Féll fyrir frásögn Watts Gunnþóra Gunnarsdóttir skrifar 21. janúar 2017 09:15 Gerður fór í heimsreisu árið 2014 og kom til eyjunnar Trinidad þar sem Watts hvílir, skoðaði meira að segja kirkjuna þar sem útför hans fór fram árið 1921, svo þar var um hálfgerða pílagrímsför að ræða. Eyþór Árnason „Ég tel bókina Norður yfir Vatnajökul með bestu ferðabókum sem hafa verið skrifaðar um landið. Hún kom fyrst út í íslenskri þýðingu árið 1962 en hefur verið ófáanleg í áratugi,“ segir Gerður Steinþórsdóttir íslenskufræðingur sem hefur endurútgefið téða bók með styrk frá Vinum Vatnajökuls. Höfundurinn, Englendingurinn William Lord Watts, var ævintýragjarn landkönnuður og vísindamaður. Markmið hans var að komast fyrstur yfir þveran Vatnajökul og honum tókst það árið 1875, í þriðju tilraun á fimm árum. Með honum voru fimm Íslendingar sem hann hrósar mikið, fremstur þeirra var Páll Pálsson sem fékk viðurnefnið jökull. Leiðangurinn hreppti illviðri og var tólf daga yfir jökulinn en bætti fjórum við með því að ganga norður að Grímsstöðum. Watts varð vitni að bæði Öskjugosi og Mývatnseldum. Hann segir ekki einungis frá ferðinni yfir jökulinn heldur lýsir bæjum og fólki, þannig að bókin er líka þjóðlífslýsing. Gerður er fjallageit. Hún hefur gengið á alla tinda í bókinni Íslensk fjöll, gönguleiðir á 151 tind. Sautján þeirra eru ýmist á Vatnajökli eða við rætur hans. „Einu sinni var ég að koma úr fjallgöngu og kom við á Jöklasafninu á Höfn. Þar las ég um fyrstu ferð Watts yfir Vatnajökul, og bókina um hana las ég í framhaldinu og féll fyrir frásögn Watts, brennandi ást hans á íslenskri náttúru og viðhorfi hans til þjóðarinnar,“ lýsir hún. Það var Jón Eyþórsson, veðurfræðingur og fyrsti formaður Jöklarannsóknafélagsins, sem þýddi bókina. Að sögn Gerðar er formáli hans mjög góður: „Jón birtir ágætan útdrátt úr bók sem Watts skrifaði eftir aðra ferð sína á Vatnajökul þegar hann þurfti að snúa við vegna veðurs og matarskorts. Jón vissi hins vegar sáralítið um Watts, auk þess sem hann fékk rangar upplýsingar um hann. Í þeim segir að Watts hafi látist tveimur árum eftir hina frækilegu ferð, þá 26 ára. Einnig að hann hafi verið lögfræðingur. En ég komst að því að hann lifði til sjötugs og hafði numið jarðfræði áður en hann kom í tvær seinni ferðir sínar til Íslands.“ Greinin birtist fyrst 21. janúar 2017. Lífið Menning Mest lesið Veltir fyrir sér hvort hann sé dottinn úr tísku Lífið Krabbameinið sem týndist: „Fyrst sagði ég bara fokk!“ Áskorun Páll Óskar genginn í það heilaga: „Besti dagur lífs okkar“ Lífið Bein útsending: Veglegir vinningar í páskabingói Blökastsins Lífið Kastast í kekki milli Carragher og kærastans Lífið Bein útsending: Heimir Guðjóns og Höddi Magg í einvígi aldarinnar Lífið Hjólhýsabyggðin á Laugarvatni og Húsið á Eyrarbakka Lífið Svar við spurningu lesanda: Hvað má fróa sér oft í viku? Lífið Líkt við apa og klappað eins og hundi Lífið Kappakstur milli Hjálmars og Magneu Lífið Fleiri fréttir Listamaðurinn á bak við Áfanga í Viðey látinn Eliza hlaut heiðursverðlaun Fyrsta alþjóðlega barokkhátíðin í Reykjavík Gerður Kristný hlýtur virt norsk bókmenntaverðlaun Hættir sem leikhússtjóri og hefur störf í ráðuneytinu Myndaveisla: Sex listrænum áratugum fagnað með glæsilegri sýningu Amanda og Brák meðal handhafa Íslensku myndlistarverðlaunanna Kaflaskil í íslenskri menningarsögu Hjartnæm stund Guðna með Herði og Kára Grindavíkurbær heiðursgestur Menningarnætur 2024 Kristín Ómarsdóttir meðal þeirra sem hlaut Fjöruverðlaunin Síðasta verk Nóbelsverðlaunahafans gefið út gegn hans eigin óskum Listræn og lífleg starfsemi í gömlu Áburðarverksmiðjunni Myndaveisla: Yfir þúsund manns í listrænu fjöri í Hveragerði Myndaveisla: Þotulið hönnunarbransans fagnaði með stæl Myndaveisla: Fullt út úr dyrum og næstum uppselt fyrir opnun „Óþekka barnið“ í íslenskri myndlist fer nýjar leiðir Íslensk strandmenning í brennidepli á Akranesi Þrífst vel í brjálaðri vinnumenningu í New York Samtal við mömmu sem olli straumhvörfum Deilt um hinn dísæta hnakka: Forheimskandi efnishyggja eða vítamínsprauta? Lofar breyttu lífi með fyrirvara „Tækifæri til að pæla í fallegri veruleika eftir dauðann“ Troðfullt í Marshall-húsinu á opnun listrænna systra Tóku saman höndum fyrir Hendi næst Settist í öll sæti Eldborgar og tók 5000 sjálfsmyndir Emils- og Línu-tónskáldið Georg Riedel látið Kristín og Anna tilnefndar til bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Hildur Hermóðsdóttir er látin Taka stutt hlé frá leikhúsinu fyrir ferðalög til Perú og Keníu Sjá meira
„Ég tel bókina Norður yfir Vatnajökul með bestu ferðabókum sem hafa verið skrifaðar um landið. Hún kom fyrst út í íslenskri þýðingu árið 1962 en hefur verið ófáanleg í áratugi,“ segir Gerður Steinþórsdóttir íslenskufræðingur sem hefur endurútgefið téða bók með styrk frá Vinum Vatnajökuls. Höfundurinn, Englendingurinn William Lord Watts, var ævintýragjarn landkönnuður og vísindamaður. Markmið hans var að komast fyrstur yfir þveran Vatnajökul og honum tókst það árið 1875, í þriðju tilraun á fimm árum. Með honum voru fimm Íslendingar sem hann hrósar mikið, fremstur þeirra var Páll Pálsson sem fékk viðurnefnið jökull. Leiðangurinn hreppti illviðri og var tólf daga yfir jökulinn en bætti fjórum við með því að ganga norður að Grímsstöðum. Watts varð vitni að bæði Öskjugosi og Mývatnseldum. Hann segir ekki einungis frá ferðinni yfir jökulinn heldur lýsir bæjum og fólki, þannig að bókin er líka þjóðlífslýsing. Gerður er fjallageit. Hún hefur gengið á alla tinda í bókinni Íslensk fjöll, gönguleiðir á 151 tind. Sautján þeirra eru ýmist á Vatnajökli eða við rætur hans. „Einu sinni var ég að koma úr fjallgöngu og kom við á Jöklasafninu á Höfn. Þar las ég um fyrstu ferð Watts yfir Vatnajökul, og bókina um hana las ég í framhaldinu og féll fyrir frásögn Watts, brennandi ást hans á íslenskri náttúru og viðhorfi hans til þjóðarinnar,“ lýsir hún. Það var Jón Eyþórsson, veðurfræðingur og fyrsti formaður Jöklarannsóknafélagsins, sem þýddi bókina. Að sögn Gerðar er formáli hans mjög góður: „Jón birtir ágætan útdrátt úr bók sem Watts skrifaði eftir aðra ferð sína á Vatnajökul þegar hann þurfti að snúa við vegna veðurs og matarskorts. Jón vissi hins vegar sáralítið um Watts, auk þess sem hann fékk rangar upplýsingar um hann. Í þeim segir að Watts hafi látist tveimur árum eftir hina frækilegu ferð, þá 26 ára. Einnig að hann hafi verið lögfræðingur. En ég komst að því að hann lifði til sjötugs og hafði numið jarðfræði áður en hann kom í tvær seinni ferðir sínar til Íslands.“ Greinin birtist fyrst 21. janúar 2017.
Lífið Menning Mest lesið Veltir fyrir sér hvort hann sé dottinn úr tísku Lífið Krabbameinið sem týndist: „Fyrst sagði ég bara fokk!“ Áskorun Páll Óskar genginn í það heilaga: „Besti dagur lífs okkar“ Lífið Bein útsending: Veglegir vinningar í páskabingói Blökastsins Lífið Kastast í kekki milli Carragher og kærastans Lífið Bein útsending: Heimir Guðjóns og Höddi Magg í einvígi aldarinnar Lífið Hjólhýsabyggðin á Laugarvatni og Húsið á Eyrarbakka Lífið Svar við spurningu lesanda: Hvað má fróa sér oft í viku? Lífið Líkt við apa og klappað eins og hundi Lífið Kappakstur milli Hjálmars og Magneu Lífið Fleiri fréttir Listamaðurinn á bak við Áfanga í Viðey látinn Eliza hlaut heiðursverðlaun Fyrsta alþjóðlega barokkhátíðin í Reykjavík Gerður Kristný hlýtur virt norsk bókmenntaverðlaun Hættir sem leikhússtjóri og hefur störf í ráðuneytinu Myndaveisla: Sex listrænum áratugum fagnað með glæsilegri sýningu Amanda og Brák meðal handhafa Íslensku myndlistarverðlaunanna Kaflaskil í íslenskri menningarsögu Hjartnæm stund Guðna með Herði og Kára Grindavíkurbær heiðursgestur Menningarnætur 2024 Kristín Ómarsdóttir meðal þeirra sem hlaut Fjöruverðlaunin Síðasta verk Nóbelsverðlaunahafans gefið út gegn hans eigin óskum Listræn og lífleg starfsemi í gömlu Áburðarverksmiðjunni Myndaveisla: Yfir þúsund manns í listrænu fjöri í Hveragerði Myndaveisla: Þotulið hönnunarbransans fagnaði með stæl Myndaveisla: Fullt út úr dyrum og næstum uppselt fyrir opnun „Óþekka barnið“ í íslenskri myndlist fer nýjar leiðir Íslensk strandmenning í brennidepli á Akranesi Þrífst vel í brjálaðri vinnumenningu í New York Samtal við mömmu sem olli straumhvörfum Deilt um hinn dísæta hnakka: Forheimskandi efnishyggja eða vítamínsprauta? Lofar breyttu lífi með fyrirvara „Tækifæri til að pæla í fallegri veruleika eftir dauðann“ Troðfullt í Marshall-húsinu á opnun listrænna systra Tóku saman höndum fyrir Hendi næst Settist í öll sæti Eldborgar og tók 5000 sjálfsmyndir Emils- og Línu-tónskáldið Georg Riedel látið Kristín og Anna tilnefndar til bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Hildur Hermóðsdóttir er látin Taka stutt hlé frá leikhúsinu fyrir ferðalög til Perú og Keníu Sjá meira