Eru lífskjör betri með ódýrari fæðu? Elín M. Stefánsdóttir skrifar 1. mars 2017 07:00 Mönnum verður tíðrætt um að ef tollar væru afnumdir þá gæfist landsmönnum kostur á ódýrari matvælum, en hvað þýðir ódýrari fæða? Við sem stöndum að framleiðslu á matvælum sjáum að það þýðir oftar en ekki lakari aðbúnaður dýra, meiri lyfjagjöf til þeirra og minni raunveruleg næring í framleiddu matvælunum sem eru seld á lægra verði. Umhverfið nýtur heldur ekki góðs af þeirri framleiðslu enda oftast mikið álag á jarðveginn og á plönturnar og dýrin að vaxa hratt til að ná fram sem mestri hagkvæmni. Matvæla- og landbúnaðarstofnun Sameinuðu þjóðanna áætlar að ef horft er á alla virðiskeðjuna sé um þriðjungi allra matvæla sóað. Það byrjar á ræktun og vinnslu, heldur áfram í flutningum og endar á heimilum okkar, við hvert skref sóum við landi, vatni og orku sem nýtt hefur verið í framleiðsluna sem var svo ekki neytt.Hver er raunveruleikinn á Íslandi? Ísland ásamt Noregi notar langtum minna af sýklalyfjum við dýraeldi en þjóðir sunnar í Evrópu. Þá er óleyfilegt að nýta sýklalyf sem vaxtarhvata og ónæmar bakteríur (sem sýklalyf vinna ekki á) eru sjaldgæfar hér á landi. Á Íslandi er framleitt minna af kjöti, mjólk og grænmeti við óhagkvæmari aðstæður en fyrir það fáum við afurðir af dýrum sem búa ekki við jafn mikla lyfjagjöf og ræktunaraðferðir sem eru langtum betri. Íslendingar eru neyslufrekasta þjóðin samkvæmt nýlegum vistsporsmælingum á heimsvísu. Á Íslandi erum við að kaupa inn of mikið af fæðu sem endar í ruslinu en Reykjavíkurborg hefur áætlað að það sé fyrir 150.000 kr. á ári á hverja fjölskyldu. Bændum finnst stundum að þeir séu einhvers konar afætur á þjóðinni. En ég get fullyrt að íslenskir bændur vilja ekkert fremur en að framleiða heilnæm matvæli í sátt við þjóð og land. Við skiljum heldur ekki af hverju er verið að stilla upp hagsmunum bænda á móti hagsmunum neytenda. Við erum öll í sama bátnum.Hvað viljum við gera? Sé miðað við að hægt væri að draga úr sóun matvæla um 20% myndi það þýða 30 þúsund kr. sparnað á hverja fjölskyldu á ári. Þá eru ótalin þau tækifæri sem finnast við vinnslu matvæla áður en þau koma í verslunina. Sé framleitt innanlands gætum við einnig unnið áfram að því að draga úr kolefnisspori matvæla. Þá vinnum við náttúrunni gagn, spörum gjaldeyri fyrir þjóðfélagið og eyðum minna fé í mat í hverjum mánuði, saman. Til lengri tíma nýtur enginn góðs af því að grafa undan heilnæmri matvælaframleiðslu á Íslandi. Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Hver skipaði bankaráði Landsbankans að kaupa TM? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Eftirliti með snyrtistofum ábótavant Halla Signý Kristjánsdóttir Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun Bréf til þjóðarinnar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Tónlist í gleði og sorg Sigurvin Lárus Jónsson Skoðun Formaður geðlækna illa áttaður? Vilhjálmur Hjálmarsson Skoðun Að vera eða vera ekki í samkeppni við sjálfa sig Ólafur Stephensen Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Skaðaminnkun, lækning, hroki og hleypidómar Guðbjörg Sveinsdóttir Skoðun Markvissar aðgerðir munu skila árangri á húsnæðismarkaði Ágúst Bjarni Garðarsson Skoðun Skoðun Skoðun Tónlist í gleði og sorg Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Eftirliti með snyrtistofum ábótavant Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Markvissar aðgerðir munu skila árangri á húsnæðismarkaði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Bréf til þjóðarinnar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Einokunarmjólk? Hilmar Vilberg Gylfason skrifar Skoðun Má þjóðin ráða? Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Formaður geðlækna illa áttaður? Vilhjálmur Hjálmarsson skrifar Skoðun Hver skipaði bankaráði Landsbankans að kaupa TM? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Að vera eða vera ekki í samkeppni við sjálfa sig Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Engin námslán fyrir fátækt fólk Gísli Laufeyjarson Höskuldsson skrifar Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmálin koma okkur öllum við Arnar Freyr Sigurðsson skrifar Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Fríar máltíðir grunnskólabarna - merkur samfélagslegur áfangi Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Heilbrigðisráðuneytið er með forystu Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Skaðaminnkun, lækning, hroki og hleypidómar Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Fyrirgefðu mér mín kæra Harpa Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Vikan með Gísla Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Furðulegar verðlækkanir á mörkuðum Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Varanlegt vopnahlé og sjálfstæð Palestína Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Með of mikil völd Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson skrifar Skoðun Er sniðugt að vera með tilgreinda séreign? Guðný Helga Lárusdóttir skrifar Skoðun Ekki þykjast ekki vita neitt Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Athugasemdir við eignaumsýslu Landsbanka Íslands Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Framsókn stendur með bændum og neytendum Hópur þingmanna Framsóknar skrifar Skoðun Staðan í stjórnmálum vorið 2024 Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Bónus, viðbót eða umframorka Hörður Arnarson skrifar Skoðun Grímulaus sérhagsmunagæsla Andrés Magnússon skrifar Skoðun VI. Sköpunarsaga þjóðsögu – plottið í Síðumúla raunar hápólitískt Hafþór S. Ciesielski skrifar Sjá meira
Mönnum verður tíðrætt um að ef tollar væru afnumdir þá gæfist landsmönnum kostur á ódýrari matvælum, en hvað þýðir ódýrari fæða? Við sem stöndum að framleiðslu á matvælum sjáum að það þýðir oftar en ekki lakari aðbúnaður dýra, meiri lyfjagjöf til þeirra og minni raunveruleg næring í framleiddu matvælunum sem eru seld á lægra verði. Umhverfið nýtur heldur ekki góðs af þeirri framleiðslu enda oftast mikið álag á jarðveginn og á plönturnar og dýrin að vaxa hratt til að ná fram sem mestri hagkvæmni. Matvæla- og landbúnaðarstofnun Sameinuðu þjóðanna áætlar að ef horft er á alla virðiskeðjuna sé um þriðjungi allra matvæla sóað. Það byrjar á ræktun og vinnslu, heldur áfram í flutningum og endar á heimilum okkar, við hvert skref sóum við landi, vatni og orku sem nýtt hefur verið í framleiðsluna sem var svo ekki neytt.Hver er raunveruleikinn á Íslandi? Ísland ásamt Noregi notar langtum minna af sýklalyfjum við dýraeldi en þjóðir sunnar í Evrópu. Þá er óleyfilegt að nýta sýklalyf sem vaxtarhvata og ónæmar bakteríur (sem sýklalyf vinna ekki á) eru sjaldgæfar hér á landi. Á Íslandi er framleitt minna af kjöti, mjólk og grænmeti við óhagkvæmari aðstæður en fyrir það fáum við afurðir af dýrum sem búa ekki við jafn mikla lyfjagjöf og ræktunaraðferðir sem eru langtum betri. Íslendingar eru neyslufrekasta þjóðin samkvæmt nýlegum vistsporsmælingum á heimsvísu. Á Íslandi erum við að kaupa inn of mikið af fæðu sem endar í ruslinu en Reykjavíkurborg hefur áætlað að það sé fyrir 150.000 kr. á ári á hverja fjölskyldu. Bændum finnst stundum að þeir séu einhvers konar afætur á þjóðinni. En ég get fullyrt að íslenskir bændur vilja ekkert fremur en að framleiða heilnæm matvæli í sátt við þjóð og land. Við skiljum heldur ekki af hverju er verið að stilla upp hagsmunum bænda á móti hagsmunum neytenda. Við erum öll í sama bátnum.Hvað viljum við gera? Sé miðað við að hægt væri að draga úr sóun matvæla um 20% myndi það þýða 30 þúsund kr. sparnað á hverja fjölskyldu á ári. Þá eru ótalin þau tækifæri sem finnast við vinnslu matvæla áður en þau koma í verslunina. Sé framleitt innanlands gætum við einnig unnið áfram að því að draga úr kolefnisspori matvæla. Þá vinnum við náttúrunni gagn, spörum gjaldeyri fyrir þjóðfélagið og eyðum minna fé í mat í hverjum mánuði, saman. Til lengri tíma nýtur enginn góðs af því að grafa undan heilnæmri matvælaframleiðslu á Íslandi. Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun
Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun
Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar
Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar
Skoðun Fríar máltíðir grunnskólabarna - merkur samfélagslegur áfangi Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar
Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson skrifar
Skoðun VI. Sköpunarsaga þjóðsögu – plottið í Síðumúla raunar hápólitískt Hafþór S. Ciesielski skrifar
Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun
Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun