72 ár frá mesta sjóslysi Íslandssögunnar Gunnar Atli Gunnarsson skrifar 5. júlí 2014 20:00 Í dag eru 72 ár síðan skipalestin QP-13 lenti í tundurduflabelti undan Straumnesi á Vestfjörðum en um 240 menn, konur og börn fórust í slysinu, en skipin voru bandarísk, bresk og rússnesk. Minnismerki vegna slyssins var vígt við Stigahlíð í nágrenni Bolungarvíkur í dag en viðstaddir voru meðal annars sendiherrar ríkjanna hér á landi. Varðskipið Þór heiðraði minningu þeirra látnu með því að skjóta sex skotum úr fallbyssu skipsins, fyrir hvert skip sem fórst þessa örlagaríku kvöldstund. Gunnar A. Birgisson, áhugamaður um skipsflök, hefur rannsakað atburðinn undanfarin ár en rannsóknarskip á hans vegum hefur myndað skipsflök skipalestarinnar QP-13. Þetta er í fyrsta sinn sem þessar einstöku myndir birtast opinberlega. Myndirnar eru teknar á 75 metra dýpi, rétt undan við Straumnes. Alls voru um 500 manns í skipalestinni sem var á leið frá Rússlandi en hún sigldi fyrir slysni inn í tundurduflabelti með þeim hræðilegu afleiðingum að 240 manns hlutu vota gröf. Vonskuveður var á svæðinu þegar þetta mesta sjóslyss íslandssögunnar átti sér stað, stormur og skyggni var slæmt.Þór Whitehaed, sagnfræðingur, segir orsök slyssins vera þá, að skipstjórnarmenn skipanna hafi haft ranga staðarákvörðun. Þeir hafi talið sig vera við Hornbjarg, en hafi þá í raun verið við Straumnes þar sem duflalögnin var „Áður en þeir vissu af, sprakk forystuskip lestarinnar sem var breskur tundurduflaslæðari. Menn áttuðu sig ekki á því, hvað var þarna um að ræða og brugðust þess vegna ekki rétt við. Í stað þess að hefja strax handa við að bjarga mönnum, þá byrjuðu skipin að kasta úr djúpsprengjum því þeir héldu að þarna væru kafbátar,” segir Þór. Litlar upplýsingar er að finna um atburðinn í íslenskum sögubókum, en Þór segir ástæðuna meðal annars þá, að hér hafi verið um útlendinga að ræða sem hafi látist í stríðsrekstri. Því hafi atburðurinn hlotið minni athygli. „Það er ekki fyrr en á síðustu áratugum sem menn eru farnir að ræða þennan atburð hér og gera sér grein fyrir þeim harmleik sem þarna gerðist.” Mest lesið „Aldeilis hlessa“ á auknum viðbúnaði vegna mögulegs goss Innlent Meðvirkni í garð Katrínar að tjá sig ekki um hana Innlent Tók upp þegar hann nauðgaði kærustu sinni í tvígang Innlent Maðurinn sem kveikti í sjálfum sér látinn Erlent Fluttir á sjúkrahús eftir hópslagsmál í miðborginni Innlent Getur gosið hvenær sem er Innlent Sprengjuhótun í Billund Erlent Að taka afstöðu er einkamál hvers og eins Innlent Staðfesta risasekt Arnarlax Innlent Þjófunum yfirsást taska með milljónum króna Innlent Fleiri fréttir 25 þjóðerni í Grundaskóla á Akranesi Staðfesta risasekt Arnarlax Lilja hjólar í Samfylkinguna: „Hver tekur Samfylkinguna alvarlega?“ Nauðsynlegt að koma í veg fyrir skautun og tvístrað samfélag Fjögur börn meðal smitaðra af kíghósta Formaður ávarpar flokksþing Framsóknar Bein útsending: Sigurður Ingi, Lilja og Einar ávarpa flokksþing Framsóknar „Aldeilis hlessa“ á auknum viðbúnaði vegna mögulegs goss Jarðhræringar, sprengjuhótun og kíghósti Meðvirkni í garð Katrínar að tjá sig ekki um hana Fluttir á sjúkrahús eftir hópslagsmál í miðborginni Getur gosið hvenær sem er Að taka afstöðu er einkamál hvers og eins Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Pollrólegur í viðtali í 45 metra hæð yfir borginni Tilkynnti sig tvisvar til barnaverndar til að fá aðstoð fyrir einhverfa dóttur Bandarísk þota í vandræðum lenti í Keflavík Þjófunum yfirsást taska með milljónum króna Framkvæmdastjórinn sagður hafa greitt sjálfum sér án heimildar Yfirvofandi eldgos, örvæntingarfull móðir og Hamraborgarþjófarnir Telja líkur á öðru eldgosi Maður með kókaín í niðursuðudósum fær mildari dóm Tók upp þegar hann nauðgaði kærustu sinni í tvígang Öllum dómurum skipt út í milljarðamáli fyrrverandi ráðherra Skoðar róttækar breytingar á vaxtabótakerfinu Baldur segir lygasögur ekki hafa nein áhrif á þá Felix Ráðnar aðstoðarmenn nýrrar ríkisstjórnar Átta forsetaefni klár með listana Þórhildur og Heiða María hlutu Hvatningarverðlaun Rannsóknasjóðs Taska stútfull af milljónum króna enn ófundin Sjá meira
Í dag eru 72 ár síðan skipalestin QP-13 lenti í tundurduflabelti undan Straumnesi á Vestfjörðum en um 240 menn, konur og börn fórust í slysinu, en skipin voru bandarísk, bresk og rússnesk. Minnismerki vegna slyssins var vígt við Stigahlíð í nágrenni Bolungarvíkur í dag en viðstaddir voru meðal annars sendiherrar ríkjanna hér á landi. Varðskipið Þór heiðraði minningu þeirra látnu með því að skjóta sex skotum úr fallbyssu skipsins, fyrir hvert skip sem fórst þessa örlagaríku kvöldstund. Gunnar A. Birgisson, áhugamaður um skipsflök, hefur rannsakað atburðinn undanfarin ár en rannsóknarskip á hans vegum hefur myndað skipsflök skipalestarinnar QP-13. Þetta er í fyrsta sinn sem þessar einstöku myndir birtast opinberlega. Myndirnar eru teknar á 75 metra dýpi, rétt undan við Straumnes. Alls voru um 500 manns í skipalestinni sem var á leið frá Rússlandi en hún sigldi fyrir slysni inn í tundurduflabelti með þeim hræðilegu afleiðingum að 240 manns hlutu vota gröf. Vonskuveður var á svæðinu þegar þetta mesta sjóslyss íslandssögunnar átti sér stað, stormur og skyggni var slæmt.Þór Whitehaed, sagnfræðingur, segir orsök slyssins vera þá, að skipstjórnarmenn skipanna hafi haft ranga staðarákvörðun. Þeir hafi talið sig vera við Hornbjarg, en hafi þá í raun verið við Straumnes þar sem duflalögnin var „Áður en þeir vissu af, sprakk forystuskip lestarinnar sem var breskur tundurduflaslæðari. Menn áttuðu sig ekki á því, hvað var þarna um að ræða og brugðust þess vegna ekki rétt við. Í stað þess að hefja strax handa við að bjarga mönnum, þá byrjuðu skipin að kasta úr djúpsprengjum því þeir héldu að þarna væru kafbátar,” segir Þór. Litlar upplýsingar er að finna um atburðinn í íslenskum sögubókum, en Þór segir ástæðuna meðal annars þá, að hér hafi verið um útlendinga að ræða sem hafi látist í stríðsrekstri. Því hafi atburðurinn hlotið minni athygli. „Það er ekki fyrr en á síðustu áratugum sem menn eru farnir að ræða þennan atburð hér og gera sér grein fyrir þeim harmleik sem þarna gerðist.”
Mest lesið „Aldeilis hlessa“ á auknum viðbúnaði vegna mögulegs goss Innlent Meðvirkni í garð Katrínar að tjá sig ekki um hana Innlent Tók upp þegar hann nauðgaði kærustu sinni í tvígang Innlent Maðurinn sem kveikti í sjálfum sér látinn Erlent Fluttir á sjúkrahús eftir hópslagsmál í miðborginni Innlent Getur gosið hvenær sem er Innlent Sprengjuhótun í Billund Erlent Að taka afstöðu er einkamál hvers og eins Innlent Staðfesta risasekt Arnarlax Innlent Þjófunum yfirsást taska með milljónum króna Innlent Fleiri fréttir 25 þjóðerni í Grundaskóla á Akranesi Staðfesta risasekt Arnarlax Lilja hjólar í Samfylkinguna: „Hver tekur Samfylkinguna alvarlega?“ Nauðsynlegt að koma í veg fyrir skautun og tvístrað samfélag Fjögur börn meðal smitaðra af kíghósta Formaður ávarpar flokksþing Framsóknar Bein útsending: Sigurður Ingi, Lilja og Einar ávarpa flokksþing Framsóknar „Aldeilis hlessa“ á auknum viðbúnaði vegna mögulegs goss Jarðhræringar, sprengjuhótun og kíghósti Meðvirkni í garð Katrínar að tjá sig ekki um hana Fluttir á sjúkrahús eftir hópslagsmál í miðborginni Getur gosið hvenær sem er Að taka afstöðu er einkamál hvers og eins Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Pollrólegur í viðtali í 45 metra hæð yfir borginni Tilkynnti sig tvisvar til barnaverndar til að fá aðstoð fyrir einhverfa dóttur Bandarísk þota í vandræðum lenti í Keflavík Þjófunum yfirsást taska með milljónum króna Framkvæmdastjórinn sagður hafa greitt sjálfum sér án heimildar Yfirvofandi eldgos, örvæntingarfull móðir og Hamraborgarþjófarnir Telja líkur á öðru eldgosi Maður með kókaín í niðursuðudósum fær mildari dóm Tók upp þegar hann nauðgaði kærustu sinni í tvígang Öllum dómurum skipt út í milljarðamáli fyrrverandi ráðherra Skoðar róttækar breytingar á vaxtabótakerfinu Baldur segir lygasögur ekki hafa nein áhrif á þá Felix Ráðnar aðstoðarmenn nýrrar ríkisstjórnar Átta forsetaefni klár með listana Þórhildur og Heiða María hlutu Hvatningarverðlaun Rannsóknasjóðs Taska stútfull af milljónum króna enn ófundin Sjá meira