Almenningur sjaldan haft það eins skítt Jakob Bjarnar skrifar 28. maí 2015 13:35 Gunnar Smári veltir því fyrir sér hvað þeim Sigmundi Davíð og Bjarna gangi til með að vilja halda því fram að kaupmáttur almennings hafi aukist? Það fái ekki staðist. Gunnar Smári Egilsson, blaðamaður, heldur því fram í ítarlegri grein að ráðmenn þjóðarinnar, þeir Sigmundur Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra og Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra, fari með rangt mál þegar þeir vilja halda því fram að almenningur hafi sjaldan eða aldrei haft það eins gott. „Það má endalaust undra sig á fífldirfsku forsætis- og fjármálaráðherra, sem hafa undanfarnar vikur reynt að sannfæra Íslendinga um að þeir hafi aldrei haft það eins gott. Þegar fólk brást klumsa við þessum yfirlýsingum útskýrði forsætisráðherra það með því að rof hefði orðið milli raunveruleika og skynjunar meðal almennings.“210 þúsund króna lægri ráðstöfunartekjur Svo hefst grein Gunnars Smára, sem er talnaglöggur vel, en hann reiknar það út miðað við útgefnar tölur Hagstofunnar að þriðjungur ráðstöfunartekna almennings sé horfinn frá hruni. „Heildartekjur almennings (lífeyrir, fjármagnstekjur og allar aðrar tekjur) voru 513 þúsund krónur að meðaltali 2013. Það er tæplega 223 þúsund krónum lægri heildartekjur en almenningur hafði að meðaltali 2007 — jafngildir 30 prósent lækkun heildartekna.” Höfundur veltir því fyrir sér hvað þeim Sigmundi Davíð og Bjarna gangi til með að vilja halda því fram að kaupmáttur almennings hafi aukist? Það fái ekki staðist. Gunnar Smári segir atvinnutekjur hafa lækkað um 19,5 prósent og heildartekjur um 30 prósent. En best sé, í þessu samhengi, að miða við ráðstöfunartekjur: „Best er þó að miða við ráðstöfunartekjur. Samkvæmt Hagstofunni voru ráðstöfunartekjur almennings (tekjur eftir skatta og skyldur) að meðaltali tæplega 397 þúsund krónur árið 2013. Það er tæplega 210 þúsund krónum lægri upphæð en ráðstöfunartekjurnar voru árið 2007 eða um 34,5 prósent lægri. Þetta er áfallið sem fólk finnur fyrir. Það hefur misst þriðjunginn af ráðstöfunartekjum sínum. Skiljanlega svíður það.”Útflutningsfyrirtækin græða á Hruninu Samantekt Gunnars Smára er ítarleg og þar kemur meðal annars fram að atvinnutekjur almennings samkvæmt skattaframtölum voru á föstu verðlagi að meðaltali nálægt því sem þær voru 1999 og 2000. Heildarlaun í líkingu við það sem var 2001 og megi segja að Hrunið hafi kastað almenningi aftur til aldamóta. Hins vegar hafa fyrirtækin, einkum útflutningsfyrirtækin, ekki borið neinar byrgðar heldur hafi þau þvert á móti grætt á Hruninu. „Tekjur þeirra jukust vegna gengisfellingar íslensku krónunnar og kostnaður þeirra lækkaðu vegna kjaraskerðingar almennings. Upphæðirnar sem fluttar voru með þessum hætti frá almenningi til fyrirtækja eru svo gríðar háar að þær nálgast tilflutning verðmæta á áttunda áratugnum þegar hundruðir milljarðar voru teknir frá sparifjáreigendum, eldra fólki fyrst og fremst, og gefnir fyrirtækjum í formi neikvæðra vaxta í bankakerfinu.“Ekki í neinni snertingu við kjör almennings Greininni lýkur með því að höfundur víkur að persónulegum aðstæðum þeirra Sigmundar Davíðs og Bjarna. Þeir séu sterkefnaðir sjálfir og þekki ekki áhyggjur af afkomu sinni, eiga alltaf nóg fyrir reikningunum og nógan pening út mánuðinn. „Þetta gerir þá í sjálfu sér ekki að verri mönnum. Góð fjárhagsleg staða útilokar ekki að fólk geti skilið lífskjör annarra og verið raunverulegir þátttakendur í samfélaginu. Það hefur hins vegar komið í ljós í yfirstandandi kjaradeilum að forsætis- og fjármálaráðherra annað hvort geta ekki eða vilja ekki skilja kjör almennings. Það er æði háskaleg staða; að mest völd í landinu hafi verið færð í hendur manna sem annað hvort geta ekki eða vilja ekki skynja þann veruleika sem fólk almennt býr við.“ Verkfall 2016 Mest lesið „Breiðholt mesta fátæktargildra landsins“ Innlent Sigríði þykir ólíklegt að hún nái undirskriftum Innlent Tíu sektaðir vegna notkunar nagladekkja Innlent Spaðar Rauðu myllunnar hrundu til jarðar í nótt Erlent Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Innlent Segir borgarstjóra óttalegan vettling Innlent Sánchez íhugar að segja af sér vegna meintrar spillingar Erlent Dómi Harvey Weinstein snúið við Erlent „Ákveðnar efasemdir um ákveðna þætti“ Innlent Eiríkur og Bjarni takast á um nefnd um íslenska tungu Innlent Fleiri fréttir Helga Þórisdóttir komin með lágmarksfjölda meðmæla Sinueldur í Reykjanesbæ Pétur Einarsson leikari látinn Kólnar á öllu landinu eftir óvenjugóðan fyrsta sumardag „Ákveðnar efasemdir um ákveðna þætti“ Fimm teravött af orku og 20 milljarðar í samgöngur Seltjarnarnesbær gengur frá sölu á Safnatröð Sigríði þykir ólíklegt að hún nái undirskriftum Umdeilt frumvarp, íslenskan og sumarveðrið Eiríkur og Bjarni takast á um nefnd um íslenska tungu Ræða mest málefni íslenskunnar á fundum enskumælandi ráðs Tíu sektaðir vegna notkunar nagladekkja „Breiðholt mesta fátæktargildra landsins“ Segir borgarstjóra óttalegan vettling Vilja taka upp auðlindagjald að hætti Norðmanna „Dapurlegt“ að andstæðingar bólusetninga hafi svo mikil áhrif Stefnir í sólríkan og hlýjan sumardag fyrsta víða um land Eigendur sjókvíaeldis þurfa ekki að greiða auðlindagjald Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Veturinn sá kaldasti síðan 1999 Vill rjúfa framkvæmdastopp í orkumálum Kári Stefánsson, ákall um vaxtalækkun og hinsegin list Skemmtiferðaskip um tíu metrum frá strandi við Viðey Kínversk ferðaskrifstofa mátti sín lítils gegn TM Komu litlum fiskibáti til bjargar Þyrlan í loftið vegna slasaðs vélsleðamanns Ætlaði að koma upp um barnaníðing en lenti í klóm hans Alvarlegt umferðarslys í Eyjafirði Segir lág laun leikskólakennara mýtu Alltof mörg börn misstu af bólusetningu við mislingum Sjá meira
Gunnar Smári Egilsson, blaðamaður, heldur því fram í ítarlegri grein að ráðmenn þjóðarinnar, þeir Sigmundur Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra og Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra, fari með rangt mál þegar þeir vilja halda því fram að almenningur hafi sjaldan eða aldrei haft það eins gott. „Það má endalaust undra sig á fífldirfsku forsætis- og fjármálaráðherra, sem hafa undanfarnar vikur reynt að sannfæra Íslendinga um að þeir hafi aldrei haft það eins gott. Þegar fólk brást klumsa við þessum yfirlýsingum útskýrði forsætisráðherra það með því að rof hefði orðið milli raunveruleika og skynjunar meðal almennings.“210 þúsund króna lægri ráðstöfunartekjur Svo hefst grein Gunnars Smára, sem er talnaglöggur vel, en hann reiknar það út miðað við útgefnar tölur Hagstofunnar að þriðjungur ráðstöfunartekna almennings sé horfinn frá hruni. „Heildartekjur almennings (lífeyrir, fjármagnstekjur og allar aðrar tekjur) voru 513 þúsund krónur að meðaltali 2013. Það er tæplega 223 þúsund krónum lægri heildartekjur en almenningur hafði að meðaltali 2007 — jafngildir 30 prósent lækkun heildartekna.” Höfundur veltir því fyrir sér hvað þeim Sigmundi Davíð og Bjarna gangi til með að vilja halda því fram að kaupmáttur almennings hafi aukist? Það fái ekki staðist. Gunnar Smári segir atvinnutekjur hafa lækkað um 19,5 prósent og heildartekjur um 30 prósent. En best sé, í þessu samhengi, að miða við ráðstöfunartekjur: „Best er þó að miða við ráðstöfunartekjur. Samkvæmt Hagstofunni voru ráðstöfunartekjur almennings (tekjur eftir skatta og skyldur) að meðaltali tæplega 397 þúsund krónur árið 2013. Það er tæplega 210 þúsund krónum lægri upphæð en ráðstöfunartekjurnar voru árið 2007 eða um 34,5 prósent lægri. Þetta er áfallið sem fólk finnur fyrir. Það hefur misst þriðjunginn af ráðstöfunartekjum sínum. Skiljanlega svíður það.”Útflutningsfyrirtækin græða á Hruninu Samantekt Gunnars Smára er ítarleg og þar kemur meðal annars fram að atvinnutekjur almennings samkvæmt skattaframtölum voru á föstu verðlagi að meðaltali nálægt því sem þær voru 1999 og 2000. Heildarlaun í líkingu við það sem var 2001 og megi segja að Hrunið hafi kastað almenningi aftur til aldamóta. Hins vegar hafa fyrirtækin, einkum útflutningsfyrirtækin, ekki borið neinar byrgðar heldur hafi þau þvert á móti grætt á Hruninu. „Tekjur þeirra jukust vegna gengisfellingar íslensku krónunnar og kostnaður þeirra lækkaðu vegna kjaraskerðingar almennings. Upphæðirnar sem fluttar voru með þessum hætti frá almenningi til fyrirtækja eru svo gríðar háar að þær nálgast tilflutning verðmæta á áttunda áratugnum þegar hundruðir milljarðar voru teknir frá sparifjáreigendum, eldra fólki fyrst og fremst, og gefnir fyrirtækjum í formi neikvæðra vaxta í bankakerfinu.“Ekki í neinni snertingu við kjör almennings Greininni lýkur með því að höfundur víkur að persónulegum aðstæðum þeirra Sigmundar Davíðs og Bjarna. Þeir séu sterkefnaðir sjálfir og þekki ekki áhyggjur af afkomu sinni, eiga alltaf nóg fyrir reikningunum og nógan pening út mánuðinn. „Þetta gerir þá í sjálfu sér ekki að verri mönnum. Góð fjárhagsleg staða útilokar ekki að fólk geti skilið lífskjör annarra og verið raunverulegir þátttakendur í samfélaginu. Það hefur hins vegar komið í ljós í yfirstandandi kjaradeilum að forsætis- og fjármálaráðherra annað hvort geta ekki eða vilja ekki skilja kjör almennings. Það er æði háskaleg staða; að mest völd í landinu hafi verið færð í hendur manna sem annað hvort geta ekki eða vilja ekki skynja þann veruleika sem fólk almennt býr við.“
Verkfall 2016 Mest lesið „Breiðholt mesta fátæktargildra landsins“ Innlent Sigríði þykir ólíklegt að hún nái undirskriftum Innlent Tíu sektaðir vegna notkunar nagladekkja Innlent Spaðar Rauðu myllunnar hrundu til jarðar í nótt Erlent Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Innlent Segir borgarstjóra óttalegan vettling Innlent Sánchez íhugar að segja af sér vegna meintrar spillingar Erlent Dómi Harvey Weinstein snúið við Erlent „Ákveðnar efasemdir um ákveðna þætti“ Innlent Eiríkur og Bjarni takast á um nefnd um íslenska tungu Innlent Fleiri fréttir Helga Þórisdóttir komin með lágmarksfjölda meðmæla Sinueldur í Reykjanesbæ Pétur Einarsson leikari látinn Kólnar á öllu landinu eftir óvenjugóðan fyrsta sumardag „Ákveðnar efasemdir um ákveðna þætti“ Fimm teravött af orku og 20 milljarðar í samgöngur Seltjarnarnesbær gengur frá sölu á Safnatröð Sigríði þykir ólíklegt að hún nái undirskriftum Umdeilt frumvarp, íslenskan og sumarveðrið Eiríkur og Bjarni takast á um nefnd um íslenska tungu Ræða mest málefni íslenskunnar á fundum enskumælandi ráðs Tíu sektaðir vegna notkunar nagladekkja „Breiðholt mesta fátæktargildra landsins“ Segir borgarstjóra óttalegan vettling Vilja taka upp auðlindagjald að hætti Norðmanna „Dapurlegt“ að andstæðingar bólusetninga hafi svo mikil áhrif Stefnir í sólríkan og hlýjan sumardag fyrsta víða um land Eigendur sjókvíaeldis þurfa ekki að greiða auðlindagjald Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Veturinn sá kaldasti síðan 1999 Vill rjúfa framkvæmdastopp í orkumálum Kári Stefánsson, ákall um vaxtalækkun og hinsegin list Skemmtiferðaskip um tíu metrum frá strandi við Viðey Kínversk ferðaskrifstofa mátti sín lítils gegn TM Komu litlum fiskibáti til bjargar Þyrlan í loftið vegna slasaðs vélsleðamanns Ætlaði að koma upp um barnaníðing en lenti í klóm hans Alvarlegt umferðarslys í Eyjafirði Segir lág laun leikskólakennara mýtu Alltof mörg börn misstu af bólusetningu við mislingum Sjá meira