Af hverju náttúruverndargjald í Reykjahlíð? Fyrri grein Ólafur H. Jónsson skrifar 10. júlí 2014 07:00 1 Af hverju náttúruverndargjald? Fjöldi erlendra ferðamanna í Mývatnssveit hefur nær sexfaldast á síðasta áratug. Áætlað er að um 400.000 erlendir ferðamenn heimsæki sveitina í ár. Vegna gífurlegs ágangs erlendra ferðamanna nær náttúran ekki að viðhalda sér, auk þess sem öryggi ferðamanna er ábótavant. Ríkið hefur ekki komið að uppbyggingu í einkalandi á Íslandi síðasta áratug og lítið sem ekkert á því landi sem er í ríkisforsjá, sbr. þjóðgarðinn á Þingvöllum og aðrar náttúruperlur. Landeigendur í Landeigendum Reykjahlíðar ehf. (LR ehf.) hafa miklar áhyggjur af versnandi ástandi náttúrunnar í sínu landi. Því hefur sú leið verið farin að óska eftir að þeir sem njóti hennar, taki þátt í kostnaði við uppbyggingu svæðanna. Tveir kostir voru í stöðunni: að loka þessum svæðum eða hefja gjaldtöku strax. Gjaldtöku við Dettifoss var frestað til 1. maí 2015.2 Hversu hátt er gjaldið? Inn á hvorn stað, Hveri austan Námaskarðs og Leirhnjúk, er gjaldið 800 kr. m/vsk. og frítt fyrir 18 ára og yngri. Af hverjum miða tekur ríkið 163 kr. (25,5% virðisauki) sem er ný tekjulind sem rennur beint til ríkisins. Þessar 163 krónur skila sér líklega ekki til baka til uppbyggingar á okkar svæði. Athugaður var sá möguleiki að Íslendingar fengju frítt inn á svæðin en óvíst er að það hefði staðist íslensk lög. Athygli vekur að þó að ferðaþjónustuaðilar fái um 450 milljónir króna árlega frá ríkinu í endurgreiddan virðisauka, þá hafa þeir ekki veitt neina fjármuni í verndun eða uppbyggingu náttúrusvæða sem þeir selja ferðamönnum inn á. Því er erfitt að skilja gagnrýni þeirra á gjaldtöku fyrir uppbyggingu á ferðamannasvæðum. Í dag á sér stað mismunun í ferðaþjónustu, því sumir greiða engan virðisauka, aðrir 7%, en landeigendur í Reykjahlíð eru skyldaðir til að greiða 25,5%. Hvers vegna?3 Hverjir eiga Reykjahlíð, stærstu jörð í einkaeigu á Íslandi, og hvernig eignuðust þeir hana? Jörðin Reykjahlíð, sem talin er vera um 150 þúsund hektarar að flatarmáli, er í eigu 17 einstaklinga og fjölskyldna þeirra og eru eignarhlutirnir mismunandi stórt hlutfall af jörðinni, frá 0,55% upp í 25%. Jörðin Reykjahlíð var keypt árið 1895 fyrir 7.000 ríkisdali auk jarðar sem var sett upp í kaupverðið. Eigninni fylgdu þær kvaðir að ferja alla ferðamenn yfir Jökulsá á Fjöllum og tóku Reykhlíðungar ferjutoll fyrir. Eigendur hafa frá upphafi til dagsins í dag greitt alla skatta og skyldur af jörðinni eða í 119 ár! Jörðin Reykjahlíð er ekki sjálftökujörð. Tekjur af jörðinni eru mjög litlar miðað við gæði, umfang og stærð. Landeigendur stofnuðu hagsmunafélag allra landeigenda í formi einkahlutafélags (ehf.) árið 2002 og er hlutur hvers og eins í félaginu í samræmi við eignarhlut hans í jörðinni.4 Hvernig verður náttúruverndargjaldinu ráðstafað? Landeigendur hafa því miður ekki laust fjármagn og hefur LR ehf. tekið á sig fjárskuldbindingar vegna stofnkostnaðar þessa verkefnis ásamt vinnulaunum upp á nær 30-40 m.kr. Fyrst verður staðið við þær skuldbindingar og það sem eftir er fer í uppbyggingu og verndun. Á næstu árum eru mörg verkefni áætluð, svo sem hönnun og bygging þjónustuhúsa, göngupalla/útsýnispalla (allt handunnið), bílastæða, salernisþjónustu og ótal lagfæringa á illa förnum göngustígum í kílómetratali. Öll uppbygging tekur mið af náttúru hvers svæðis. Heimamenn, sem best þekkja sitt eigið land, munu koma að þessum framkvæmdum ásamt sérfræðingum á hverju sviði.5 Hvers vegna ekki að bíða eftir „náttúrupassa“ 2015? Verulegur meirihluti landeigenda treystir ekki ríkinu né stjórnmálamönnum til að koma með útfærslu á gjaldtöku þannig að Mývatnssveit/Reykjahlíð fái það sem henni ber miðað við fjölda ferðamanna sem koma í sveitina. Löng reynsla af aðgerðaleysi ríkisins sem og sjóða í þess umsjá undanfarin 12 ár sýnir það. Einkaaðilum er og verður ekki gert hátt undir höfði varðandi úthlutun úr sjóðum sem stjórnað er af ríkinu. Á því verður engin breyting. Fjölmennar nefndir á vegum ríkisins, ráðuneyti og samtök ferðaþjónustunnar (SAF o.fl.) hafa ekki skýrt á einfaldan hátt, hvernig slík gjaldtaka verður útfærð, hver fær hvað eða hvernig hlutfallið verður reiknað út, t.d fyrir Reykjahlíð. Á meðan svo er, er það skylda okkar að vernda landið og því hefjum við gjaldtöku nú í sumar. Við erum samt tilbúin til viðræðna um góðar hugmyndir, en því miður er ekki mikil bjartsýni meðal flestra landeigenda. Það sem vakir fyrir landeigendum Reykjahlíðar er að vernda náttúruna og skapa góða ímynd þegar til lengri tíma er litið. Verið velkomin á upplýsinga- og sölusíðu verkefnis okkar: www.náttúrugjald.isFrh. kemur í grein 2 er birtist síðar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Hver skipaði bankaráði Landsbankans að kaupa TM? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun Bréf til þjóðarinnar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Foreldrar með börn í vímuefnaneyslu og úrræði Dagbjört Ósk Steindórsdóttir Skoðun Páskarnir - íhugunarhvatning Árni Stefán Árnason Skoðun Vikan með Gísla Árný Björg Blandon Skoðun Tónlist í gleði og sorg Sigurvin Lárus Jónsson Skoðun Skaðaminnkun, lækning, hroki og hleypidómar Guðbjörg Sveinsdóttir Skoðun Eftirliti með snyrtistofum ábótavant Halla Signý Kristjánsdóttir Skoðun Formaður geðlækna illa áttaður? Vilhjálmur Hjálmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Foreldrar með börn í vímuefnaneyslu og úrræði Dagbjört Ósk Steindórsdóttir skrifar Skoðun Páskarnir - íhugunarhvatning Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Aukinn kraftur með hækkandi sól Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tilbrigðin um enda lífsins Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tónlist í gleði og sorg Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Eftirliti með snyrtistofum ábótavant Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Markvissar aðgerðir munu skila árangri á húsnæðismarkaði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Bréf til þjóðarinnar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Einokunarmjólk? Hilmar Vilberg Gylfason skrifar Skoðun Má þjóðin ráða? Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Formaður geðlækna illa áttaður? Vilhjálmur Hjálmarsson skrifar Skoðun Hver skipaði bankaráði Landsbankans að kaupa TM? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Að vera eða vera ekki í samkeppni við sjálfa sig Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Engin námslán fyrir fátækt fólk Gísli Laufeyjarson Höskuldsson skrifar Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmálin koma okkur öllum við Arnar Freyr Sigurðsson skrifar Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Fríar máltíðir grunnskólabarna - merkur samfélagslegur áfangi Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Heilbrigðisráðuneytið er með forystu Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Skaðaminnkun, lækning, hroki og hleypidómar Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Fyrirgefðu mér mín kæra Harpa Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Vikan með Gísla Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Furðulegar verðlækkanir á mörkuðum Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Varanlegt vopnahlé og sjálfstæð Palestína Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Með of mikil völd Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson skrifar Skoðun Er sniðugt að vera með tilgreinda séreign? Guðný Helga Lárusdóttir skrifar Skoðun Ekki þykjast ekki vita neitt Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Athugasemdir við eignaumsýslu Landsbanka Íslands Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Framsókn stendur með bændum og neytendum Hópur þingmanna Framsóknar skrifar Sjá meira
1 Af hverju náttúruverndargjald? Fjöldi erlendra ferðamanna í Mývatnssveit hefur nær sexfaldast á síðasta áratug. Áætlað er að um 400.000 erlendir ferðamenn heimsæki sveitina í ár. Vegna gífurlegs ágangs erlendra ferðamanna nær náttúran ekki að viðhalda sér, auk þess sem öryggi ferðamanna er ábótavant. Ríkið hefur ekki komið að uppbyggingu í einkalandi á Íslandi síðasta áratug og lítið sem ekkert á því landi sem er í ríkisforsjá, sbr. þjóðgarðinn á Þingvöllum og aðrar náttúruperlur. Landeigendur í Landeigendum Reykjahlíðar ehf. (LR ehf.) hafa miklar áhyggjur af versnandi ástandi náttúrunnar í sínu landi. Því hefur sú leið verið farin að óska eftir að þeir sem njóti hennar, taki þátt í kostnaði við uppbyggingu svæðanna. Tveir kostir voru í stöðunni: að loka þessum svæðum eða hefja gjaldtöku strax. Gjaldtöku við Dettifoss var frestað til 1. maí 2015.2 Hversu hátt er gjaldið? Inn á hvorn stað, Hveri austan Námaskarðs og Leirhnjúk, er gjaldið 800 kr. m/vsk. og frítt fyrir 18 ára og yngri. Af hverjum miða tekur ríkið 163 kr. (25,5% virðisauki) sem er ný tekjulind sem rennur beint til ríkisins. Þessar 163 krónur skila sér líklega ekki til baka til uppbyggingar á okkar svæði. Athugaður var sá möguleiki að Íslendingar fengju frítt inn á svæðin en óvíst er að það hefði staðist íslensk lög. Athygli vekur að þó að ferðaþjónustuaðilar fái um 450 milljónir króna árlega frá ríkinu í endurgreiddan virðisauka, þá hafa þeir ekki veitt neina fjármuni í verndun eða uppbyggingu náttúrusvæða sem þeir selja ferðamönnum inn á. Því er erfitt að skilja gagnrýni þeirra á gjaldtöku fyrir uppbyggingu á ferðamannasvæðum. Í dag á sér stað mismunun í ferðaþjónustu, því sumir greiða engan virðisauka, aðrir 7%, en landeigendur í Reykjahlíð eru skyldaðir til að greiða 25,5%. Hvers vegna?3 Hverjir eiga Reykjahlíð, stærstu jörð í einkaeigu á Íslandi, og hvernig eignuðust þeir hana? Jörðin Reykjahlíð, sem talin er vera um 150 þúsund hektarar að flatarmáli, er í eigu 17 einstaklinga og fjölskyldna þeirra og eru eignarhlutirnir mismunandi stórt hlutfall af jörðinni, frá 0,55% upp í 25%. Jörðin Reykjahlíð var keypt árið 1895 fyrir 7.000 ríkisdali auk jarðar sem var sett upp í kaupverðið. Eigninni fylgdu þær kvaðir að ferja alla ferðamenn yfir Jökulsá á Fjöllum og tóku Reykhlíðungar ferjutoll fyrir. Eigendur hafa frá upphafi til dagsins í dag greitt alla skatta og skyldur af jörðinni eða í 119 ár! Jörðin Reykjahlíð er ekki sjálftökujörð. Tekjur af jörðinni eru mjög litlar miðað við gæði, umfang og stærð. Landeigendur stofnuðu hagsmunafélag allra landeigenda í formi einkahlutafélags (ehf.) árið 2002 og er hlutur hvers og eins í félaginu í samræmi við eignarhlut hans í jörðinni.4 Hvernig verður náttúruverndargjaldinu ráðstafað? Landeigendur hafa því miður ekki laust fjármagn og hefur LR ehf. tekið á sig fjárskuldbindingar vegna stofnkostnaðar þessa verkefnis ásamt vinnulaunum upp á nær 30-40 m.kr. Fyrst verður staðið við þær skuldbindingar og það sem eftir er fer í uppbyggingu og verndun. Á næstu árum eru mörg verkefni áætluð, svo sem hönnun og bygging þjónustuhúsa, göngupalla/útsýnispalla (allt handunnið), bílastæða, salernisþjónustu og ótal lagfæringa á illa förnum göngustígum í kílómetratali. Öll uppbygging tekur mið af náttúru hvers svæðis. Heimamenn, sem best þekkja sitt eigið land, munu koma að þessum framkvæmdum ásamt sérfræðingum á hverju sviði.5 Hvers vegna ekki að bíða eftir „náttúrupassa“ 2015? Verulegur meirihluti landeigenda treystir ekki ríkinu né stjórnmálamönnum til að koma með útfærslu á gjaldtöku þannig að Mývatnssveit/Reykjahlíð fái það sem henni ber miðað við fjölda ferðamanna sem koma í sveitina. Löng reynsla af aðgerðaleysi ríkisins sem og sjóða í þess umsjá undanfarin 12 ár sýnir það. Einkaaðilum er og verður ekki gert hátt undir höfði varðandi úthlutun úr sjóðum sem stjórnað er af ríkinu. Á því verður engin breyting. Fjölmennar nefndir á vegum ríkisins, ráðuneyti og samtök ferðaþjónustunnar (SAF o.fl.) hafa ekki skýrt á einfaldan hátt, hvernig slík gjaldtaka verður útfærð, hver fær hvað eða hvernig hlutfallið verður reiknað út, t.d fyrir Reykjahlíð. Á meðan svo er, er það skylda okkar að vernda landið og því hefjum við gjaldtöku nú í sumar. Við erum samt tilbúin til viðræðna um góðar hugmyndir, en því miður er ekki mikil bjartsýni meðal flestra landeigenda. Það sem vakir fyrir landeigendum Reykjahlíðar er að vernda náttúruna og skapa góða ímynd þegar til lengri tíma er litið. Verið velkomin á upplýsinga- og sölusíðu verkefnis okkar: www.náttúrugjald.isFrh. kemur í grein 2 er birtist síðar.
Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun
Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar
Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar
Skoðun Fríar máltíðir grunnskólabarna - merkur samfélagslegur áfangi Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar
Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson skrifar
Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun