tengdar krabbameinum í kvenlíffærum. Um er að ræða göngu/hlaup sem fer fram um alla jörðina á sama degi. Íslendingar taka þátt í þessu átaki og hefst gangan/hlaupið kl. 13.00 fyrir utan Kvennadeild Landspítalans. Af þessu tilefni viljum við vekja athygli á krabbameinum í kvenlíffærum á Íslandi. Hér greinast um sextíu konur ár hvert og árið 2011 voru tæplega 1.000 konur á lífi með krabbamein í kvenlíffærum. Leghálskrabbamein eru í dag um 2,4% allra krabbameina hjá konum á Íslandi og er meðalaldur við greiningu 45 ár. Vegna skipulagðrar leghálskrabbameinsleitar hefur nýgengi sjúkdómsins lækkað á Vesturlöndum. Leghálskrabbameinsleit hefst við 20 ára aldur og er konan svo boðuð í hópleit með reglulegu millibili. Tekið er frumustrok frá leghálsi og gefur það möguleika á að greina forstigsbreytingar, áður en krabbamein hefur náð að þróast. Leghálskrabbamein orsakast af vissum tegundum HPV-veiru sem smitast við kynmök. Þróað hefur verið bóluefni gegn HPV-veirum 16 og 18 en þessar veirur valda um 70% allra leghálskrabbameina. Stúlkur eru bólusettar hérlendis við 12 ára aldur.Reglubundin skoðun Leghálskrabbamein eru oftast einkennalaus en algengustu einkennin eru blæðingar og verkir við samfarir. Á Vesturlöndum greinast flest meinin við leghálskrabbameinsleit og eru þá á byrjunarstigi og batahorfur góðar. Konur sem greinast með langt genginn sjúkdóm hafa yfirleitt ekki mætt reglulega í krabbameinsleit. Ólíkt öðrum tegundum krabbameina má koma í veg fyrir flest leghálskrabbamein, með reglubundinni skoðun og þátttöku í hópleitinni. Krabbamein í leggöngum og ytri kynfærum kvenna eru mjög sjaldgæf og eru innan við 1% greindra krabbameina hjá konum á Íslandi. Þessi krabbamein eru hægt vaxandi og einkenni byrja oft sem kláði á kynfærunum, roði, litabreytingar eða sár. Horfur eru yfirleitt góðar ef krabbameinið er staðbundið. Krabbamein í legbol eru tæp 4% allra krabbameina sem greinast hjá íslenskum konum. Krabbamein í legbol eiga oftast upptök sín í slímhúðinni innan í leginu. Aukið magn estrogens veldur ofvexti á slímhúðinni í leginu, sem getur leitt til krabbameins. Helstu áhættuþættir eru offita, inntaka estrogen-hormóna án mótframlags progesterons, ungur aldur við fyrstu blæðingar og seinkomin tíðahvörf. Helstu einkenni legbolskrabbameins eru yfirleitt óeðlilegar blæðingar og blæðingar eftir tíðahvörf. Horfur sjúklinga sem greinast með legbolskrabbamein eru yfirleitt góðar því að það greinist oftast á frumstigum þar sem krabbameinið hefur ekki náð að dreifa sér út fyrir legið. Eggjastokkakrabbamein eru um 2,3% allra illkynja æxla hjá konum hérlendis. Þessi mein eru algengust hjá konum eftir fimmtugt. Orsakir eggjastokkakrabbameins eru í flestum tilvikum óþekktar, en þekktir eru þættir sem auka eða minnka líkur á að fá sjúkdóminn. Í fáum tilfellum er sjúkdómurinn arfgengur. Einkenni eggjastokkakrabbameins eru lítil í upphafi og flestar konur greinast ekki fyrr en æxlið hefur náð að dreifa sér. Horfur eru mismunandi eftir því hve útbreiddur sjúkdómurinn er.Ábyrgð á eigin heilsu Um þriðjungur Íslendinga fær krabbamein á lífsleiðinni. Krabbamein í kvenlíffærum eru tæp 10% af öllum krabbameinum kvenna hér á landi. Það er mikilvægt að taka ábyrgð á eigin heilsu, vera vakandi fyrir einkennum og mæta reglulega í krabbameinsleit. Með Globeathon-göngunni viljum við hvetja til aukinnar vitundar, styðja konurnar okkar sem eru að berjast við sjúkdóminn, konurnar sem hafa læknast og standa uppi sem sigurvegarar, fjölskyldurnar sem standa við bakið á þeim, fólkið sem tekur þátt í baráttunni með rannsóknum, hjúkrun og lækningu. Við óskum eftir þínum stuðningi og hvatningu. Skráning er á hlaup.is. Við göngum til að ráða niðurlögum krabbameins í kvenlíffærum! Upplýsingar um krabbamein á Íslandi eru fengnar úr krabbameinsskrá, www.krabbameinsskra.is Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson Skoðun Þurfum við að koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen Skoðun Æpandi vanþekking Hjálmar Jónsson Skoðun Nýtt örorkukerfi – verra þeirra réttlæti Marinó G. Njálsson Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason Skoðun Norskur skammtímagróði Gunnlaugur Stefánsson Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir Skoðun Helga Þórisdóttir og fjöregg íslenskrar þjóðar Páll Torfi Önundarson Skoðun Lykillinn að orkuskiptunum er úr áli Guðríður Eldey Arnardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Leikskólamál eru forgangsmál Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hefur allt sem þarf Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju að gera rekstraráætlun? Karl Sólnes Jónsson skrifar Skoðun Norskur skammtímagróði Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Æpandi vanþekking Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Mannréttindi sama hvað Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Helga Þórisdóttir og fjöregg íslenskrar þjóðar Páll Torfi Önundarson skrifar Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson skrifar Skoðun Ótímabundin ráðgjöf til ríkisstjórnar Snæbjörn Brynjarsson skrifar Skoðun Lykillinn að orkuskiptunum er úr áli Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar Skoðun „Vitum ekkert hvað við erum að gera“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nýtt örorkukerfi – verra þeirra réttlæti Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við að koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Bergmál frá geymslustað líkamans Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Gummi Kalli Kristinn Sigurðsson skrifar Skoðun Það verður ekki bæði sleppt og haldið Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Katrín og Gunnar Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Andleg heilsa unga fólksins og áhrif samfélagsmiðla Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Börnin okkar Sigurbjörg Jónsdóttir skrifar Skoðun Ferðaþjónusta til framtíðar Freyja Rut Emilsdóttir skrifar Skoðun Þegar enginn heldur utan um þig Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Öryggi – Forvitni – Gleði Sigríður Hrund Pétursdóttir skrifar Skoðun Öryrkjar auglýsi eftir harðorðum mótmælum! Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Farsælar forvarnir í þágu barna í Reykjavík Guðrún Halla Jónsdóttir,Óskar Dýrmundur Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í lit Anna Lára Pálsdóttir skrifar Skoðun Lega lýðveldisins Íslands Eiríkur Ingi Jóhannsson skrifar Sjá meira
Næstkomandi sunnudag, 29. september 2013, fer fram svo kallað Globeathon sem er alþjóðlegt átak yfir 80 landa sem hafa sameinast um að efla vitund, þekkingu og rannsóknir tengdar krabbameinum í kvenlíffærum. Um er að ræða göngu/hlaup sem fer fram um alla jörðina á sama degi. Íslendingar taka þátt í þessu átaki og hefst gangan/hlaupið kl. 13.00 fyrir utan Kvennadeild Landspítalans. Af þessu tilefni viljum við vekja athygli á krabbameinum í kvenlíffærum á Íslandi. Hér greinast um sextíu konur ár hvert og árið 2011 voru tæplega 1.000 konur á lífi með krabbamein í kvenlíffærum. Leghálskrabbamein eru í dag um 2,4% allra krabbameina hjá konum á Íslandi og er meðalaldur við greiningu 45 ár. Vegna skipulagðrar leghálskrabbameinsleitar hefur nýgengi sjúkdómsins lækkað á Vesturlöndum. Leghálskrabbameinsleit hefst við 20 ára aldur og er konan svo boðuð í hópleit með reglulegu millibili. Tekið er frumustrok frá leghálsi og gefur það möguleika á að greina forstigsbreytingar, áður en krabbamein hefur náð að þróast. Leghálskrabbamein orsakast af vissum tegundum HPV-veiru sem smitast við kynmök. Þróað hefur verið bóluefni gegn HPV-veirum 16 og 18 en þessar veirur valda um 70% allra leghálskrabbameina. Stúlkur eru bólusettar hérlendis við 12 ára aldur.Reglubundin skoðun Leghálskrabbamein eru oftast einkennalaus en algengustu einkennin eru blæðingar og verkir við samfarir. Á Vesturlöndum greinast flest meinin við leghálskrabbameinsleit og eru þá á byrjunarstigi og batahorfur góðar. Konur sem greinast með langt genginn sjúkdóm hafa yfirleitt ekki mætt reglulega í krabbameinsleit. Ólíkt öðrum tegundum krabbameina má koma í veg fyrir flest leghálskrabbamein, með reglubundinni skoðun og þátttöku í hópleitinni. Krabbamein í leggöngum og ytri kynfærum kvenna eru mjög sjaldgæf og eru innan við 1% greindra krabbameina hjá konum á Íslandi. Þessi krabbamein eru hægt vaxandi og einkenni byrja oft sem kláði á kynfærunum, roði, litabreytingar eða sár. Horfur eru yfirleitt góðar ef krabbameinið er staðbundið. Krabbamein í legbol eru tæp 4% allra krabbameina sem greinast hjá íslenskum konum. Krabbamein í legbol eiga oftast upptök sín í slímhúðinni innan í leginu. Aukið magn estrogens veldur ofvexti á slímhúðinni í leginu, sem getur leitt til krabbameins. Helstu áhættuþættir eru offita, inntaka estrogen-hormóna án mótframlags progesterons, ungur aldur við fyrstu blæðingar og seinkomin tíðahvörf. Helstu einkenni legbolskrabbameins eru yfirleitt óeðlilegar blæðingar og blæðingar eftir tíðahvörf. Horfur sjúklinga sem greinast með legbolskrabbamein eru yfirleitt góðar því að það greinist oftast á frumstigum þar sem krabbameinið hefur ekki náð að dreifa sér út fyrir legið. Eggjastokkakrabbamein eru um 2,3% allra illkynja æxla hjá konum hérlendis. Þessi mein eru algengust hjá konum eftir fimmtugt. Orsakir eggjastokkakrabbameins eru í flestum tilvikum óþekktar, en þekktir eru þættir sem auka eða minnka líkur á að fá sjúkdóminn. Í fáum tilfellum er sjúkdómurinn arfgengur. Einkenni eggjastokkakrabbameins eru lítil í upphafi og flestar konur greinast ekki fyrr en æxlið hefur náð að dreifa sér. Horfur eru mismunandi eftir því hve útbreiddur sjúkdómurinn er.Ábyrgð á eigin heilsu Um þriðjungur Íslendinga fær krabbamein á lífsleiðinni. Krabbamein í kvenlíffærum eru tæp 10% af öllum krabbameinum kvenna hér á landi. Það er mikilvægt að taka ábyrgð á eigin heilsu, vera vakandi fyrir einkennum og mæta reglulega í krabbameinsleit. Með Globeathon-göngunni viljum við hvetja til aukinnar vitundar, styðja konurnar okkar sem eru að berjast við sjúkdóminn, konurnar sem hafa læknast og standa uppi sem sigurvegarar, fjölskyldurnar sem standa við bakið á þeim, fólkið sem tekur þátt í baráttunni með rannsóknum, hjúkrun og lækningu. Við óskum eftir þínum stuðningi og hvatningu. Skráning er á hlaup.is. Við göngum til að ráða niðurlögum krabbameins í kvenlíffærum! Upplýsingar um krabbamein á Íslandi eru fengnar úr krabbameinsskrá, www.krabbameinsskra.is
Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason Skoðun
Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir Skoðun
Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar
Skoðun Farsælar forvarnir í þágu barna í Reykjavík Guðrún Halla Jónsdóttir,Óskar Dýrmundur Ólafsson skrifar
Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason Skoðun
Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir Skoðun