Ekki þess virði að tilkynna um atvinnusjúkdóma Svavar Hávarðsson skrifar 22. september 2014 07:00 Heilsutjón og samfélagskostnaður er margfalt meiri vegna atvinnusjúkdóma en vinnuslysa. Vinnueftirlitinu berast mjög takmarkaðar upplýsingar um atvinnusjúkdóma hér á landi. Tilkynningar sem stofnuninni berast eru aðeins brot af því sem gera mætti ráð fyrir ár hvert og fyrir vikið tapast dýrmætt tækifæri til forvarna í samfélaginu. Eyjólfur Sæmundsson, forstjóri Vinnueftirlitsins, gerir vanskráningu atvinnutengdra sjúkdóma að umtalsefni í inngangi nýrrar ársskýrslu stofnunarinnar. Þar bendir hann á að árið 2010 var tilkynnt um átta tilfelli en 24 í fyrra, þar af 15 vegna vandamála sem tengjast myglusveppi en þau hafa verið mikið í sviðsljósinu. Eyjólfur segir ljóst að ný reglugerð um tilkynningu og skráningu atvinnusjúkdóma, sem tók gildi árið 2011, hafi litlum árangri skilað.Eyjólfur SæmundssonMargt kemur til, segir Eyjólfur. Orsakasamhengi getur verið flókið þegar kemur að atvinnusjúkdómum og tilkynningaskylda hvílir á herðum læknis, ekki atvinnurekanda. „Læknar virðast almennt tregir til að kveða upp úr um það að mestar líkur séu á að sjúkdómur orsakist af vinnuumhverfinu. Hér skiptir einnig máli að ekki eru greiddar bætur úr almannatryggingum vegna atvinnusjúkdóma með sama hætti og vinnuslysa og hagsmunir sjúklings af greiningu því ekki taldir miklir. Sá sem fyrir heilsutjóni hefur orðið getur vissulega leitað réttar síns í einkamáli fyrir dómstólum en það er torfarin leið. Að þessu leyti stöndum við langt að baki nágrannalöndunum þar sem betur er séð fyrir þessum hlutum og nefni ég Danmörku sem dæmi,“ skrifar Eyjólfur og bætir við að þetta leiði til þess að kostnaður einstaklinga og samfélagsins komi ekki upp á yfirborðið og hvati til forvarna verði minni en ella. Kristinn Tómasson, yfirlæknir Vinnueftirlitsins, segir að athugun innan Vinnueftirlitsins hafi leitt í ljós að búast mætti við allt að 200 tilkynningum á ári að lágmarki. Hér þarf þó að slá varnagla, segir Kristinn. Fjöldi tilfella tengdra myglusveppi kom til vegna þess að vandamálið kom upp á Landspítalanum. „Það leiddi til þess að fleiri hundruð starfsmenn á spítalanum voru skoðaðir. Einstaklingur tilkynnir sig veikan sem leiðir í ljós að hópur fólks er mögulega í hættu og þá eru úrbætur gerðar sem koma mörgum til góða,“ segir Kristinn og hnykkir á forvarnagildi eins tilfellis en jafnframt að það skekki nokkuð myndina sem dregin er upp í tölfræði um atvinnusjúkdóma. Mest lesið Tók upp þegar hann nauðgaði kærustu sinni í tvígang Innlent Svona var Pallborðið með Baldri, Höllu Hrund og Jóni Innlent Átta forsetaefni klár með listana Innlent Straumhvörf í veðrinu Innlent Eiga von á öðru eldgosi Innlent Hættir með Matargjafir á Akureyri með sorg í hjarta Innlent Ísraelar gera árás á Íran Erlent Helga ekki tilbúin að henda inn handklæðinu Innlent Myndband sýnir þjófana í Hamraborg hafa lítið fyrir hlutunum Innlent Baldur segir lygasögur ekki hafa nein áhrif á þá Felix Innlent Fleiri fréttir Þjófunum yfirsást taska með milljónum króna Framkvæmdastjórinn sagður hafa greitt sjálfum sér án heimildar Yfirvofandi eldgos, örvæntingarfull móðir og Hamraborgarþjófarnir Eiga von á öðru eldgosi Maður með kókaín í niðursuðudósum fær mildari dóm Tók upp þegar hann nauðgaði kærustu sinni í tvígang Öllum dómurum skipt út í milljarðamáli fyrrverandi ráðherra Skoðar róttækar breytingar á vaxtabótakerfinu Baldur segir lygasögur ekki hafa nein áhrif á þá Felix Ráðnar aðstoðarmenn nýrrar ríkisstjórnar Átta forsetaefni klár með listana Þórhildur og Heiða María hlutu Hvatningarverðlaun Rannsóknasjóðs Taska stútfull af milljónum króna enn ófundin Ófundin peningataska, aukin spenna í Mið-Austurlöndum og breyting á vaxtabótum Svona var Pallborðið með Baldri, Höllu Hrund og Jóni Guðmundur H. Garðarsson fallinn frá Sakaður um fjölda afbrota: Ungar stúlkur einar heima urðu skelkaðar þegar hann ruddist inn Helga ekki tilbúin að henda inn handklæðinu Kallað út vegna eldamennsku við Stuðlaháls Kæra bónda eftir að 29 naut fundust dauð Straumhvörf í veðrinu Náttúran helsta ástæðan fyrir ferðalögum til Íslands Hættir með Matargjafir á Akureyri með sorg í hjarta Stjórnarmaður í RÚV segir opinber hlutafélög fé án hirðis Þórkatla kom í veg fyrir áætlun fjölskyldunnar: „Þetta tekur allt saman svo fjandi langan tíma“ Landris stöðugt og hraunbreiðan sex ferkílómetrar Katrín á toppnum um allt land Opna miðstöð fyrir palestínsk börn Íslenska landslagið ómetanlegt fyrir manninn með loftnet í höfuðkúpunni Myndband sýnir þjófana í Hamraborg hafa lítið fyrir hlutunum Sjá meira
Vinnueftirlitinu berast mjög takmarkaðar upplýsingar um atvinnusjúkdóma hér á landi. Tilkynningar sem stofnuninni berast eru aðeins brot af því sem gera mætti ráð fyrir ár hvert og fyrir vikið tapast dýrmætt tækifæri til forvarna í samfélaginu. Eyjólfur Sæmundsson, forstjóri Vinnueftirlitsins, gerir vanskráningu atvinnutengdra sjúkdóma að umtalsefni í inngangi nýrrar ársskýrslu stofnunarinnar. Þar bendir hann á að árið 2010 var tilkynnt um átta tilfelli en 24 í fyrra, þar af 15 vegna vandamála sem tengjast myglusveppi en þau hafa verið mikið í sviðsljósinu. Eyjólfur segir ljóst að ný reglugerð um tilkynningu og skráningu atvinnusjúkdóma, sem tók gildi árið 2011, hafi litlum árangri skilað.Eyjólfur SæmundssonMargt kemur til, segir Eyjólfur. Orsakasamhengi getur verið flókið þegar kemur að atvinnusjúkdómum og tilkynningaskylda hvílir á herðum læknis, ekki atvinnurekanda. „Læknar virðast almennt tregir til að kveða upp úr um það að mestar líkur séu á að sjúkdómur orsakist af vinnuumhverfinu. Hér skiptir einnig máli að ekki eru greiddar bætur úr almannatryggingum vegna atvinnusjúkdóma með sama hætti og vinnuslysa og hagsmunir sjúklings af greiningu því ekki taldir miklir. Sá sem fyrir heilsutjóni hefur orðið getur vissulega leitað réttar síns í einkamáli fyrir dómstólum en það er torfarin leið. Að þessu leyti stöndum við langt að baki nágrannalöndunum þar sem betur er séð fyrir þessum hlutum og nefni ég Danmörku sem dæmi,“ skrifar Eyjólfur og bætir við að þetta leiði til þess að kostnaður einstaklinga og samfélagsins komi ekki upp á yfirborðið og hvati til forvarna verði minni en ella. Kristinn Tómasson, yfirlæknir Vinnueftirlitsins, segir að athugun innan Vinnueftirlitsins hafi leitt í ljós að búast mætti við allt að 200 tilkynningum á ári að lágmarki. Hér þarf þó að slá varnagla, segir Kristinn. Fjöldi tilfella tengdra myglusveppi kom til vegna þess að vandamálið kom upp á Landspítalanum. „Það leiddi til þess að fleiri hundruð starfsmenn á spítalanum voru skoðaðir. Einstaklingur tilkynnir sig veikan sem leiðir í ljós að hópur fólks er mögulega í hættu og þá eru úrbætur gerðar sem koma mörgum til góða,“ segir Kristinn og hnykkir á forvarnagildi eins tilfellis en jafnframt að það skekki nokkuð myndina sem dregin er upp í tölfræði um atvinnusjúkdóma.
Mest lesið Tók upp þegar hann nauðgaði kærustu sinni í tvígang Innlent Svona var Pallborðið með Baldri, Höllu Hrund og Jóni Innlent Átta forsetaefni klár með listana Innlent Straumhvörf í veðrinu Innlent Eiga von á öðru eldgosi Innlent Hættir með Matargjafir á Akureyri með sorg í hjarta Innlent Ísraelar gera árás á Íran Erlent Helga ekki tilbúin að henda inn handklæðinu Innlent Myndband sýnir þjófana í Hamraborg hafa lítið fyrir hlutunum Innlent Baldur segir lygasögur ekki hafa nein áhrif á þá Felix Innlent Fleiri fréttir Þjófunum yfirsást taska með milljónum króna Framkvæmdastjórinn sagður hafa greitt sjálfum sér án heimildar Yfirvofandi eldgos, örvæntingarfull móðir og Hamraborgarþjófarnir Eiga von á öðru eldgosi Maður með kókaín í niðursuðudósum fær mildari dóm Tók upp þegar hann nauðgaði kærustu sinni í tvígang Öllum dómurum skipt út í milljarðamáli fyrrverandi ráðherra Skoðar róttækar breytingar á vaxtabótakerfinu Baldur segir lygasögur ekki hafa nein áhrif á þá Felix Ráðnar aðstoðarmenn nýrrar ríkisstjórnar Átta forsetaefni klár með listana Þórhildur og Heiða María hlutu Hvatningarverðlaun Rannsóknasjóðs Taska stútfull af milljónum króna enn ófundin Ófundin peningataska, aukin spenna í Mið-Austurlöndum og breyting á vaxtabótum Svona var Pallborðið með Baldri, Höllu Hrund og Jóni Guðmundur H. Garðarsson fallinn frá Sakaður um fjölda afbrota: Ungar stúlkur einar heima urðu skelkaðar þegar hann ruddist inn Helga ekki tilbúin að henda inn handklæðinu Kallað út vegna eldamennsku við Stuðlaháls Kæra bónda eftir að 29 naut fundust dauð Straumhvörf í veðrinu Náttúran helsta ástæðan fyrir ferðalögum til Íslands Hættir með Matargjafir á Akureyri með sorg í hjarta Stjórnarmaður í RÚV segir opinber hlutafélög fé án hirðis Þórkatla kom í veg fyrir áætlun fjölskyldunnar: „Þetta tekur allt saman svo fjandi langan tíma“ Landris stöðugt og hraunbreiðan sex ferkílómetrar Katrín á toppnum um allt land Opna miðstöð fyrir palestínsk börn Íslenska landslagið ómetanlegt fyrir manninn með loftnet í höfuðkúpunni Myndband sýnir þjófana í Hamraborg hafa lítið fyrir hlutunum Sjá meira