Gagnrýni

Einleikari og hljómsveit fóru á kostum

Jónas Sen skrifar
Steven Osborne hafði einleikinn fullkomlega á valdi sínu á tónleikunum á fimmtudagskvöldið.
Steven Osborne hafði einleikinn fullkomlega á valdi sínu á tónleikunum á fimmtudagskvöldið. NordicPhoto/Getty
Tónlist

Sinfóníutónleikar

Verk eftir Jón Nordal, Sjostakóvitsj, Bartók og Lutoslawski.

Sinfóníuhljómsveit Íslands. Einleikari: Steven Osborne. Stjórnandi: Daníel Bjarnason.

Eldborg í Hörpu

Fimmtudaginn 28. apríl



Rússneska tónskáldið Dmitrí Sjost­akóvitsj hneigðist til þungyndis. Hann gat þó verið gamansamur inn á milli. Þegar sonur hans Maxim, sem var efnilegur píanóleikari, varð 19 ára gamall samdi Sjostakóvitsj píanókonsert og gaf honum hann í afmælisgjöf. Inn í síðasta kaflann fléttuðust fingraæfingar eftir Charles Louis Hanon, sem uppi var á 19. öld. Sjostakóvitsj sagðist hafa gert þetta svo að Maxim yrði duglegri við að æfa fingraæfingar, sem hann átti til að vanrækja!

Konsertinn var á dagskránni fyrir hlé á tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Íslands á fimmtudagskvöldið. Hann er eldfjörugur og er mjög ólíkur flestum verkum eftir tónskáldið; þau eru yfirleitt þungbúin og hrikaleg. Einleikari var Steven Osborne. Hann lék sér að konsertinum. Í honum eru allskonar tónahlaup upp og niður hljómborðið, en inn á milli eru grípandi laglínur. Atburðarásin er yfirleitt hröð og spennuþrungin. Allt þetta hafði Osborne fullkomlega á valdi sínu. Fingralipurðin var aðdáunarverð og stefin voru mótuð af alúð og smekkvísi. Samspil einleikara og hljómsveitar var að vísu örlítið bjagað fyrst framan af, en það lagaðist og í það heila var þetta frábær skemmtun.

Hin tónsmíðin fyrir hlé á tónleikunum var Choralis eftir Jón Nordal. Hún var allt öðruvísi. Liljulagið svokallaða var í aðalhlutverki, en það er mjög sérkennilegt þjóðlag. Nú hafa íslensk tónskáld oft vitnað til þjóðlaga í verkum sínum, og stundum virkar það nokkuð tilgerðarlega. En Jón býr svo um hnútana að lagið fellur prýðilega að tónmálinu, það er eins og hann hafi sjálfur samið það. Stemningin er alvörugefin, en það er sífellt eitthvað nýtt að gerast. Fyrir bragðið upplifir maður ferskleika sem stingur í stúf við þungt andrúmsloft rólegra tóntegundaskipta og leitandi framvindu. Þetta er eins og hugleiðsla sem er ekki bara einhver slökun, heldur undursamleg opinberun.

Hljómsveitin lék fallega undir nákvæmri stjórn Daníels Bjarnasonar. Strengirnir voru mjúkir og dularfullir, mismunandi blástur var áferðarfagur og lét vel í eyrum. Daníel er vaxandi hljómsveitarstjóri, hann mætti að ósekju koma oftar fram með hljómsveitinni.

Eftir hlé voru fyrst Rúmenskir þjóðdansar eftir Bartók sem voru hljómþýðir. Og Konsert fyrir hljómsveit eftir Lutoslawski sem á eftir kom var flottur. Í konsert er venjulega einleikari, en hér færðist einleikshlutverkið einfaldlega á milli mismunandi hljóðfærahópa. Þetta var óvenju glæsilegur flutningur. Hljómsveitin var dásamlega samtaka og allskonar hraðar strófur voru óaðfinnanlega leiknar. Sérstaklega minnistæður var síðasti kaflinn. Hann hófst á örveikum kontrabassaleik en magnaðist upp í forneskjulegan tónaseið sem var svo áhrifamikill að maður varð gersamlega frávita. Hvílík snilld!

Niðurstaða: Með eindæmum skemmtilegir tónleikar, hljómsveitin var pottþétt og einleikarinn var með allt sitt á hreinu.

Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 30. apríl.






Fleiri fréttir

Sjá meira


×