Fær þakkir frá fólki úti á götu 3. september 2012 17:00 Eiður Guðnason, Fékk lítil viðbrögð við málfarsábendingum sem hann sendi fjölmiðlum og byrjaði því að blogga. Þúsundasti pistillinn birtist í vikunni. Fréttablaðið/valli Eiður Svanberg Guðnason, fyrrverandi ráðherra og sendiherra, hefur verið iðinn við kolann að benda á það sem betur mætti fara í málfari fjölmiðla. Athugasemdir sínar birtir hann á vefsíðunni undir yfirskriftinni Molar um málfar og miðla á léninu Eidur.is sem og á vefsíðu DV. Pistlarnir eru tölusettir. Þegar þetta er skrifað er þeir orðnir 996 að talsins og hillir því undir þann þúsundasta. „Ætli hann birtist ekki um miðja viku, kannski á fimmtudag,“ segir Eiður, sem var að horfa á arabísku sjónvarpsstöðina Al Jazeera þegar Fréttablaðið sló á þráðinn. Eiður segir að sig hafi ekki grunað að pistlar hans ættu eftir að verða svo margir þegar hann byrjaði að skrifa þá. „Upphafið að þessu var að ég var farinn að hnjóta dálítið um málvillur, sérstaklega í sjónvarpi og útvarpi, og tók upp á því að senda fréttastofu Ríkisútvarpsins tölvuskeyti með vinsamlegum ábendingum. Ég gerði þetta alloft en fékk lítil sem engin viðbrögð. Þá datt mér í hug að byrja á þessum pistlum og fór að lesa blöðin og vefmiðlana með dálítið öðru hugarfari. Þannig fæddist þetta og ég skrifa að jafnaði svona fimm til sex sinnum í viku.“ Eiður var sjálfur blaðamaður á Alþýðublaðinu á árum áður og síðar fréttamaður hjá Sjónvarpinu. „Þar voru gerðar miklar kröfur um málfar, sérstaklega á fréttastofu Sjónvarpsins þar sem séra Emil Björnsson fréttastjóri las yfir allar fréttir. Maður var því alltaf að vanda sig.“ Margt hefur breyst síðan Eiður starfaði á fjölmiðlum og hann grunar að yfirlestur hafi minnkað með árunum. „Á fjölmiðlum vinnur fullt af góðu fólki sem hefur gott vald á málinu. En það er of mikið um að fólk sem hefur ekki máleyra, ef svo má segja, vinni að því er virðist eftirlitslaust. Það er eins og menn setjist niður og skrifi eða þýði frétt og það sé bara birt án þess að nokkur lesi yfir til að laga villur eða samræma textann. Þetta er sérstaklega áberandi á sumrin, þegar afleysingafólk er við störf.“ Eiður tekur eftir mörgum ambögum sjálfur en fær líka ábendingar frá lesendum, bæði í tölvupósti og í athugasemdakerfinu á heimasíðu sinni. „Ég er greinilega ekki einn um að taka eftir þessu og án þess að vilja vera að monta mig er það ótrúlega algengt að ókunnugt fólk víki sér að mér úti á götu og þakki mér fyrir molana. Það þykir mér vænt um og er hvetjandi.'' Eiður ætlar að halda molaskrifum áfram um sinn en veit ekki hversu lengi. En telur hann að molarnir hafi skilað árangri og bætt málfar meðal blaðamanna? „Ég get ekki mælt það en ég veit að þetta er lesið á ritstjórnum og fréttastofum. Einn ritstjóri þakkaði mér fyrir og sagði að ein frétt sem ég minntist á hefði verið svo slæm að hann hefði veitt viðkomandi blaðamanni svolitla áminningu. Ég hef það fyrir sið að nafngreina helst ekki nema ég sé að hæla mönnum en þeir sem eiga í hlut og lesa pistlana vita auðvitað upp á sig sökina.“ Ekki eru allir ánægðir með ábendingar Eiðs, enda getur hann verið harður í horn að taka. Sumum finnst hann helst til neikvæður og hnýta í hann fyrir að gera sjálfur stundum innsláttarvillur. Eiður lætur það ekkert á sig fá. „Ég hef því miður aldrei kunnað að vélrita,“ segir hann og hlær. „Það getur líka verið erfitt að lesa próförk af tölvuskjá og þegar maður er að lesa eigin texta hættir manni til að lesa í málið og þá fara villurnar fram hjá manni. Ég reyni þó að vanda mig og geri mitt besta. En þetta sýnir einmitt hvað yfirlestur er mikilvægur.“ Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Innlent Fjölskylda í norðurljósaleit hrakin á brott af leiðsögumönnum Innlent „Hvergi í verklagsreglum að við séum að reka fólk í burtu“ Innlent Ísland að tapa í slagnum um ferðamenn Innlent Íbúar Hlíða velta fyrir sér dularfullum hvelli Innlent Svipar til gamalla óupplýstra rána Innlent Fullkomlega sáttur við ákvörðun sína en útilokar ekkert Innlent Hamfaragámur Bónus tryggir kældan mat í neyðarástandi Innlent Hætt við framboð og vonast eftir þjóðhollum og guðræknum forseta Innlent Ísland sé í torfkofanum í meðferð alvarlegra atvika Innlent Fleiri fréttir Vélsleðamaður lenti í snjóflóði Kvöldfréttir Stöðvar 2 Hætt við framboð og vonast eftir þjóðhollum og guðræknum forseta Ísland að tapa í slagnum um ferðamenn „Hvergi í verklagsreglum að við séum að reka fólk í burtu“ Aðstoða göngumann á Móskarðshnjúkum Íbúar Hlíða velta fyrir sér dularfullum hvelli Ísland sé í torfkofanum í meðferð alvarlegra atvika Ný og glæsileg skólaþyrping byggð á Hellu Hamfaragámur Bónus tryggir kældan mat í neyðarástandi Fullkomlega sáttur við ákvörðun sína en útilokar ekkert „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Hádegisfréttir Bylgjunnar Svipar til gamalla óupplýstra rána Sýknaður af ákæru um að hafa tekið í háls barns Bjartur skírdagur fram undan í höfuðborginni Líkamsárás til rannsóknar eftir nóttina Fjölskylda í norðurljósaleit hrakin á brott af leiðsögumönnum Vilja koma böndum á bókhald trúfélaga Ferðaóðir Íslendingar þyrpast í ferðalög innanlands sem utan Verulega brugðið yfir Hamraborgarmálinu Hátt í hundrað dauðsföll á þremur árum Týndi vinningshafinn gaf sig fram og græddi níu milljónir Felldu úr gildi friðlýsingu en mátu Mumma ekki vanhæfan Kvöldfréttir Stöðvar 2 Býr á Íslandi en dæmd í sex ára fangelsi í Rússlandi Eldur í Hafnarfirði Haraldur mátti ekki hækka launin en Sigríður ekki heldur lækka þau Læknafélagið mótfallið lögleiðingu dánaraðastoðar „Trúði því ekki að þetta væri ég“ Sjá meira
Eiður Svanberg Guðnason, fyrrverandi ráðherra og sendiherra, hefur verið iðinn við kolann að benda á það sem betur mætti fara í málfari fjölmiðla. Athugasemdir sínar birtir hann á vefsíðunni undir yfirskriftinni Molar um málfar og miðla á léninu Eidur.is sem og á vefsíðu DV. Pistlarnir eru tölusettir. Þegar þetta er skrifað er þeir orðnir 996 að talsins og hillir því undir þann þúsundasta. „Ætli hann birtist ekki um miðja viku, kannski á fimmtudag,“ segir Eiður, sem var að horfa á arabísku sjónvarpsstöðina Al Jazeera þegar Fréttablaðið sló á þráðinn. Eiður segir að sig hafi ekki grunað að pistlar hans ættu eftir að verða svo margir þegar hann byrjaði að skrifa þá. „Upphafið að þessu var að ég var farinn að hnjóta dálítið um málvillur, sérstaklega í sjónvarpi og útvarpi, og tók upp á því að senda fréttastofu Ríkisútvarpsins tölvuskeyti með vinsamlegum ábendingum. Ég gerði þetta alloft en fékk lítil sem engin viðbrögð. Þá datt mér í hug að byrja á þessum pistlum og fór að lesa blöðin og vefmiðlana með dálítið öðru hugarfari. Þannig fæddist þetta og ég skrifa að jafnaði svona fimm til sex sinnum í viku.“ Eiður var sjálfur blaðamaður á Alþýðublaðinu á árum áður og síðar fréttamaður hjá Sjónvarpinu. „Þar voru gerðar miklar kröfur um málfar, sérstaklega á fréttastofu Sjónvarpsins þar sem séra Emil Björnsson fréttastjóri las yfir allar fréttir. Maður var því alltaf að vanda sig.“ Margt hefur breyst síðan Eiður starfaði á fjölmiðlum og hann grunar að yfirlestur hafi minnkað með árunum. „Á fjölmiðlum vinnur fullt af góðu fólki sem hefur gott vald á málinu. En það er of mikið um að fólk sem hefur ekki máleyra, ef svo má segja, vinni að því er virðist eftirlitslaust. Það er eins og menn setjist niður og skrifi eða þýði frétt og það sé bara birt án þess að nokkur lesi yfir til að laga villur eða samræma textann. Þetta er sérstaklega áberandi á sumrin, þegar afleysingafólk er við störf.“ Eiður tekur eftir mörgum ambögum sjálfur en fær líka ábendingar frá lesendum, bæði í tölvupósti og í athugasemdakerfinu á heimasíðu sinni. „Ég er greinilega ekki einn um að taka eftir þessu og án þess að vilja vera að monta mig er það ótrúlega algengt að ókunnugt fólk víki sér að mér úti á götu og þakki mér fyrir molana. Það þykir mér vænt um og er hvetjandi.'' Eiður ætlar að halda molaskrifum áfram um sinn en veit ekki hversu lengi. En telur hann að molarnir hafi skilað árangri og bætt málfar meðal blaðamanna? „Ég get ekki mælt það en ég veit að þetta er lesið á ritstjórnum og fréttastofum. Einn ritstjóri þakkaði mér fyrir og sagði að ein frétt sem ég minntist á hefði verið svo slæm að hann hefði veitt viðkomandi blaðamanni svolitla áminningu. Ég hef það fyrir sið að nafngreina helst ekki nema ég sé að hæla mönnum en þeir sem eiga í hlut og lesa pistlana vita auðvitað upp á sig sökina.“ Ekki eru allir ánægðir með ábendingar Eiðs, enda getur hann verið harður í horn að taka. Sumum finnst hann helst til neikvæður og hnýta í hann fyrir að gera sjálfur stundum innsláttarvillur. Eiður lætur það ekkert á sig fá. „Ég hef því miður aldrei kunnað að vélrita,“ segir hann og hlær. „Það getur líka verið erfitt að lesa próförk af tölvuskjá og þegar maður er að lesa eigin texta hættir manni til að lesa í málið og þá fara villurnar fram hjá manni. Ég reyni þó að vanda mig og geri mitt besta. En þetta sýnir einmitt hvað yfirlestur er mikilvægur.“
Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Innlent Fjölskylda í norðurljósaleit hrakin á brott af leiðsögumönnum Innlent „Hvergi í verklagsreglum að við séum að reka fólk í burtu“ Innlent Ísland að tapa í slagnum um ferðamenn Innlent Íbúar Hlíða velta fyrir sér dularfullum hvelli Innlent Svipar til gamalla óupplýstra rána Innlent Fullkomlega sáttur við ákvörðun sína en útilokar ekkert Innlent Hamfaragámur Bónus tryggir kældan mat í neyðarástandi Innlent Hætt við framboð og vonast eftir þjóðhollum og guðræknum forseta Innlent Ísland sé í torfkofanum í meðferð alvarlegra atvika Innlent Fleiri fréttir Vélsleðamaður lenti í snjóflóði Kvöldfréttir Stöðvar 2 Hætt við framboð og vonast eftir þjóðhollum og guðræknum forseta Ísland að tapa í slagnum um ferðamenn „Hvergi í verklagsreglum að við séum að reka fólk í burtu“ Aðstoða göngumann á Móskarðshnjúkum Íbúar Hlíða velta fyrir sér dularfullum hvelli Ísland sé í torfkofanum í meðferð alvarlegra atvika Ný og glæsileg skólaþyrping byggð á Hellu Hamfaragámur Bónus tryggir kældan mat í neyðarástandi Fullkomlega sáttur við ákvörðun sína en útilokar ekkert „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Hádegisfréttir Bylgjunnar Svipar til gamalla óupplýstra rána Sýknaður af ákæru um að hafa tekið í háls barns Bjartur skírdagur fram undan í höfuðborginni Líkamsárás til rannsóknar eftir nóttina Fjölskylda í norðurljósaleit hrakin á brott af leiðsögumönnum Vilja koma böndum á bókhald trúfélaga Ferðaóðir Íslendingar þyrpast í ferðalög innanlands sem utan Verulega brugðið yfir Hamraborgarmálinu Hátt í hundrað dauðsföll á þremur árum Týndi vinningshafinn gaf sig fram og græddi níu milljónir Felldu úr gildi friðlýsingu en mátu Mumma ekki vanhæfan Kvöldfréttir Stöðvar 2 Býr á Íslandi en dæmd í sex ára fangelsi í Rússlandi Eldur í Hafnarfirði Haraldur mátti ekki hækka launin en Sigríður ekki heldur lækka þau Læknafélagið mótfallið lögleiðingu dánaraðastoðar „Trúði því ekki að þetta væri ég“ Sjá meira