Viðskipti innlent

Átta milljarðar í rekstrarkostnað gömlu bankanna á hálfs árs tímabili

Jón Hákon Halldórsson skrifar
Páll Eiríksson og Steinunn Guðbjartsdóttir hafa setið í slitastjórn Glitnis allt frá því að Héraðsdómur Reykjavíkur skipaði hana vorið 2009 í samræmi við lög um slitameðferð fjármálafyrirtækja.
Páll Eiríksson og Steinunn Guðbjartsdóttir hafa setið í slitastjórn Glitnis allt frá því að Héraðsdómur Reykjavíkur skipaði hana vorið 2009 í samræmi við lög um slitameðferð fjármálafyrirtækja.
Rekstrarkostnaður slitastjórna föllnu bankanna þriggja nam á fyrri helmingi ársins 2014 samtals átta milljörðum íslenskra króna. Þetta má lesa út úr árshlutauppgjörum þeirra.

Glitnir greiddi 2,69 milljarða, Kaupþing 2,66 milljarða og LBI (gamli Landsbankinn) greiddi 2,62 milljarða króna. Rekstrarkostnaður bankans minnkaði um níu prósent. Þar af dróst launakostnaður saman um 37 prósent en lögfræðikostnaður sem er keyptur utan Íslands jókst um 81 prósent milli fjórðunga.

LBI hefur markvisst dregið úr kostnaði við starfsemina að undanförnu. Skrifstofum í Amsterdam verður lokað áður en árið er á enda og verður erindum í Amsterdam sinnt frá Reykjavík. Þá kemur fram að verið sé að draga úr kostnaði við rekstur á skrifstofunni í Lundúnum og hagræðing þar muni halda áfram í ár og á næsta ári. Jafnframt kemur fram að verið sé að reyna að draga saman í rekstrarkostnaði á skrifstofunni í Reykjavík og starfsmönnum þar hafi fækkað. Starfsmönnum Kaupþings og LBI hefur einnig fækkað verulega frá því að slitastjórnirnar tóku fyrst til starfa.

Í öllum tilfellum er stærsti kostnaðarliðurinn aðkeypt lögfræðiráðgjöf og önnur aðkeypt ráðgjöf. Glitnir greiddi 555 milljónir króna fyrir lögfræðiráðgjöf á fyrri helmingi ársins sem er um 110 milljónum meira en á sama tímabili í fyrra. Kaupþing greiddi 570 milljónir fyrir sambærilega lögfræðiráðgjöf en það er 635 milljónum minna en á sama tíma í fyrra. Landsbanki Íslands greiddi aftur á móti 1.131 milljón fyrir lögfræðiráðgjöf en það er aukning um tæplega 200 milljónir króna.

Kostnaður við aðra aðkeypta sérfræðiráðgjöf er einnig drjúgur, nam tæpum 1.100 milljónum hjá Glitni á fyrri helmingi ársins, 827 milljónum króna hjá Kaupþingi og 328 milljónum hjá Landsbanka Íslands. Þá telur launakostnaðurinn einnig drjúgt en samanlagt greiddu þessir bankar 1.853 milljónir króna í laun og launatengd gjöld vegna starfsmanna sinna á fyrri helmingi ársins. Þar með eru ekki taldar tekjur slitastjórnarmanna. Glitnir greiddi slitastjórnarmönnum sínum 91 milljón í tekjur á fyrstu sex mánuðum ársins, slitastjórnarmenn Kaupþings fengu 103 milljónir en ekki er tekið fram í ársreikningi LBI hvað slitastjórnarmennirnir fengu greitt.

Greiðslur til slitastjórna gagnrýndar
Slitastjórn
Háar greiðslur til slitastjórnarmanna hafa reyndar orðið tilefni til gagnrýni. Til að mynda sagði ritstjóri Tímarits lögfræðinga í ritstjórnarpistli rétt fyrir síðustu áramót að þær greiðslur sem lögfræðingar í slitastjórnum fá frá kröfuhöfum föllnu bankanna kölluðu á skýringar.

Hann vakti athygli á að samkvæmt kröfuhafaskýrslu vegna Kaupþings frá 20. nóvember í fyrra mun hver og einn slitastjórnarmeðlimur hafa rukkað 32.500 krónur fyrir hverja vinnustund, án virðisaukaskatts. Þeir tveir meðlimir slitastjórnarinnar sem eru með hæsta endurgjaldið unnu að meðaltali 184-188 tíma á mánuði ásamt því að sinna öðrum krefjandi störfum samhliða. Sagði Hafsteinn að ekki væri hægt að bera þessar greiðslur til slitastjórnarmanna saman við greiðslur til lögmanna í fjármálahverfinu City í Lundúnum. Íslenskir lögfræðingar þyrftu að miða við íslenskan raunveruleika.

Hægir á sölu eignaÞótt slitabúin séu markvisst að minnka starfsemi sína og draga úr kostnaði eru ekki vísbendingar um að slitameðferðinni ljúki í fyrirsjáanlegri framtíð. Í skýrslu fjármálastöðugleikasviðs Seðlabanka Íslands segir þvert á móti að vísbendingar séu um að slitabú föllnu bankanna haldi að einhverju leyti að sér höndum við að umbreyta eignum í laust fé. Þetta skiptir máli í ljósi þess að slitameðferðin snýst fyrst og fremst um að hámarka virði eigna, umbreyta þeim í laust fé og greiða það kröfuhöfum að lokum.

Seðlabankinn skýrir þessa þróun á þann hátt að vegna fjármagnshaftanna hafi gengið illa að greiða út úr búunum til kröfuhafa. Búin geti því metið það sem svo að það þjóni hagsmunum þeirra betur að geyma féð í eignum í stað þess að geyma það laust inni á innlánsreikningum.

Hvorki talsmenn Kaupþings, Glitnis né LBI vildu svara Fréttablaðinu spurningum um það hverjar helstu eignir viðkomandi banka eru í dag, en vísuðu í opinberar upplýsingar um það. Þar er á litlu að byggja.

„Það er vandamál hjá okkur að við getum ekki úthlutað lausu fé, þar með talið andvirði seldra eigna, til kröfuhafanna. Við þurfum að vega og meta hvenær er besti tíminn til þess að selja eignir sem við eigum. Ef við umbreytum eign sem við eigum nú þegar yfir í peninga, þá horfum við fram á að þeir peningar eru einhvers staðar á reikningi með tiltölulega lágum vöxtum á meðan eignin er kannski að skila góðum arði í því formi sem hún er í í dag. Auðvitað hefur þetta allt saman áhrif og það er líka flókið að finna rétta tímann til að selja eignir,“ segir Jóhannes Rúnar.

Hann segir að það sé víðar en hér sem vextir af bankareikningum eru lágir. „Okkur ber skylda lögum samkvæmt til að hámarka virði eignanna. Við værum að bregðast þeirri skyldu okkar ef við seldum eign sem skilar búinu góðri ávöxtun og legðum andvirði hennar inn á reikning með tiltölulega lágri ávöxtun, vitandi það að það getur liðið nokkur tími þar til við getum úthlutað andvirðinu til kröfuhafa. Fyrir utan það að við erum með mikið af eignum sem hafa skilað okkur góðri afkomu,“ segir Jóhannes Rúnar.

Í skýrslunni kemur fram að búin hafa nú umbreytt um 2/3 af heildareignum í laust fé. Hefur það gerst nokkuð jafnt og þétt yfir tíma hjá öllum búunum. Þá segir jafnframt að ólíkur hraði á lausafjársöfnun milli búanna skýrist að verulegu leyti af eignasamsetningu þeirra. Bú Kaupþings eigi hlutfallslega mun meira af eignum sem samanstanda af eiginfjárhlutum en eignir hinna búanna eru meiri í skuldaskjölum. Eftir því sem líður á slitameðferðina verður sífellt erfiðara að umbreyta þeim eignum sem eftir standa í laust fé því að auðseljanlegustu eignir losna fyrst.

Steinunn Guðbjartsdóttir, formaður slitastjórnar Glitnis, segir að af heildareignum búsins sé búið að koma u.þ.b. 70% af eignum í verð. Hún segir að viðskiptaleg sjónarmið ráði ákvörðun um ráðstöfun eigna. „Ef hagkvæmara er að bíða með ráðstöfun um sinn, til dæmis til að njóta arðs af eign eða bíða betri sölutíma, þá er það gert enda er það ein af skyldum slitastjórnar að hámarka verðmæti eigna.“ Hún vill ekki greina frá því hverjar eru síðustu eignir sem bankinn seldi. „Vísa til þeirra opinberu upplýsinga sem tiltækar eru um Glitni,“ segir hún í svari við fyrirspurn um málið.

Eignirnar nema einni og hálfri landsframleiðsluÍ skýrslu fjármálastöðugleika segir að eignir Glitnis, Kaupþings og LBI séu nú metnar á um eina og hálfa landsframleiðslu. Þar af eru innlendar eignir um 38% en hlutfall innlendra krafna er einungis tæplega 6%. Að öðru óbreyttu muni tæplega hálf landsframleiðsla af innlendum eignum koma í hlut erlendra kröfuhafa. Viðskiptajöfnuður þjóðarbúsins veiti ekki svigrúm fyrir útflæði krónueigna búanna og hindra verði fyrirsjáanlegt ójafnvægi í greiðslujöfnuði þjóðarbúsins af útgreiðslum þeirra með því að draga úr vægi innlendra eigna í eignasöfnum þeirra. Engar ákvarðanir liggja fyrir um framhald slitameðferðar búanna og raunar segir að framhald slitameðferðar föllnu bankanna sé verulegri óvissu háð.






Fleiri fréttir

Sjá meira


×