Menning

Felur í sér mikinn leik og marga möguleika

Magnús Guðmundsson skrifar
Birta Guðjónsdóttir, deildarstjóri sýningardeildar Listasafns Íslands.
Birta Guðjónsdóttir, deildarstjóri sýningardeildar Listasafns Íslands. Visir/Anton Brink
Birtingarmyndir málverka í ljósmyndum úr íslenskri samtímalist er viðfangsefni sýningarinnar Ljósmálun sem var opnuð nýverið í Listasafni Íslands að Fríkirkjuvegi. Verkin á sýningunni eru frá tímabilinu 1965 til 2015 og að langstærstum hluta í eigu safnsins en einnig er þar að finna verk í eigu listamanna sjálfra, einkum af yngri kynslóð sýnenda.

Birta Guðjónsdóttir, deildarstjóri sýningardeildar safnsins og sýningarstjóri, segir að grunnur sýningarinnar sé byggður á undirbúningi að stærra verkefni sem sé í raun enn í mótun. „Þetta er fyrsta skref í samstarfsverkefni Listasafns Íslands og Þjóðminjasafns sem við áætlum að haldi áfram 2017/2018. En þessi sýning er aftur á móti sjálfstæð. Þarna er blanda af eldri og yngri listamönnum hverra verk hafa ekki verið sýnd hér í Listasafninu áður og mig langaði til þess að vekja athygli á og sjá þeirra verk í bland við þekktari listamenn. Í þessu samstarfsverkefni með Þjóðminjasafninu höfum við verið að skoða þessi tengsl ljósmynda og málverksins á lengra tímabili eða í raun frá því í árdaga ljósmyndunar á Íslandi.

Breytt viðhorf

Við höfum verið að skoða þetta vítt og breitt, listamenn sem nota ljósmyndina, ljósmyndara og listamenn sem hafa málað eftir ljósmyndum og á ljósmyndir. Þar sem við vorum byrjuð að vinna þetta vorum við dáldið æst í að sýna fljótlega það sem er næst okkur í tíma. Elsta verkið er frá 1965 en það nýjasta er verk Jónu Hlífar Halldórsdóttur frá 2015, sem kom inn í safneign Listasafnsins fyrir hálfu ári. Bæði eru þessi verk eftir listamenn sem fást við ljósmyndina sem sinn helsta miðil og listamenn sem nota ljósmyndamiðilinn í bland við aðra miðla.

Safnið hefur ekki sinnt ljósmyndinni mikið sem miðli innan myndlistarinnar. Sýningin er því liður í því að takast á við ljósmyndina sem hluta af samtímalistinni en sýnileiki hennar er alltaf að aukast innan myndlistarinnar bæði hér heima og alþjóðlega. Viðhorfið til ljósmyndarinnar hefur verið að breytast og fólk sem fylgist með listum og þá ljósmyndun sérstaklega áttar sig á því að þetta er form sem getur staðist tímans tönn þó svo enn eimi sums staðar eftir af hírarkíu miðlanna, málverksins og ljósmyndunarinnar.

Mikilvægir áhrifavaldar

E.t.v. má rekja slíka nálgun til þess að á Íslandi hefur skort á áherslu á ljósmyndina í listnámi, t.d. samanborið við hin Norðurlöndin, í Listaháskólanum hefur t.d. því miður ekki verið nægilega gott ljósmyndaver og tæknilegar aðstæður hafa ekki verið hvatning til þess að kanna þennan miðil og þenja mörk hans. Það hefur svo aftur jákvæð áhrif þegar þekktir listamenn vinna með ljósmyndina. Það má t.d. nefna Ólaf Elíasson og hérlendis hefur Roni Horn líka haft mikil áhrif á listamenn sem eru að nota miðilinn. En svo eru líka listamenn s.s. Sigurður Guðmundsson sem hefur notað ljósmyndina frá sjöunda áratugnum og hefur haft mikil áhrif á nálgunina við miðilinn sem listmiðil þótt hann líti ekki á sig sem ljósmyndara og hafi ekki sérstakan áhuga á tæknilegum hluta ljósmyndunar. Sigurður á verk á sýningunni.

Það er ör þróun í þessum miðli og tækniþróunin skilar sér þráðbeint inn í notkun hans. Frelsið sem ljósmyndin veitir listamanninum er mjög frelsandi og felur í sér mikinn leik og marga möguleika.“

Greinin birtist birtist fyrst í Fréttablaðinu 26. maí.






Fleiri fréttir

Sjá meira


×