Atvinna fyrir alla – sem geta unnið! Kjarahópur Öryrkjabandalags Íslands skrifar 11. maí 2015 07:00 Höfundar eru: Axel Jespersen, Ellen Calmon, Guðmundur Ingi Kristinsson, Guðmundur Magnússon, Halldór Sævar Guðbergsson, Hilmar Guðmundsson, María Óskarsdóttir, Sigríður Hanna Ingólfsdóttir, Sylviane Pétursson – Lecoultre, og Þorbera Fjölnisdóttir, í kjarahópi ÖBÍ Mannréttindum er ætlað að tryggja fólki grundvallaréttindi og mannvirðingu. Mannréttindi eru alþjóðleg og eiga að ná til allra, án mismununar. Í mannréttindum felst meðal annars rétturinn til þátttöku í samfélaginu og rétturinn til að stunda vinnu. Eins og fram kemur í 27. gr. í Samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks, sem Ísland undirritaði 30. mars 2007, eiga aðildarríkin að viðurkenna „rétt fatlaðs fólks, til jafns við aðra, til vinnu; í því felst réttur til að fá ráðrúm til að afla sér lífsviðurværis með vinnu að eigin vali eða vinnu sem er þegin á frjálsan hátt á vinnumarkaði og í vinnuumhverfi sem fötluðu fólki stendur opið, er án aðgreiningar og er því aðgengilegt.“Atvinnuþátttaka Í rannsóknum kemur fram að mikill meirihluti örorkulífeyrisþega vill vinna. Hins vegar eru eingöngu rúm 30% þeirra með einhverjar atvinnutekjur. Aðspurðir telja þeir helstu hindranir fyrir atvinnuþátttöku fyrst og fremst tengjast hinum ýmsu þáttum vinnumarkaðarins. Næst koma miklar tekjutengingar almannatrygginga og heilsuleysi eða fötlun. Það er því stór hópur fólks á Íslandi sem upplifir að hann sé útilokaður frá þátttöku á vinnumarkaði. Aðgengi örorkulífeyrisþega að atvinnu er því miður ekki fullnægjandi á Íslandi. Hægt væri að bæta úr því með fjölgun hlutastarfa og auknum sveigjanleika á vinnutíma. Frá október 2014 hefur ÖBÍ unnið að átaksverkefni í samvinnu við Vinnumálastofnun og Landssamtökin Þroskahjálp þar sem stofnanir á vegum ríkis og sveitarfélaga voru hvattar til að ráða fólk með skerta starfsgetu. Því miður hafa einungis innan við 10 störf borist af tilstuðlan þessa verkefnis. Miklar tekjutengingar í almannatryggingakerfinu hamla atvinnuþátttöku örorkulífeyrisþega. Fyrstu tekjur lífeyrisþega skerða greiðslur frá Tryggingastofnun þannig að hver króna sem viðkomandi vinnur sér inn skerðir lífeyrinn um nákvæmlega sömu upphæð og viðkomandi hefur fengið í atvinnutekjur. Því er enginn fjárhagslegur ávinningur eða hvati fyrir þann hinn sama að stunda vinnu. Þetta kallast króna á móti krónu skerðing eða 100% skerðing á sérstakri framfærsluuppbót. Slíkar tekjuskerðingar og lágt frítekjumark gera það að verkum að fólk aflar sér lítilla eða engra viðbótartekna með vinnu sinni. Fólki er þannig haldið í fátæktargildru og frá þátttöku á vinnumarkaði. Í nýrri skýrslu ÖBÍ, Virkt samfélag, eru m.a. tillögur um að afnema 100% skerðingar og að hækka frítekjumark vegna atvinnutekna í 309.140 kr. á mánuði. Tryggja á aðgengi Stjórnvöld hafa nýlega lýst því yfir að við horfum fram á betri fjárhagstíð með blóm í haga. Er því ekki einmitt rétti tíminn núna til að endurskoða almannatrygginga- og lífeyrissjóðskerfið frá grunni með það fyrir augum að tryggja fólki með skerta starfsgetu aðgengi að vinnumarkaði og viðunandi framfærslu? Ásamt því að tryggja lagalegu stöðu þess með lagasetningu um bann við mismunun á vinnumarkaði. Minnt er á að lífeyrir almannatrygginga er undir lágmarkslaunum fyrir dagvinnu. Veruleg hækkun persónuafsláttar myndi lækka skattbyrði allra sem myndi þá einnig ná til tekjulágra skattgreiðenda. Hækkun persónuafsláttar er því einföld og skilvirk leið sem stjórnvöld geta valið að fara nú þegar. Í dag greiðir fólk skatt af tekjum yfir 142.153 kr. Krafan er störf við hæfi fyrir þá sem hafa starfsgetu til þess og veruleg hækkun lífeyrisgreiðslna. Niðurstaðan væri sú að lífeyrisþegar geti lifað mannsæmandi lífi af tekjum sínum, hvort heldur þeir eru á vinnumarkaði eða ekki.Áskorun til stjórnvalda ÖBÍ leggur mikla áherslu á að Samningur SÞ um réttindi fatlaðs fólks verði fullgiltur og lögfestur. Meðal réttinda sem eru tryggð í samningnum er réttur til framfærslu, annarrar félagslegrar aðstoðar og réttur til vinnu á vinnumarkaði án aðgreiningar. Á heimasíðu ÖBÍ www.obi.is er að finna áskorun til stjórnvalda um að innleiða Samning SÞ um réttindi fatlaðs fólks. ÖBÍ hvetur alla til að skrifa undir áskorunina. Samningurinn hefur tekið gildi í 151 ríki. Fjögur Evrópulönd eiga eftir að innleiða hann, Ísland, Finnland, Írland og Holland. Ætlum við að verða síðust Evrópuríkja? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Meiri pening, takk Gunnar Úlfarsson Skoðun Er of mikill hiti í hleðslunni hjá þér? Ágúst Mogensen Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands – horfum til framtíðar Egill Steinar Ágústsson Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman Skoðun Að skilja faglega Sævar Þór Jónsson Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Að skilja faglega Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Farsæl hagræðing í kjötiðnaði innan ramma samkeppnislaga Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands – horfum til framtíðar Egill Steinar Ágústsson skrifar Skoðun Er of mikill hiti í hleðslunni hjá þér? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Varnargarðar utan um fólkið í Grindavík Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Meiri pening, takk Gunnar Úlfarsson skrifar Skoðun Gervigreind og máttur tungumálsins Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Sameinum 2. og 3. deild karla í knattspyrnu Bergvin Oddsson skrifar Skoðun Skynsamlegt að selja Íslandsbanka Teitur Björn Einarsson skrifar Skoðun Gleymdu börnin Kolbrún Pálsdóttir skrifar Skoðun Vinstri gráir Yngvi Óttarsson skrifar Skoðun Bændur eru líka neytendur Eyjólfur Ingvi Bjarnason skrifar Skoðun Hlutabréfafjárfesting er langtímafjárfesting Davíð Björnsson skrifar Skoðun Stuðningur úr óvæntri átt Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Loftslagsmál eru orkumál Nótt Thorberg skrifar Skoðun Framsókn klárar verkin Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Þjóðarópera - stórt skref til framtíðar Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Veiðum hval - virðum lög Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Bestu árin Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Sigríður Gísladóttir skrifar Skoðun Brunavarnir á byggingarsvæðum Böðvar Tómasson skrifar Skoðun Rödd þjóðarinnar Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til matvælaráðherra - dýraníð í Borgarbyggð Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun 1.500 undirskriftir fyrir forseta Björn Leví Gunnarsson,Indriði Ingi Stefánsson skrifar Skoðun Líknardeild Landspítala 25 ára Ólöf Ásdís Ólafsdóttir,Arna Dögg Einarsdóttir skrifar Sjá meira
Höfundar eru: Axel Jespersen, Ellen Calmon, Guðmundur Ingi Kristinsson, Guðmundur Magnússon, Halldór Sævar Guðbergsson, Hilmar Guðmundsson, María Óskarsdóttir, Sigríður Hanna Ingólfsdóttir, Sylviane Pétursson – Lecoultre, og Þorbera Fjölnisdóttir, í kjarahópi ÖBÍ Mannréttindum er ætlað að tryggja fólki grundvallaréttindi og mannvirðingu. Mannréttindi eru alþjóðleg og eiga að ná til allra, án mismununar. Í mannréttindum felst meðal annars rétturinn til þátttöku í samfélaginu og rétturinn til að stunda vinnu. Eins og fram kemur í 27. gr. í Samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks, sem Ísland undirritaði 30. mars 2007, eiga aðildarríkin að viðurkenna „rétt fatlaðs fólks, til jafns við aðra, til vinnu; í því felst réttur til að fá ráðrúm til að afla sér lífsviðurværis með vinnu að eigin vali eða vinnu sem er þegin á frjálsan hátt á vinnumarkaði og í vinnuumhverfi sem fötluðu fólki stendur opið, er án aðgreiningar og er því aðgengilegt.“Atvinnuþátttaka Í rannsóknum kemur fram að mikill meirihluti örorkulífeyrisþega vill vinna. Hins vegar eru eingöngu rúm 30% þeirra með einhverjar atvinnutekjur. Aðspurðir telja þeir helstu hindranir fyrir atvinnuþátttöku fyrst og fremst tengjast hinum ýmsu þáttum vinnumarkaðarins. Næst koma miklar tekjutengingar almannatrygginga og heilsuleysi eða fötlun. Það er því stór hópur fólks á Íslandi sem upplifir að hann sé útilokaður frá þátttöku á vinnumarkaði. Aðgengi örorkulífeyrisþega að atvinnu er því miður ekki fullnægjandi á Íslandi. Hægt væri að bæta úr því með fjölgun hlutastarfa og auknum sveigjanleika á vinnutíma. Frá október 2014 hefur ÖBÍ unnið að átaksverkefni í samvinnu við Vinnumálastofnun og Landssamtökin Þroskahjálp þar sem stofnanir á vegum ríkis og sveitarfélaga voru hvattar til að ráða fólk með skerta starfsgetu. Því miður hafa einungis innan við 10 störf borist af tilstuðlan þessa verkefnis. Miklar tekjutengingar í almannatryggingakerfinu hamla atvinnuþátttöku örorkulífeyrisþega. Fyrstu tekjur lífeyrisþega skerða greiðslur frá Tryggingastofnun þannig að hver króna sem viðkomandi vinnur sér inn skerðir lífeyrinn um nákvæmlega sömu upphæð og viðkomandi hefur fengið í atvinnutekjur. Því er enginn fjárhagslegur ávinningur eða hvati fyrir þann hinn sama að stunda vinnu. Þetta kallast króna á móti krónu skerðing eða 100% skerðing á sérstakri framfærsluuppbót. Slíkar tekjuskerðingar og lágt frítekjumark gera það að verkum að fólk aflar sér lítilla eða engra viðbótartekna með vinnu sinni. Fólki er þannig haldið í fátæktargildru og frá þátttöku á vinnumarkaði. Í nýrri skýrslu ÖBÍ, Virkt samfélag, eru m.a. tillögur um að afnema 100% skerðingar og að hækka frítekjumark vegna atvinnutekna í 309.140 kr. á mánuði. Tryggja á aðgengi Stjórnvöld hafa nýlega lýst því yfir að við horfum fram á betri fjárhagstíð með blóm í haga. Er því ekki einmitt rétti tíminn núna til að endurskoða almannatrygginga- og lífeyrissjóðskerfið frá grunni með það fyrir augum að tryggja fólki með skerta starfsgetu aðgengi að vinnumarkaði og viðunandi framfærslu? Ásamt því að tryggja lagalegu stöðu þess með lagasetningu um bann við mismunun á vinnumarkaði. Minnt er á að lífeyrir almannatrygginga er undir lágmarkslaunum fyrir dagvinnu. Veruleg hækkun persónuafsláttar myndi lækka skattbyrði allra sem myndi þá einnig ná til tekjulágra skattgreiðenda. Hækkun persónuafsláttar er því einföld og skilvirk leið sem stjórnvöld geta valið að fara nú þegar. Í dag greiðir fólk skatt af tekjum yfir 142.153 kr. Krafan er störf við hæfi fyrir þá sem hafa starfsgetu til þess og veruleg hækkun lífeyrisgreiðslna. Niðurstaðan væri sú að lífeyrisþegar geti lifað mannsæmandi lífi af tekjum sínum, hvort heldur þeir eru á vinnumarkaði eða ekki.Áskorun til stjórnvalda ÖBÍ leggur mikla áherslu á að Samningur SÞ um réttindi fatlaðs fólks verði fullgiltur og lögfestur. Meðal réttinda sem eru tryggð í samningnum er réttur til framfærslu, annarrar félagslegrar aðstoðar og réttur til vinnu á vinnumarkaði án aðgreiningar. Á heimasíðu ÖBÍ www.obi.is er að finna áskorun til stjórnvalda um að innleiða Samning SÞ um réttindi fatlaðs fólks. ÖBÍ hvetur alla til að skrifa undir áskorunina. Samningurinn hefur tekið gildi í 151 ríki. Fjögur Evrópulönd eiga eftir að innleiða hann, Ísland, Finnland, Írland og Holland. Ætlum við að verða síðust Evrópuríkja?
Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun
Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman Skoðun
Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar
Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar
Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun
Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman Skoðun